Kerim ÜLKER

Yüzölçümü bakımından dünyanın 9’uncu büyük ülkesi olan Kazakistan’ın ekonomisi de son yıllarda yüzde 5 ortalama büyüme gösteren bir yapıya sahip. Türkiye’nin hızla kendini gösterdiği ülkenin bağımsızlığını kazandığı andan itibaren ikili ilişkiler sürekli gelişti. 1992 yılında 30 milyon dolarlık ticaret hacmi şu anda 3 milyar doların üzerinde. Kazakistan’ın ilk 10 ticaret ortağı haline gelen Türkiye’den özellikle müteahhitlerin açtığı yatırım yolu sanayinin hemen hemen her alanında devam ediyor. Bugüne kadar 5 milyar dolara yakın Türk yatırımının devreye girdiği ülkede Türk müteahhitler 50’den fazla projede 25 milyar doların üzerinde iş üstlendi. Turkcell, Yıldız Holding, Anadolu Grubu gibi Türk ekonomisinin önde gelen şirketlerinin yatırımda öncülük yaptığı ülkenin en önemli projelerinden birine Anadolu Grubu imza attı. 1996 yılında Kazakistan’a bira tesisi özelleştirmesi ile giren ve Anadolu Grubu, bu alanda 2003’te Almatı’da yeni bir fabrikayı daha hayata geçirdi. Grubun iştiraklerinden Coca-Cola İçecek ise 2008’den bu yana 2 fabrikadaki 700’ü aşan çalışanıyla üretime devam ediyor.

RİXOS’UN 5 ŞEHİRDE 5 YILDIZLI 5 OTELİ VAR

Sembol İnşaat, Okan Holding, Alarko Holding, Ceylan İnşaat, TPAO gibi firmaların da yatırım ve projelerinin olduğu ülkede Koç Grubu, Kazak ortağı Butya ile sahibi olduğu Rambutya alışveriş merkezleri bünyesinde 2’si Almaatı’da ve 1’i Astana’da olmak üzere 3 alışveriş merkezi ile faaliyet göstermeye başlamıştı. Geçtiğimiz yıllarda tarım konusunda da anlaşma imzalayan Koç Holding, Otokar adına da şirket kurmuş ve ülkedeki faaliyetlerini artırmıştı.

Kazakistan’daki en büyük yatırımlarından biri de turizm alanında. Önemli organizasyonlara ev sahipliği ile tanınan Türk markası Rixos’un ülkede Almatı, Astana, Aktau, Çimkent ve Borovoe’de 5 yıldızlı statüde 5 oteli bulunuyor.

DÜNYANIN MADEN OCAĞI

Topraklarında 1.200’den fazla mineral kaynak çeşidinin mevcut olduğu Kazakistan’da tespit edilen krom (tahmini değeri 972 milyar dolar), çinko (tahmini değeri 73 milyar dolar) ve kurşun (tahmini değeri 35 milyar dolar) rezervlerinde dünyada ilk sırada yer alıyor. Uranyumda (tahmini değeri 143 milyar dolar) 2’inci, bakırda (tahmini değeri 353 milyar dolar) 4’üncü ve altında (tahmini değeri 95 milyar dolar) dünyada 9’uncu sırada. Dünya Bankası’nın verilerine göre Kazakistan’da 5 binden fazla mineral depoziteler ile 46 trilyon dolar tutarında değer bulunuyor. İşte bu rezervler Türk madencilik şirketlerinin de ilgisini çekiyor. Bunlardan birisi de Yıldırım Holding. 2013’te Rus Mechel’in Kazakistan’da bulunan Voskhod Maden Tesisi’ni alarak ülkeye adım atan Yıldırım Holding, bu yıl da soda külü için üretim tesisinin temelini attı. Zhambyl eyaletinde kurulacak olan Qazaq Soda adlı bu yatırım 400 milyon dolara mal alacak. Kazakistan’ın ticari başkenti ve en yoğun trafiğe sahip havalimanı olan Almatı’nın işletmesini de Nisan 2021’de TAV Havalimanları Holding aldı.