Salgının tedarik zincirleri üzerindeki etkilerinin azalması ve küresel ekonomideki yavaşlamayla sert düşen konteyner navlununa, bir darbe de yeni gemilerle gelecek. UTİKAD yetkilileri, hem konteyner üretim kapasitesi hem de hizmete girecek yeni nesil konteyner gemilerinin navlunu daha da aşağı çekeceğini ifade etti.
Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik Hizmet Üretenleri Derneği (UTİKAD) yönetim kurulu üyeleri, denizyolu taşımacılığında navlunun seyrine yönelik önemli açıklamalarda bulundu. UTİKAD Yönetim Kurulu Üyesi Yüksel Kahraman, konteyner navlunundaki düşüşün devam etmesini beklediklerini ifade ederek, “2023-2024 arasında hem konteyner üretim kapasitesi hem de hizmete girecek yeni nesil konteyner gemileri kapasitesi nedeniyle navlun seviyelerinin normalleşeceğini değerlendiriyoruz” açıklamasını yaptı. Bu konuda dünyanın önde gelen denizcilik yayınlarında da benzer yorumlar giderek artıyor. Pandemide tarihi karlılığa imza atan dev armatörler, yüzlerce yeni gemi siparişi vermişti. Bu gemilerin 2023’ten itibaren küresel gemi filosuna katılması bekleniyor.
“Endeks 2019 seviyesini görebilir”
Global Konteyner Indeks verisi yayınlayan Freightos’a göre; geçen yılın Eylül ayında 11 bin dolar seviyesine çıkan Global Konteyner Endeksi, bu yılın aynı döneminde 4 bin dolar seviyesine kadar geriledi. Yüksel Kahraman, pandemi öncesinde Eylül 2019’da endeksin bin 300 seviyelerinde olduğunu hatırlatarak, “Armatörlerin black-sailing dediğimiz sefer iptallerine rağmen aşağı yönlü salınımın devam etmesi muhtemel görünüyor” yorumunu yaptı.
UTİKAD Yönetim Kurulu Üyesi ve Denizyolu Çalışma Grubu Başkanı Cihan Özkal, Asya’dan Avrupa’ya gönderilen 40ft konteyner navlunlarının son bir yılda yüzde 60’ın üzerinde kayıp yaşamasının nedenlerine değinerek, “Pandeminin etkilerini tamamen geride bıraktığımız bugünlerde tedarik zincirindeki aksamaların düzelmesi navlunların düşmesinde önemli etkenlerden biri. Diğer önemli bir faktör de küresel dolaşımda olan yük hacminin düşmesi, resesyon beklentilerinin gölgesinde dünya ticaret hacminin yavaşlama eğilimine girmesi” dedi.
Denizde oyuncu sayısı arttı
Cihan Özkal, global konteyner hatlarının haricinde, yeni oyuncuların (charter seferler) pazara girmeye çalışmasının da ayrıca navlun seviyelerinin düşmesine katkıda bulunduğunu belirterek, “Arzın talebi karşılayamadığı, yüksek navlunlu piyasaların doğal sonucu olarak son dönemde short/sea ve overseas rotalarda küçük hacimli birçok armatör yeni servisler açtı, rekabeti tetikleyen unsurlardan biri de bu yeni oyuncular olacak” şeklinde konuştu.
Akdeniz ve Ortadoğu navlunu da geriliyor
Türkiye’nin yoğun ticaret rotalarına yönelik açıklama yapan UTİKAD yetkilileri, şu bilgileri verdi: “Uzakdoğu ithalat, Akdeniz ve Ortadoğu ihracat navlunlarında global konteyner endeksine paralel bir düşüş yaşandığını da yakından takip ediyoruz. Avrupa ihracat rotasında; Rusya-Ukrayna savaşı sonrasında enerji maliyetlerinin artması, bölgesel grevler ve iş akışlarında yaşanan sıkıntılar sebebiyle son taşıma maliyetleri halen yüksel seviyelerde seyrediyor. Ekipman ve yer sorunlarının bitmesi ve yüke olan ihtiyaç sonrası doğacak rekabetin sonucu olarak bu bölgede de navlunların ilerleyen haftalarda düşmesini bekliyoruz. ABD ihracat rotasında navlunların diğer bölgelerle kıyaslandığında nispeten daha yavaş bir düşüş eğiliminde olduğu görünüyor. ABD-Çin geriliminin bizim için pozitif etkisinden söz edilebilir.”
