Leyla İLHAN
Türkiye’den gayrimenkul alarak vatandaş olma bedeli 13 Haziran itibariyle 250 bin dolardan 400 bin dolara yükseltildi. Limitin artmasıyla halihazırda satış adetlerinde hafif bir düşüş yaşanırken, gelir anlamında bir düşüşün beklenmediği belirtildi. Alışma döneminden kısa bir süre sonra satışların yeniden artışa geçeceği öngörülüyor. Düzenlemenin ev alan kitlede değişiklik yarattığı da ifade ediliyor. Öte yandan uygulamanın kış yerine yabancıya gayrimenkul satışının en hareketli olduğu dönemde yapılması ise eleştirildi.
Her 50 bin dolarlık artış değişiklik yaratıyor
Artış sonrası segmentasyon farklılığını hissetmeye başladıklarını söyleyen Mars Investment Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Bucak, “Vatandaşlık ve ikametgah programlarında her 50 bin dolar bütçe artışı ile müşteri kalifikasyonunda değişiklik gözlemlenir. Ülkemizde bedel 150 bin dolar arttığı için müşteri segmentasyonunda ve kalifikasyonunda farklılıklar bekliyoruz. Yeni bütçe düzenlemesi ile daha nitelikli yabancı yatırımcı profili ile karşılaşmayı umuyoruz. Bu yabancı yatırımcı kitlesinin farklı amaçlarla yatırım yapmasını böylece özellikle iş amaçlı yatırımlarda Türkiye’nin keşfedilmesini bekliyoruz” diye konuştu.
Hakan Bucak, değişikliğin fiyatlar üzerindeki etkisi hakkında da konuştu. Gayrimenkul fiyatlarındaki yükselmenin, temelde arz ve talep arasındaki dengesizlik ve emtia fiyatlarındaki yükselişin inşaat maliyetlerine yansıması gibi birçok farklı sebebe dayandığını kaydeden Bucak, “Bu yüzden bütçenin düzenlenerek 400 bin dolara çıkarılmasının gayrimenkul fiyatlarında yükselişe sebep olmasını beklemiyoruz” değerlendirmesini yaptı.
Düzenleme öncesi piyasanın çok hareketli olduğunu söyleyen Inhouse Global Yönetim Kurulu Başkanı Fatih Ergüven, “Ancak sonrasında hissedilir bir düşüş oldu. Adet bazında düşüş yaşanacağını ama kısa sürede toparlanma olacağını düşünüyoruz” dedi. Burada özellikle İranlıların yerine Rusların devreye girmesinin etkili olacağını aktaran Ergüven, “Rakamın 400 bin dolara çıkması Rusları pek etkilemez. Zaten 250 bin dolarlık satış döneminde Ruslara yapılan satışlar 400 bin dolar seviyesindeydi. Farklı ülkelerde de devreye girecek. Suudi Arabistan’la işle düzeliyor. Orada çok birikmiş bir talep var. Daha Ukraynalılar henüz devreye girmedi. Onlar da devre girecek. Adetsel bazda belki bir düşüş olsa da değer anlamında eski rakamları yine yakalarız” dedi. Ergüven, düzenlemeyle birlikte üst gelir grubunun da ev almaya geleceğini söyledi.
“Vatandaşlık için bankaya para yatırma da öne çıkabilir”
Vatandaşlığın 250 bin dolar olmasıyla son 3 yılda gayrimenkulde ciddi bir hareketlilik olduğunu söyleyen emlak uzmanı Rodi Kayım, “Özellikle İran, Irak, Afganistan ve Yemenliler en çok en çok vatandaşlık alanlar oldu. Her ne kadar Rusya birinci görünse de Antalya Akdeniz kıyı şeridinde pasaport olarak ilk 4’te diğer ülkeler var” dedi. 400 bin dolara çıkmasının etkisinin önümüzdeki günlerde daha da netleşeceğini kaydeden Kayım “Şu an 400 bin dolarlık talep az da olsa görünüyor. İlk aylarda psikolojik etkiyle düşük seyreder ama önümüzdeki süreçte toparlayıp eskisi kadar yoğun olmasa da devam eder” yorumunu yaptı. Kayım, oranın yükselmesiyle diğer seçenek olan 500 bin doları bankaya yatırıp 3 yıl sonra da parasını geri alarak pasaport sahibi olma yönteminin de öne çıkabileceğini dile getirdi.
