Uluslararası ticaret ister satıcı ister üretici işletme olmasına bakılmaksızın ürünlerini yurt dışı pazarlarında satışı için gerekli faaliyetlerin yürütülmesi işlemidir. Bu bağlamda uluslararası ticaret, işletmelerin mal, hizmet veya ticari anlamdaki bilgilerin arttırılması ve paylaşılması amacıyla yurt dışında birden fazla ülkede yürütülen faaliyetleri ihtiva eder.
İşletmelerin yurt dışı pazarlarda yer almak, uluslararası piyasalarda rekabet edebilmek için çeşitli sebepleri mevcuttur.
*Ürettiği veya sattığı mal veya hizmetin yurt dışında Pazar elde edebilmesi
*Yurt içinde oluşabilecek ekonomik krizler nedeniyle gelişebilecek olumsuz etkileri minimuma indirmek hatta sıfıra düşürmek.
*Üretim kapasitesini ve ürün çeşitliliğini arttırabilmek. Üretim teknolojilerini yenilemek. Yeni teknolojileri uygulamaya sokmak.
*İşletmenin satış ve karlılığını yükseltmek.
*Yurt dışında elde edilen Pazar payının yurt içinde ve dışında arttıracağı prestiji maksimum seviyeye çıkarmak.
*İç piyasada yaşanabilecek rekabet kriterlerinden en az şekilde etkilenmek.
*Pazar payını arttırarak yurt dışında müşteri potansiyelini arttırmak.
*Yurt dışında oluşabilecek yatırım ve yabancı ortaklık olanakları hakkında bilgi sahibi olmak.
*Yurt içinde yatırım yapabilecek işletmeler hakkında bilgi sahibi olmak.
İhracatçı bir işletme, yurt içindeki piyasada sek törel ve yurt ekonomisine birtakım gelişmeler sağlayacaktır. Bu gelişmeler
*Ülkenin dış ticaret açığının azalmasına katkıda bulunmak.
*İşsizliği azaltarak istihdamın çoğalmasını sağlamak.
*Yurt içi ve dışı pazarlarda rekabet gücünü arttırmak.
*Üretim teknolojilerini ve otomasyonu sağlamak.
*Ülkeye ithal ikame ürün üretimi kazandırmak.
*Ülkeye yeni ürünlerin üretim yoluyla kazandırılmasını sağlamak.
*Ülkeye döviz girdisi sağlamak.
Uluslararası ticaret kolay bir süreç değildir. Öncelikle uluslararası rekabet kurallarını ve zorlukları için çözüm yollarını, uluslararası ticaret sürecinde hangi ülkelerle ne gibi sorunlar yaşanabileceğini, ülkelerin ürün standartlarının araştırılmasını, yabancı işletmelerle yapılacak iş birliğinin kurallarının belirlenmesini, yurt dışı satış yöntemlerinin irdelenerek işletme için en uygun sistemin belirlenmesini ve oluşabilecek risklerin hesaplanmasını öngörebilmek ve analizini yapmak ihracat için hayati önem taşır.
İç piyasada faaliyet gösteren bir işletmenin ihracat kararını vermesi için mevcut ihracat koşullarını ve izlenmesi gereken ticari yolu, yapılabilecek üretim veya ticari yatırımları yapabilmesi için aşağıdaki kriterler son derece önemlidir.
*Yurt dışı hedef kitlenin belirlenmesi
*Yurt dışı hedef pazarların belirlenmesi
*İhracatı yapılacak ürün gamının belirlenmesi.
*İhracatı yapılacak ürünlerin fiyat aralığının belirlenmesi.
*İşletmenin yurt içindeki potansiyeli ve güvenilirliği
*Yurt dışı yapılacak satışlar için yapılacak reklam ve promosyon çalışmalarının belirlenmesi.
*Ürün standartlarının ihracat yapılacak ülkeye göre kurgulanması
*Satış yapılacak ülkelerin gümrük vergileri veya diğer yasal durumlarının araştırılması.
*Lojistik hizmetleri hakkında bilgi edinilmesi.
Globalleşen dünyada günümüzde satış ve pazarlama koşulları, ürün çeşitleri ve kalitesi, müşterilerin beklentileri ve ihtiyaçlarının mala göre artış veya azalış göstermesi konularının en doğru şekilde analiz edilmesi gerekir. Satış, kısaca doğru mal, doğru müşteri, doğru tahsilat demektir. Bu üç faktörden birisi uygun olmazsa satış yapılmamış olacaktır. Yani kalitesine güvendiğimiz malı, işletmenin belirlediği kurallara uyan müşteriye satıp tahsilatını da zamanında ve işletme kriterlerine uygun olarak yapmak zorundayız.
Bir başka konu da uluslararası pazarlarda sadece satış kuralları geçerli olmayabilir. Farklı ülkelerdeki kültürel ayrıcalıklar, ülkelerin demografik ve sosyolojik yapıları, ülkenin ithalat yasaları gibi diğer faktörlerdir. İhracat kararı verilirken bu bilgilere haiz olmak gereklidir. Ayrıca ülkemizin ihracat yapılacak ülke ile siyasi ve ticari ilişkileri hakkında bilgi sahibi olmak, ilişkilerin seviyesi ve süresi için öngörüde bulunmak işletme için çok faydalı olacaktır. Bir başka konu da hedef Pazar ülkelerinin ekonomik durumlarını izlemek, ekonomik gelişmeleri takip etmek ve gelecek dönem için tahminde bulunmak son derece faydalıdır.
Örneğin bizim Yunanistan’la iş birliği yapmamız son derece zordur. Çünkü adalar konusunda dengesiz davrandıkları gibi bizim olan yerlerde gövde gösterisi yaparak güvenlik güçlerimizi alarma geçirebilirler. Bu koşullarda Yunanistan’a mal satmak iyi bir tercih değildir.
Uluslararası ilişkiler devlet olarak da önemlidir. Ancak bu ilişkiler zaman ve koşullara bağlı olarak değişim gösterebilirler. Örneğin bizim Birleşik Arap Emirlikleri ile yaşadıklarımız gibi. Bir müddet önce adeta ateş çemberine tutuğumuz bu ülke ile şimdi dostluk ilişkimiz artmıştır.
İşte bu tür ilişkileri öngörebilmek oldukça zor olsa da ihracatçı işletmeler için hayati önem taşımaktadır.
NOT: Yukarıdaki yazı için ihracat.co sitesinden yardım aldım.
Saygılarımla
ZAFER ÖZCİVAN
