Rusya’nın Ukrayna’ya askeri müdahalesi, beşinci günde de sürerken, bundan Türkiye’nin bölgeye gerçekleştirdiği sebze meyve ihracatı da etkilendi. Türkiye’nin en çok sebze meyve ihracatı gerçekleştirdiği ülkeler arasında yer alan Rusya ve Ukrayna arasındaki mevcut durum, Türkiye’de örtü altı ürünlerin fiyatlarında düşmesine neden oldu. İç piyasada özellikle salatalık, domates ve biber fiyatlarında yüzde 30’a varan oranda düşüş yaşandı.

Ukrayna ve Rusya’nın meyve ve sebze üreticisi için önemli bir pazar olduğunu belirten Türkiye Halciler Federasyonu Başkanı Yüksel Tavşan, savaşın bu bölgeye gerçekleştirilen ihracatı da etkilediğini söyledi.

Rusya’nın askeri müdahalesi nedeniyle özellikle örtü altı ürün fiyatlarının düşme eğiliminde olduğunu aktaran Tavşan, “Fiyatlarda aşağı yukarı yüzde 20-30 düşüş var. Örtü altı ürünlerde, domates, salatalık ve biber fiyatında düşme var. Normalde bu aylar örtü altı ürünlerin fiyatının yüksek olduğu dönemdir. ” dedi.

Tavşan, narenciye sezonunun sonuna gelinmesi nedeniyle bu alandaki riskin daha düşük olacağını belirterek, “Bu ülkelere bu sezonda domates ve biber çeşitleri ağırlıklı gidiyor. Halde domates ve biberlerin kilogram fiyatı 10 liraya düştü. Bu ürünlerin üretim bölgesindeki fiyatları daha da düşük.” ifadesini kullandı.

Geçen hafta hava sıcaklıklarında yaşanan artış nedeniyle de fiyatların düşüş trendine girdiğini belirten Tavşan, “Sıcak havalar üretimi artırmıştı. Savaş dalgası üzerine gelince yüzde 20-30’luk yeni bir düşüş oldu. Bu hafta havalar yeniden soğudu, üretici ürününü toplamadan bekletebilir bir süre. Böylece arzı kısmış olur.” diye konuştu.

“Fiyatlardaki düşüş haftaya daha belirgin olur”

Rusya’nın bazı ürünlerdeki engellemeleri nedeniyle bu ülkeye çoğu ürünün Ukrayna ve Belarus üzerinden gittiğini bildiren Tavşan, “Savaş durumunun meyve ve sebze üreticisine ciddi etkisi olur. Şimdi iki pazar birden durunca bu da fiyatlara ciddi tesir eder. Havaların ısınması halinde de örtü altı ürünlerde bir anda ürün bolluğu yaşanır. İki etken bir araya gelince fiyatlar ciddi anlamda düşer. Bu da üretici için hiç iyi olmaz. Üretici zarar etmemeli, üreticiyi hayatta tutmalıyız. Örtü altı üretimin zaten maliyeti yüksek. Bu durumda önlem alınması gerekebilir. Üretici mart-nisan aylarında para kazanmalı ki mayıstan itibaren fiyatlar zaten düşüyor. Tüketicinin alım gücü yanında, üreticiyi de düşünmeliyiz.” değerlendirmesinde bulundu.

Tavşan, Ukrayna-Rusya pazarına gidemeyecek ürünler için bir strateji belirlenmesi gerektiğini vurgulayarak, “Uçak krizinde de benzerini yaşadık. Bu ürünler için alternatif pazarlar yaratmalıyız. Tek bir pazara bağlı kalmamamız lazım. Şu an yolda olan tırlar var, onlar da dönüşe geçecek. Haftaya fiyatlardaki düşüş daha da belirgin olur. Bu ürünler elde tutulabilecek ürünler değil, bir an önce satılması lazım.” dedi.

“Tarla ürünleri geldiğinde fiyatlar daha da düşer”

Türkiye Ziraatçılar Derneği (TZD) Genel Başkanı Hüseyin Demirtaş da, Rusya ve Ukrayna’ya yaş meyve ve sebze götürmek için yola çıkan tırların çoğunun geri döndüğünü aktardı. Şu an bölgede sıkıntının olduğunu söyleyen Demirtaş, “Bazı tırlar henüz bölgede bekliyor. Birçok tır geri döndü.” dedi.

Rusya ve Ukrayna’ya domates, sivri biber ve patlıcan başta olmak üzere birçok ürün ihraç edildiğinin altını çizen Demirtaş, “Domates, patlıcan, sivri biber ve hıyar gibi ürünlerin iç pazarda satışa sunulmasıyla bu ürünlerin fiyatlarında yaklaşık yüzde 25 düşüş oldu. Sağlık açısından bu ürünlerin tüketilmesinde bir sorun bulunmuyor.” değerlendirmesinde bulundu.

Son dönemlerde girdi maliyetlerinin artmasından dolayı fiyatların aşırı yükseldiğine işaret eden Demirtaş, mayıs-haziran gibi tarlalardan ürün alınmaya başladığında fiyatların daha da düşeceğini kaydetti.

“Savaş başladıktan sonra sevkiyat yüzde 80 azaldı”

Doğu Karadeniz İhracatçılar Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Saffet Kalyoncu ise, Rusya ve Ukrayna’ya yaş meyve sebze ihracatı için deniz ve kara yolu sevkiyatının neredeyse kapandığını belirterek, “Rusya Ukrayna savaşı başladıktan sonra sevkiyatlar yüzde 80 azaldı. Ukrayna’ya hiç sevkiyat yapılamıyor. Rusya için ise Polonya ve Gürcistan güzergahları var ama sevkiyatçılar bunları pek tercih etmek istemiyor.” diye konuştu.