Merkez Bankası ekonomistleri tarafından hazırlanan ekonomi notunda, Türkiye’nin ihracatında 2016 yılı son çeyreğinden bu yana görülen istikrarlı büyüme eğiliminin önümüzdeki dönemde de devam etmesinin beklendiği belirtildi.
Merkez Bankası internet sitesinde yayımlanan ve Yasemin Erduman ve Neslihan Kaya Ekşi tarafından yazılan “İhracat Ağırlıklı Büyüme Endeksinin Kapsamının Genişletilmesi” başlıklı Ekonomi Notunda, küresel kriz sonrasında Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Avrupa ülkeleri başta olmak üzere gelişmiş ülke ekonomilerinde yaşanan durgunluğun, Türk ihracatçılarını yeni pazar arayışları ile Orta Doğu ve Afrika (ODA) bölgesindeki ülkelere yönelttiği belirtildi.
Ekonomi notunda, “Bu durum, mevcut ihracat ağırlıklı küresel büyüme endeksinde veri kısıtları nedeniyle daha sınırlı oranda temsil edilen ODA bölgesi ülkelerinin temsil oranının artırılması suretiyle dış talep göstergesinin güncellenmesi ihtiyacını doğurmuştur. Bu çalışmada, ihracatımızda önemli paya sahip ODA ülkelerinin de aralarında bulunduğu toplam 17 yeni ülkenin ekonomik büyüme verilerinin eklenmesiyle mevcut dış talep göstergesinin kapsamı genişletilmektedir. Bu çerçevede, kapsamı genişletilen yeni gösterge ile anket yoluyla elde edilen diğer dış talep göstergeleri karşılaştırılmakta ayrıca Türkiye için ihracat talep fonksiyonu modellenerek, mevcut ve yeni göstergeler kullanıldığında gelir esnekliği tahmininin nasıl değiştiği incelenmektedir” denildi.
Ekonomi notunun sonuç bölümünde şu değerlendirme yapıldı:
“Bu çalışmada ihracatımızda önemli paya sahip ODA ülkelerinin de aralarında bulunduğu toplam 17 yeni ülkenin ekonomik büyüme verilerinin eklenmesiyle dış talep göstergesi olarak kullanılan mevcut küresel büyüme endeksinin kapsamı genişletilmektedir. Böylelikle, dış talep göstergesinin ihracatı temsil oranı yüzde 78,6’dan yüzde 94,4’e yükselmektedir.
Kapsam genişletilmesi dış talep koşullarının daha iyi değerlendirilmesi açısından endeksin bilgi değerini artırmaktadır. Yeni endeks, özellikle 2009-2014 yılları arasında mevcut endekse kıyasla daha olumlu bir dış talep ortamına işaret etmektedir. Buna ek olarak, yeni endeks ankete dayalı diğer dış talep göstergeleriyle de daha uyumlu seyretmektedir.
Mevcut ve yeni göstergeler kullanıldığında gelir esnekliği tahmininin nasıl değiştiğini incelemek üzere Türkiye için yapılan ihracat talep fonksiyonu tahminlerinde, her iki uzun dönem modelde de ihracatın temel belirleyicisi dış talep olarak bulunmuştur. Yeni göstergenin kullanıldığı modeldeki gelir esnekliği mevcut göstergenin kullanıldığı modeldekine kıyasla bir miktar daha düşüktür. Uzun dönemde reel kurun ihracat üzerinde anlamlı bir etkisinden ise bahsedilememektedir. Ancak, geniş tanımlı bir reel kur endeksi kullanıldığında verilerin toplulaştırılmasından kaynaklanan yanlılığın reel kurun toplam ihracat üzerindeki etkisini tam olarak yansıtamadığı ve karşılaşılan tahmin sorunlarının bölgesel ya da sektörel ayrıma giderek üstesinden gelinebildiği bilinmektedir.
Yeni endekse ilişkin öngörüler, dış talep koşullarının önümüzdeki dönemde olumlu seyretmeyi sürdüreceğini ima etmektedir. Bu bağlamda, Türkiye’nin ihracatında 2016 yılı son çeyreğinden bu yana görülen istikrarlı büyüme eğiliminin önümüzdeki dönemde de devam etmesi beklenmektedir.”
