Online alışveriş sitesi Trendyol’da şahıs şirketi ile hizmet veren sözleşmeli teslimatçıların, yüzde 11’lik zammı protesto etmek amacıyla yaptığı eylemler sonuç verdi. Bugün geri adım atan Trendyol’dan yapılan açıklamaya göre sözleşmeli teslimatçıların, aylık toplam hak edişlerinin 12 bin 500 TL + KDV olacağı garanti edildi. Trendyol, sözleşme kapsamında paket ücret başı ücretten ziyade hakedişlerinin garanti edilmesinin daha önemli olduğunu da vurguladı. Trendyol yol önceki gün yaptığı açıklamada da hakedişlerin 10 bin liranın altında kalmadığını belirtmişti. Trendyol Express teslimatçıları ise bu miktarı yeterli bulmamış, masraflar düşünüldüğünde ellerine geçen paranın yarı yarıya azaldığını ifade etmişti.
Trendyol yaptığı açıklamada özellikle eylem yapan kuryelerin, şahıs şirketiyle taşıma sözleşmeleri kapsamında iş ortaklarını olduklarını belirterek şunları söyledi: “Sahibi oldukları ticari işletmeleri aracılığıyla, şirketimizle imzaladıkları taşıma sözleşmeleri kapsamında, kendi işletmelerine ait araçlarla taşıma hizmeti sunan iş ortaklarımızla, mevcut iş modelimiz doğrultusunda, taşıyıcı iş ortaklarımıza taşıdıkları paket başına ödeme yapılmakta; “iş ortağı destek paketleriyle” de aylık hakedişlerinin belli bir seviyenin üzerinde kalması sağlanıyor. 2022 yılı içinde, bir taşıyıcı iş ortağının faaliyet gösterdiği süreye bağlı olarak taşıdığı paket sayısına göre toplam hakedişinin aylık en az 12 bin 500 TL+KDV olması, iş ortaklarımızın da beklentilerini karşılar şekilde, garanti altına alındı. Mevcut iddialarda ise, sadece “iş ortağı destek paketleri”nde geçerli olan hizmet bedeli artış oranı ön plana çıkarıldı. Tek başına bu oran üzerinden değerlendirme yapmak eksik ve yanıltıcı sonuçlar ortaya çıkarıyor. Trendyol tüm iş ortaklarının memnuniyetini her şeyin önüne koyan bir şirket. Bundan sonra da böyle olmaya devam edecek.
İki gün önce kontak kapatma eylemlerine başlayan çalışanlar, bugün uzun konvoylar halinde Trendyol’un Maslak’taki genel merkezi önünde toplanmışlardı. İstanbul’un tamamında, Trakya bölgesinde ve diğer illerde dün kendi şubesinin önünde kontak kapatma eylemi yapan Trendyol Express teslimatçıları, aslında hakedişlerinden ellerine kalan miktarın farklı olduğunu savunuyor. Son dönemde özellikle artan masraflarının bellerini büktüğünü söyleyen Trendyol Express teslimatçıları, ellerine geçen paranın yarı yarı azaldığını ifade etmişti.
Türkiye’de şahıs şirketi olan 50 bin kurye çalışıyor
Salgınla beraber işçi-işveren ilişkileri dönüşüme uğradı. Günümüzde pek çok kurye, kargo ve nakliye firması, çalışan istihdam etmek yerine dağıtım ve taşıma işlerini şahıs şirketi açılışı yapan bireylere veriyor. Bu şekilde işveren işçi ilişkisi yerini asıl işveren-alt işverene bırakırken İstanbul’da en az 20 bin, Türkiye genelinde ise 50 bin kadar kendi vergi açılışını yapmış kurye çalışıyor. Son dönemde çok fazla tercih edilen bu modelin ilk bakışta her iki taraf için de belli avantajlar sağladığı görülüyor. Özellikle alt işverenliği seçen bireyler, bu modelde bir maaşlı çalışana göre daha fazla ücret alabiliyor. Ancak, SSK bağı, kıdem, yıllık izin gibi özlük haklarından da vazgeçiyor. Çalışma saatleri ise ücretli çalışanlara göre daha uzun olabiliyor. Sosyal güvenlik uzmanları, Sosyal Güvenlik Mevzuatı’na göre doğan birtakım yükümlülükleri olan firmaların mali yüklerini azaltmak için bu tür çalışma yöntemlerine gidebildiğini hatırlatıyor.
Sözleşmeli teslimat modeli nedir?
Sözleşmeli teslimat modelinde Trendyol, kişilerden şahıs şirketi kurmasını, 5 yaşından küçük bir araca sahip olmasını istiyor. Sözleşmeyi de öyle yapıyor. Böylece çalışan işe alarak gireceği SGK gibi masraflardan ve yükümlüklerinden de muaf oluyor. Sözleşme şartlarına göre bu bireyler, aynı anda başka firmaların ürünlerini taşıyamıyor. Son dönemde çok popüler olan yöntemle çalışan bireyler, artan masraflarla birlikte zorluk çekmeye başladıklarını belirterek, eyleme başlamışlardı. Eylemleri tüm Türkiye’de ses getirdi.
