Deniz BİLGEN / İSTANBUL

Savunma sanayinin devleriyle, Türk firmalarını buluşturan Saha Expo Savunma, Havacılık ve Uzay Sanayi Fuarı başladı. 876 firma ve 24 üniversitesiyle Avrupa’nın en büyük sanayi kümelenmesi olan SAHA İstanbul’un düzenlediği fuara 250 yabancı ve 750 yerli firma katılıyor. Fuarda, Leonardo UK, Thales, Dassault Systemes, Barzan, Motor Sich, Ivchenko-Progress gibi küresel savunma devleriyle, Baykar, Aselsan, Tusaş, Roketsan, Otokar gibi yerli firmalar oyun değiştiren teknolojilerini tanıtmayı hedefliyor.

“Türk ekonomisine katkı sağlayacak”

Saha EXPO Genel Sekreteri İlhami Keleş, fuarla ilgili olarak yaptığı değerlendirmede dışa bağımlılığı ortadan kaldırmak için firmaların yeteneklerini birleştirdiklerini; yeni yetenekler, konsorsiyumlar ve benzeri yapılarla savunma sanayi sektöründe sinerji oluşturduklarını söyledi. Rusya-Ukrayna Savaşı’nın ülkelerin savunma yeteneklerinin önemini gösterdiğini kaydeden Keleş, “Türkiye için savunma, havacılık ve uzay alanında dünya rekabetinde yer almak çok önemli bir konuma geldi. Artık yüksek teknoloji yetmiyor, bunları yerli kaynaklarla üretebilir hale getirmek gerekiyor. Saha EXPO, sanayi, endüstriyel ve teknolojik ihtisas boyutuyla, bir dünya markasına dönüştü. Türkiye’nin marka ve ekonomisine de büyük katkı sağlayacak. Saha EXPO yenilikçi teknolojilerin Türkiye’nin marka değeri olan teknolojilerin uluslararası arenaya çıktığı bir fuar” ifadelerini kullandı.

Türkiye kendi denizaltısını yapan ülkeler arasında

Saha İstanbul Yönetim Kurulu Üyesi ve STM Genel Müdürü Özgür Güleryüz ise alt yüklenici firmalar ile işbirliklerini geliştimek için çalışmalar yaptıklarını dile getirdi. Güleryüz açıklamasısnda şunları söyledi: “Askeri ve denizcilik alanında görüştüğümüz farklı ülkelerden firmalar var. Buradaki katılımcı ülkeler ile detaylı toplantılar yapıyoruz. Fuarda Türkiye’deki savunma ve havacılık alanında hizmet edebilecek ekosistemdeki bütün firmaların bir araya geldiği güzel bir ortam var. STM olarak insansız denizaltını ön plana çıkarmaya çalışıyoruz. Dünyada kendi denizaltısını tasarlayan 5-6 ülke var, Türkiye’de bunlardan biri. Bunları geliştirmek adına Ar-Ge çalışmalarımızı sürdürüyoruz.”

“Türk ürünlerine ilgiyi artırmak istiyoruz”

Roketsan Genel Müdürü Murat İkinci ise yaptığı konuşmada fuarda 57 ülkeden üst düzey misafirleri ağırlayacaklarını belirterek, “Saha Expo’nun en önemli özelliği Türk savunma sanayini oluşturan firmalarımızın uluslararası sözleşmeler imzaladığı, yeni ürünlerini tanıttığı bir fuar olması. Burada temel Türk savunma sanayi ürünlerine olan ilgiyi arttırmak. Savunma sanayi ve havacılıkla ilgili yeni ürünlerimizi ilk defa burada görücüye çıkarma şansı bulacağız” diye konuştu.

Fuarda görücüye çıkan ürünler hakkında bilgi veren İkinci, “Roketsan, seyir füzeleri, balistik füzeler ve İHA’lar için oluşturmuş olduğu akıllı mühimmatlarla ilgili ürünlerini sergiliyor. Bunlara uluslararası pazarda yoğun bir ilgi var. Bu ilgiyi sonuca dönüştürmek, bu fuarda da başarılı bir şekilde ürünlerimizi sergileme imkanı bulmak istiyoruz. Burada Roketsan ürünlerinin çoğunu sergiliyoruz. Buraya gelenler ATMACA ve Çakır füzelerimizi de görebilirler. Roketsan’ın teknoloji içeren alt birimlerini de görebilirler. Ziyaretçilerimiz burada Roketsan’ın uzay çalışmalarıyla ilgili detaylı bilgiye ulaşabilecekler’’ dedi.

Uygulanan yaptırım ve kısıtlamalar sonucunda Roketsan’da yerlilik oranın arttığını belirten İkinci “Yerli ve milli çözümlere ağırlık veriyoruz. Roketsan’da bu oran çok yüksek. Her ne koşulda olursa olsun, kendi imkanlarıyla üretime devam edebilecek kabiliyetteyiz” açıklamasını yaptı.

