Leyla İLHAN
Sektör temsilcilerine göre, bu nedenlerle son aylarda yabancıların birinci el konut alımları yaklaşık yüzde 40 azaldı. Yabancıların ikinci el konut alımlarında da aynı oranlarda artış olduğu belirtiliyor. Bu gelişmeler üzerine, yabancılara konut satışlarının yarısının artık ikinci ele kaydığı ifade ediliyor.
400 bin dolara tek daire alınabiliyor Mars Investment İcra Kurulu Başkanı Hakan Bucak, vatandaşlık elde edilebilmesi için gerekli en düşük satış bedelinin 250 bin dolardan 400 bin dolara yükselmesi ve artan konut fiyatlarına bağlı olarak, yabancıya satışta bir durgunluk olduğunu kaydetti. Bucak, “Birinci elde yabancı alımları gözle görünen oranda düştü. Diğerleri de ikinci ele kaydı. Sadece Rus piyasası canlı. İran piyasası bizim için önemli bir pazar. Ancak orada şu anda internet bile olmadığı için çok ciddi para transfer problemleri yaşanıyor. Arap coğrafyası Türkiye’deki fiyatları çok pahalı buluyor” diye konuştu. Yükselen fiyatlara bağlı olarak, İstanbul’da 400 bin dolara merkezi bölgelerde 1+1 daire, kentin dış kesimlerinde ise 2+1 bir daire alınabildiğini söyleyen Bucak, “Bundan iki üç yıl önce bu rakama dış çeperlerde 2+1 konutlardan 2-3 tane alınırken, merkezi bölgelerde ise 3 tane 1+1 alınabiliyordu. Yabancılar da bunun farkında. Ancak ihtiyaçtan dolayı yatırım yapıyorlar” dedi. Artan fiyatlara bağlı olarak eski konuta olan talebin yükseldiğini aktaran Bucak, ikinci el alımların ortalama yüzde 30-40 arttığını, birinci elde ise alımların aynı oranda düştüğünü, alımların yüzde 50’sinin ikinci ele döndüğünü söyledi. Bucak, “Eskiden bu oran yüzde 20 ila 30 arasıydı” dedi. Yabancıların konut alımı yaptıkları şehirlerin başında İstanbul, Akdeniz ve Ege illerinin geldiğini belirten Bucak, “Ancak vatandaşlık için gerekli alt alım limitinin 400 bin dolara çıkması, özellikle Bursa, Gebze, Düzce, İzmir ve Ankara’ya da çok fazla talep oluşturdu” diye konuştu.
400 bin dolar Rusları etkilemedi
Hem fiyatların yükselmesi hem de 400 dolara çıkmasının piyasada durgunluğa yol açtığını kaydeden Inhouse Global Yönetim Kurulu Başkanı Fatih Ergüven, “Bu durum özellikle Ortadoğu ülkelerinin adette geri çekilmesine neden oldu. İranlıların da alımları azaldı. Ancak sindirme dönemi bitince bir alım dalgası oluşabilir. Şu anda en olumlu pazar Rusya. Onlar 400 bin doların üzerinde alım yapabiliyorlar” dedi. Tekce Overseas Gayrimenkul AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Bayram Tekçe de, birinci elde yükselen fiyatlar nedeniyle ikinci ele kayış olduğunu vurguladı. Yabancıların ev alımlarının artık önemli bölümlerinin ikinci ele olduğunu kaydeden Tekçe, satışlarının 3’te ikisinin ikinci ele yönelik olduğunu belirtti. Diğer taraftan yabancıların gayrimenkul alımlarında son 2-3 aydan bu yana düşüş yaşandığına dikkat çeken Tekçe “250 bin dolara satılan evler çoğu yerde 400 bin dolara çekildi. Ancak hala uygun fiyatlı evler var. Bu yükseliş alımları yüzde 10 oranında etkiledi. Burada esas etki makro düzeyde yaşanan resesyon ve Türkiye’den alım yapan ülkelerin paralarının dolar karşısında erimesinden kaynaklandı. Çünkü bizim müşterimiz Euro ve Arap ülkelerinin para birimleri ile kazananlar” dedi. 8 Ekim’den bu yana yaptıkları 27 satışın 22’sinin Rus, 2’sinin Kazak, birinin Hint, birinin Kanadalı, birinin de İranlı olduğunu belirten Tekçe, “14 günde, günlük 2 satış ortalamamız var. Ruslara satış yapmışız. Rusları çıkardığımızda 3 günde 1 satışımız oluyor. Yani satışlarımız üç ayda 6 kat azaldı” yorumunu yaptı. Antalya ve İstanbul’un müşteri kitlelerinin farklı olduğunu aktaran Tekçe, “Daha çok iklim müşterisi Antalya’da konut alanlar. İstanbul’daki durgunluk Arap müşterilerin alımlarının azalmasından kaynaklandı” dedi.
Her 5 evden biri Ruslara satıldı
Türkiye’de markalı konutlardan ev alan yabancıların konut başına ortalama yatırım tutarının 245 bin dolar seviyesinde olduğunu söyleyen Gayrimenkul Yurtdışı Tanıtım Derneği (GİGDER) Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Faruk Akbal, “Mesela bu yıl ilk 9 ayda 50 bini aşkın yabancı yatırım yaptı. Vatandaşlık için talep azınlıkta elbette. Daha çok Kinght Frank, Savills gibi ulusal araştırma otoritelerinin verileri ile hareket eden yatırımcı kitle var. Bunlar para kazanacakları, kira çarpanının, kültürün cazip olduğu ülkelere yatırım yapıyorlar. Mesela bu sene ilk 9 ayda her 5 evden birini Ruslara sattık. Liderliği Birleşik Arap Emirlikleri, Tayland, Karadağ, Yunanistan gibi ülkelerden aldık. Rusların en fazla alım yaptığı ülkeye dönüştük. Büyük resimde toplam satışlarda ivmenin azaldığını görüyoruz ancak bu sadece ülkemize özgü değil” değerlendirmesini yaptı.
