Selenay YAĞCI / İSTANBUL
TÜSİAD, Deloitte iş birliği ile kapsamlı e-ticaret raporu hazırladı. Dijital Türkiye Yuvarlak Masası bünyesindeki E-ticaret Çalışma Grubu faaliyetleri çerçevesinde hazırlanan rapora göre Türkiye’de 2016-2020 yılları arasında gerçekleşen e-ticaret harcamaları enflasyon etkisinden arındırıldığında, yaklaşık 3,2 kat artış gösterdi. Kişi başına düşen e-ticaret harcamasının kişi başına düşen GSYH’ye oranı incelendiğinde, Türkiye 94 ülke içinde 23’üncü sıraya yerleşti.
Dijitalleşme sürecinde e-ticaretin olmazsa olmaz olduğunu belirten TÜSİAD Yönetim Kurulu Üyesi ve Dijital Türkiye Yuvarlak Masası Başkanı Serkan Sevim, 2020 yılı sınır ötesi e-ticaret hacminin 1,5 trilyon dolara ulaştığını ve bu seviyenin 2026’ya kadar 4,82 trilyon dolara çıkmasının öngörüldüğünü söyledi.
2,9 milyar dolarlık e-ticaret yatırımı
Dijital ekonominin önemli bir boyutunu e-ticaretin oluşturduğunu hatırlatan TÜSİAD Başkanı Simone Kaslowski şunları anlattı: “Yüzde 70’i geçen bireysel internet penetrasyonu, mobil geniş bant aboneliklerindeki artış ve coğrafi konumun getirdiği bölgesellik avantajımız e-ticarette ulusal ve uluslararası anlamda önümüzü açan belli başlı unsurları oluşturuyor. Bu çerçevede, e-ticaret ile ilgili atacağımız adımlarda amacımız, marka ve ürünlerimizin dünya çapında bilinirliğini, pazar payını ve e-ihracatını artırmak olmalı.”
Raporun tanıtan Deloitte Türkiye Danışmanlık Hizmetleri Lideri Hakan Göl, 2019’da hazırlanan bir önceki raporda e-ticaretin barındırdığı fırsatlara dikkat çektiklerini; şimdi ise e-ticaret ve KOBİ’ler perspektifinde bir rapor hazırladıklarını; bunun da e-ticaretin hızla yükseldiği anlamına geldiğini söyledi. Rapora göre, 2021 yılında gerçekleşen 390 adet yatırım ve satın almanın 17’si e-ticaret alanında. Bu 17 işlemin hacmi 2,886 milyon dolar değerinde gerçekleşirken, işlem sayısı bakımından ise e-ticaret ilk 10’da yer aldı.
Türkiye’de akıllı telefon kullanıcı sayısı 5 yılda yüzde 57 arttı
E-ticareti etkileyen faktörlerin başında internet kullanım oranı geliyor. Her geçen gün artan internet kullanımı, gelişmiş ülkelerde yüzde 90 civarında, Türkiye’de ise yüzde 78’lerde. Türkiye’de geçen 5 yılda hanehalkı içinde akıllı telefon sahiplik oranı yüzde 57 arttı, tabletlerdeki artış da 2 katın üzerine çıktı. Sosyal medya kullanımının artmış olması da e-ticareti etkiliyor. 2020 yılında globalde sosyal medya kullanıcısı 3.6 milyar iken bu sayının 2025 yılına kadar 4.4 milyara ulaşacağı düşünülüyor. Türkiye’de sosyal medya kullanıcı penetrasyonunun ise 2022’de yüzde 78’e çıkacağı tahmin ediliyor. 2020 yılında dünya genelinde yapılan e-ticaret ödemelerinin yüzde 44,5’i dijital cüzdan/mobil cüzdan ile yapıldı. 2024 yılına gelindiğinde bu ödemelerin yüzde 51,7’ye ulaşacağı düşünülüyor. 2016 yılında 1,7 milyar dolar olan influencer marketing (etkileyici pazarlaması) pazar büyüklüğü 2020 yılında 9,7 milyar dolara ulaştı, 2021 yılında ise 13,8 milyar dolara ulaştığı tahmin ediliyor. Türkiye pazarında da 25-34 yaş grubunun bu alanda potansiyelinin yüksek olduğunun altı çiziliyor.
E-ihracata 4 çözüm önerisi
Çin, sınır ötesi e-ticaret işlemlerinde 2020 yılında 261 milyar dolar ile birinci olurken, ardından sırasıyla ABD, İngiltere ve Almanya geliyor. AB’de sınır ötesi e-ticaret işlemleri 2020’de 146 milyar Euro ile e-ticaret hacminin yüzde 25,5’ini oluşturdu. Ticaret Bakanlığı’nın verilerine göre, 2020 yılının son yarısında Türkiye’nin e-ihracatı 1,42 milyar dolar seviyesindeydi. Türkiye mikro ihracatında en çok satış yapılan ürün kategorileri ise hazır giyim, ev eşyaları, süsler, aydınlatma cihazları ve otomotiv ürünleri… Sınır ötesi ticarette ise Türkiye en çok Almanya, ABD ve İngiltere ile ticaret yaptı. 2022 yılı içinde pazara girişte destekleyici çözümlerin artması bekleniyor. Dünya çapında e-ihracat içinde ortaya çıkan sorunlar Türkiye’de de görülüyor.
Raporda 4 ana başlıkta çözüm önerileri bulunuyor:
1. E-ihracat stratejisi, gümrük süreçleri ve mevzuat, tebliğ iyileştirmeleri,
2. Lojistik ve taşıma konularında atılabilecek adımlar,
3. Markalaşma üzerine çalışmalar ve dijital pazarlamanın önemi,
4. Organizasyon yapısı ve müşteri deneyimine odaklanma
Çin, e-ticaret pazarında en güçlü aktör
Küresel ekonomi trendlerine baktığımızda 2020 yılı itibarıyla Çin 29 trilyon dolarlık e-ticaret satışı ile pazarın en güçlü oyuncusu. 794,5 milyar dolar ile ABD ikinci sırada yer alıyor. Pazardaki diğer güçlü ülkeler ise İngiltere, Japonya, Güney Kore ve Almanya olarak açıklanıyor. Global e-ticaret harcamalarında en büyük pay 665,6 milyar dolar ile moda ve güzellik kategorisine ait. Gıda ve kişisel bakım, elektronik, oyuncak ve hobi, dijital müzik ve video oyun gibi birçok kategoride de pozitif yansımalar mevcut. 2025 yılında Çin e-ticaret hacminin, toplam perakende hacminin yüzde 56,8’ine denk geleceği öngörülüyor.