Sarsılmaz, insansız savaş robotunu tanıttı

Farklı ülkelerden 10 bakan, 203 resmi delegasyon, 115 ticari delegasyonun katıldığı fuarda, geleceğin insansız savaş konsepti için üretilmiş “Sarbot” robot silahı da tanıtıldı. Sarsılmaz Silah Sanayi Genel Müdür Yardımcısı Öner Özyıldız, Sarbot’un her türlü arazi koşulunda görev yapabileceğini belirterek, “Sarbot geleceğin insansız savaş konsepti için üretilmiş bir robotumuz. Üzerine istediğimiz kalibredeki silahı monte edebiliriz” dedi.

Savunma sanayii ihracatı rekora koşuyor

Türkiye bu yılın 9 aylık döneminde Savunma ve Havacılık Sanayii’nde geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 42,2 artışla 2 milyar 636 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdi. Yıl sonuna kadar ihracatın 4-4,5 milyar dolar seviyesine ulaşması bekleniyor. Öte yandan 15 yıl önce Türkiye’de savunma sanayisi yüzde 15-20 yerlilik oranına sahipken, bugün bu oran yüzde 80’lere ulaşmış durumda.

“Katma değerin anahtarı Ar-Ge”

Saha Expo’nun açılışında konuşan Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, savunma sanayiinde yerlilik oranlarının yüzde 20’lerden yüzde 80’lere, çalışan personel sayısının da 30 binden 80 bine ulaştığını kaydetti. Varank, “Ciromuzu 1,3 milyar dolardan 10 milyar dolara, Ar-Ge harcamalarını 50 milyon dolardan 1,5 milyar dolara yükselttik. Katma değerin anahtarı olan Ar-Ge kısmına özel parantez açmak istiyorum. Bu sektörde iyi bir fi kre, iyi bir sermayeye ya da kalifiye insan kaynağına sahip olmak tek başına başarıyı getirmiyor. Ar-Ge konusunda yeterli değilseniz, bu alana yatırım yapmıyorsanız diğer tüm yetkinlikleriniz zamanla yok olmaya mahkumdur” şeklinde konuştu.

“Projelerimizin büyüklüğü 60 milyar dolar”

Saha Expo’nun açılışında konuşan Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir, Türkiye’nin; kendi savaş gemisini tasarlayan, inşa eden ve idamesini gerçekleştirebilen 10 ülke arasında yer aldığını söyledi. Türkiye’nin yürüttüğü savunma projesi sayısının 750’yi geçtiğini kaydeden Demir, “Bu projelerin yaklaşık yarısını son 6-7 yılda başlattık. Savunma projelerimizin büyüklüğü 60 milyar doları aştı. Savunma sanayisinde faaliyet gösteren firma sayısı 1.600’ü geçti ve cirosu 10 milyar doların üstüne çıktı. 2021 yılı itibarıyla 3 milyar 224 milyon dolarlık ihracata ulaştık. Bu yılın sonunda 4 milyar doları geçeceğini düşünüyorum” ifadelerini kullandı.

“2023’te 11 holü fuara tahsis edeceğiz”

Çeyrek asır önce bu tür fuarları gezerken, “Acaba bizim ülkemizde de burada bulunan birçok ürün üretilebilir mi?’ diye düşündüklerini dile getiren İstanbul Ticaret Odası Başkanı Şekib Avdagiç, “Bu fuar bizim hayallerimizin gerçek olduğunu, yerli, milli teknolojinin ve üretimin mümkün olduğunu dünya gözüyle bizlere gösteriyor. O yüzden bu fuar, sadece bir sanayi fuarı değil. SAHA Expo Fuarı’na özel bir önem veriyoruz. Fuarı, bu sene 6 salonda yapıyoruz. Önümüzdeki sene buradaki 11 holün tamamını fuara tahsis edeceğiz. 100 bin metrekare alanda fuar gerçekleşmiş olacak” dedi.

“Savunma unsurları sürekli gelişiyor”

Saha İstanbul Yönetim Kurulu Başkanı ve Baykar Savunma Genel Müdürü Haluk Bayraktar güvenliği oluşturan unsurların sürekli geliştiğini aktararak, “2021 itibarıyla küresel savunma harcamaları 2,1 trilyon dolara ulaştı. ABD, Çin, Rusya, Hindistan ve İngiltere savunma harcamalarının yüzde 62’sini gerçekleştiriyor. Dünyanın geri kalanıyla makas giderek büyüyor. Yüksek teknolojik gelişimden her ülke aynı oranda yararlanamıyor” diye konuştu. Bayraktar, Türkiye savunma sanayi sektörünün bugün itibariyle 170 ülkeye ihracat gerçekleştirdiğini belirtti.