Yurtdışından uygun fiyatlı üst segmentte akıllı telefon almak ve aldığı telefonları IMEI kayıt ücretlerine zam gelmeden bir an evvel kayıt ettirmek isteyen vatandaşlar yılın son iki ayında ‘akıllı telefon turizmi’ni patlattı. Vizesiz ve karayolu ile gidilebilen Gürcistan’a açılan Artvin’deki Sarp Sınır Kapısı’ndan geçen yerli turist sayısı kasım ayında rekor kırdı. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın yayınladığı Ocak-Kasım dönemine ait sınır istatistiklerine göre, kasım ayında Sarp Sınır Kapısı’ndan geçen Türk vatandaşlarının sayısı geçtiğimiz yıla kıyasla yüzde 293 artarak 94 bin 47’ye ulaştı. Geçtiğimiz yılın kasım ayında bu rakam sadece 23 bin 927 iken pandemi öncesinde bile ortalama 60 bin yerli turist Sarp Sınır Kapısı’ndan geçerek Gürcistan’ı ziyaret ediyordu.
NEDEN GÜRCİSTAN?
Yaşanan yoğunluğa, Gürcistan’da satılan iPhone’ların vergi avantajından dolayı Türkiye’ye göre ortalama 15 bin TL daha uygun olması ve 1 Ocak 2023’ten itibaren IMEI kayıt ücretlerinin yüzde 122.9 (yeniden değerleme oranı kadar) artarak 2 bin 723 TL’den 6 bin 91 TL’ye çıkacak olması etkili oldu. Öyle ki, Gürcistan’dan 128 GB kapasiteli bir iPhone 14 Pro Max 28 bin 302 TL’ye satın alınabilirken, Türkiye’de aynı telefona 43 bin 999 TL’ye sahip olunabiliyor. Türkiye’de iPhone 14 Pro Max gibi üst segment bir akıllı telefonda; yüzde 50 ÖTV, yüzde 18 KDV, yüzde 12 bandrol ücreti ve yüzde 1 Kültür Bakanlığı payı olmak üzere toplamda yüzde 81’lik vergi yükü bulunuyor. Bu ücrete operasyonel giderler ve çalışan giderleri de eklenince üst segmentte makas açılıyor.
1.5 MİLYON YURTDIŞINDAN
Konuyla ilgili görüşlerini aldığımız Mobil İletişim Araçları ve Bilgi Teknolojileri İş Adamları Derneği (MOBİSAD) Başkanı Mustafa Kemal Turnacı, 2022 yılında Türkiye’de satılan 10 milyona yakın telefona karşılık, yolcu beraberinde getirilen telefon sayısının 1.5 milyonu geçebileceğini, yasadışı klonlanmış telefon sayısının ise 3.5 milyonu aştığını söyledi. Turnacı, “Bu durum vatandaş, sektör ve devletin vergi gelirleri için zararlı. Öncelikli yöntemin vergi indirimleri yapılarak yurtdışıyla fiyat makasının ortadan kaldırılması olduğuna inanıyoruz. Bu olmaz ise diğer bir yöntem, yolcu beraberinde getirilen cihazların harçlarının ülkemizdeki vergi oranlarının karşılığında düzenlemesi olmalıdır. Mevcut sistemde, yüksek geliri olup pahalı telefon alan ile düşük geliri olup düşük-orta segmentte olan aynı harcı ödüyor. Günün sonunda düşük gelirli daha çok ödüyor, yüksek gelirli daha az ödüyor” dedi.
Mustafa Kemal Turnacı
‘İTHAL OTOMOBİL GETİRMEK KADAR ÜLKEYE ZARARLI’
* Yurtdışından getirilen telefonların suistimale açık olduğu kadar ülke ekonomisine, mevcut ve potansiyel yatırımlara zarar verdiğini de dile getiren MOBİSAD Başkanı Turnacı, “Bugün otomotiv sektöründe satışların önemli bir kısmı ithal veya kayıtdışı olsa ne olur; sektörün bütün dinamikleri alt üst olur. Biz de 170 bin doğrudan 800 bin dolaylı istihdamı bulunan bir sektörüz. Maalesef ithal telefonlar suistimale açık. Üretici, ihracatçı, operatör her alanda yatırımları olumsuz etkiliyor. Neredeyse yasadışının, yasalı geçtiği bir durumla karşı karşıyayız. Yatırımların etkilenmemesi ve Türkiye’nin potansiyelinin doğru kullanılması açısından bu konunun ivedilikle ele alınması, kurallarının doğru oluşturulması gerekiyor” diye konuştu.
