Şebnem TURHAN

Kur korumalı TL mevduat ürününün şirketlere de uygulanmaya başlamasıyla Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) verilerine göre geçen yıl sonundan 4 Şubat haftasına kadar 6.3 milar dolarlık bir gerileme yaşandı. Döviz mevduatından KKM’ye dönen şirketler 2021 son çeyrek kur farkı gelirlerinde kurumlar vergisi avantajına kavuşuyorlar. Bu durum tüzel kişilerde KKM7yi daha cazip hale getirse de kurumlar vergisi avantajından yararlanmak için şirketlerin elini çabuk tutması gerekiyor. 17 Şubat’ta kadar şirketlerin geçici vergi beyannamesini vermesi gerekiyor. Son çeyrekteki kur farkı gelirlerinin kurumlar vergisi avantajından faydalanabilmesi için de 17 Şubat’a kadar döviz mevduatlarını kur korumalı TL mevduat hesabına geçirmeleri şart.

Resmi Gazete’de cuma günü yayınlanan karara göre, şirketler, 2021 dördüncü çeyrek vergi beyannamesi son tarihine kadar vadeli TL mevduat hesabı açtıklarında döviz kazançları için kurumlar vergisi muafiyeti alacaklar. Buna göre mükelleflerin dördüncü geçici vergilendirme dönemi için dönem sonu değerlemesinden doğan kambiyo kazançları kurumlar vergisinden istisna edilecek.

Son üç güne giriliyor

Şirketlerin de bu muafiyet için elini çabuk tutması gerekiyor. Resmi Gazete’de yayımlanan kararda şirketlerin 31 Aralık 2021 tarihli bilançolarda yer alan yabancı paralarını dördüncü geçici vergilendirme dönemine ilişkin beyannamenin verilme tarihinden sonra Türk Lirası mevduat hesaplarına dönüştüren mükelleflerin 31 Aralık 2021 tarihinde biten geçici vergilendirme dönemi sonu ile hesabın açıldığı tarihten önce sona ermiş olan geçici vergilendirme dönemlerinin sonu itibariyle hesaplanan kur farkı kazançları için kurumlar vergisi istisnasından yararlanamayacakları yer aldı. Bu nedenle önümüzdeki üç gün kurumların TL mevduat hesaplarının çok daha hızlı artması bekleniyor.

KKM’ye dönüşte kamu liderlikte

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu haftalık verilerine göre 2021 sonuna göre tüzel kişilerin döviz mevduatı 6 milyar 268 milyon dolar geriledi. Bu azalmanın yüzde 47’si yani yaklaşık 3 milyar doları kamu mevduat bankaları eliyle sağlandı. Kamu mevduat bankalarının bu son üç günde de yoğun mesai yapması bekleniyor.

Yerli özel mevduat bankaları da en az kamu mevduat bankaları kadar yüksek seviyede şirketlerin döviz mevduattan KKM hesabına geçişlerini sağladı. BDDK verilerine göre yılsonundan bu yana döviz mevduatında yaşanan dönüşümde yerli özel mevduat bankalarının yüzde 35’lik payı var. Yerli özel mevduat bankalarında 2 milyar 187 milyon dolarlık dönüşüm sağladı. Yabancı mevduat bankalarının döviz mevduatındaki gerilemeden aldığı pay da yüzde 15 olarak belirlendi. BDDK verilerine göre yabancı mevduat bankalarında ise 938.4 milyon dolarlık döviz mevduatında gerileme sağlandı.

Şirketlerin döviz mevduat oranı yüzde 62,6’ya indi

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun verilerine göre 2021 yılsonu itibariyle döviz mevduatının şirketlerin TL ve döviz toplam mevduatı içindeki payı yüzde 66,8 seviyesindeydi. Toplamda 89 milyar 101 milyon dolarlık döviz mevduatı olan tüzel kişilerin 4 Şubat haftası itibariyle döviz mevduatı büyüklüğü 82 milyar 833 milyon dolara geriledi. Böylece şirketlerin döviz mevduatının payı da yüzde 62,6’ya indi. Yani yılbaşından bu yana döviz mevduatının payı 4.2 puan azalmış oldu. Son iki haftada ise döviz mevduatından dönüşümün hızlandığı dile getiriliyor. BDDK’nın günlük verilerine göre de resmi, ticari ve diğer kurumların döviz mevduatının büyüklüğü 8 Şubat itibariyle 87 milyar 457 milyon dolara gerilemiş durumda.

TL ticari kredi faizinde 8 baz puan düşüş

Merkez Bankası verilerine göre bankaların TL mevduat için uyguladıkları faiz oranı 04 Şubat haftasında bir önceki haftaya göre 22 baz puan azalışla yüzde 17,33’e gerilerken dolar mevduat faizi 3 baz puan artışla yüzde 0,71 ve Euro mevduat faizi 1 baz puan artışla yüzde 0,28’e yükseldi. TL bazlı ticari kredilerin faiz oranı ise aynı haftada bir önceki haftaya göre 8 baz puan artışla yüzde 22,74’e indi. TL bazlı konut kredi faizleri 42 baz puan azalışla yüzde 17,52; taşıt kredi faizleri 47 baz puan artışla yüzde 27,47 ve ihtiyaç kredi faizleri 76 baz puan azalışla yüzde 30,74 olarak gerçekleşti. Dolar bazlı ticari kredilerin faiz oranı aynı haftada 10 baz puan artışla yüzde 4,68’e çıkarken Euro bazlı ticari kredilerin faiz oranı 35 baz puan artışla yüzde 3,73’e yükseldi.

Borsada 8 şirket KKM’ye döndü

Borsa İstanbul’da hisseleri işlem gören şirketler arasında 8’i kur korumalı mevduat ürününe dönüşüm sağladıklarını açıkladı. 13 Şubat itibariyle 8 şirket 1 milyar 756 milyon 430 bin liralık kur korumalı mevduat hesabı açtı. Bu 8 şirketin kurumlar vergisi avantajı ise 174.4 milyon lira olarak hesaplandı.