Hüseyin GÖKÇE –ANKARA
■ Kamu şekerinin tüketiciye ucuz fiyatla ulaşması için faaliyete geçirilen Raf Fiyat Garanti sistemi bazı illerde geçim kapısı haline geldi. DÜNYA’ya bilgi veren kaynaklara göre, ucuz şeker markete ulaşır ulaşmaz haber alan gruplar sınırlı miktarda gelen şekeri 15 dakika gibi kısa sürede tüketiyorlar.
■ Bu yüzden şeker ihtiyacı olanlar ucuz şeker kalmayınca, mecburen daha pahalı olan şekeri tüketmek zorunda kalıyorlar. Şekeri ucuza toplayanların ise bunları çuvallara doldurarak, 50’şer kg’lık çuvallar halinde şekeri hammadde olarak kullanan küçük imalatçılara, sanayiciye sattığı ifade ediliyor.
Şeker fiyatlarında yaşanan aşırı artışın önüne geçmek amacıyla ithalat yoluyla fiyatın düşürülmesi politikası kısmen de olsa fiyatın dengeye oturmasını sağladı. Fiyatı 1250 liraya kadar çıkan bir torba şeker, 1000 liranın altına geriledi. Hatta ithalat hakkı alan imalatçı ihracatçıların maliyeti 700 liraya kadar düştü. Ancak tüketici hâlen ucuz şekere ulaşmakta güçlük çekiyor.
DÜNYA’ya bilgi veren kaynaklar, kamunun ucuz fiyattan satılması şartıyla marketlere verdiği şekerin bazı kesimler tarafından kilo bazında toplanıp, çuvallara konularak yeniden imalatçılara satıldığını kaydettiler. Kapasitesinden fazla ithalat yapan imalatçıların da şekerin bir kısmını iç piyasaya sürdüğü belirtiliyor.
Kamu şekerinin tüketiciye ucuz fiyatla ulaşması için 2022 Ocak ayında faaliyete geçirilen Raf Fiyat Garanti sistemi bazı illerde geçim kapısı haline geldi. Raf Fiyat Garantili sistemde Türkşeker zincir marketlere ucuz fiyattan şeker veriyor. Ancak tüketicilerin bu ucuz şekere ulaşması pek mümkün olmuyor.
İthal şeker piyasaya satılıyor iddiası
DÜNYA’ya bilgi veren kaynaklara göre, ucuz şeker markete ulaşır ulaşmaz haber alan gruplar sınırlı miktarda gelen şekeri 15 dakika gibi kısa sürede tüketiyorlar. Bu yüzden şeker ihtiyacı olanlar ucuz şeker kalmayınca, mecburen daha pahalı olan şekeri tüketmek zorunda kalıyorlar.
Şekeri ucuza toplayanların ise bunları çuvallara doldurarak, 50’şer kg’lık çuvallar halinde şekeri hammadde olarak kullanan küçük imalatçılara sanayiciye sattığı ifade ediliyor. Öte yandan Ramazan öncesi torbası 1250 liraya kadar çıkan şeker fiyatı, imalatçı ihracatçılara ithalat hakkı verilmesiyle birlikte bir miktar geriledi. Mevcut kur seviyesine göre ithal şekerin torbası 700 liraya mal oluyor. Türkşeker de 750 lira civarında sanayiciye satış yapıyor. Ancak sanayicilere, kısıtlı miktarda şeker veriliyor.
İthalat hakkı imalatçı ihracatçı sanayicilere, kapasitelerine göre belirli oranlarda verildi. Ancak bunlardan kapasitesinin üzerinde belge alanlardan bir kısmının da ithal ettikleri şekeri daha uygun fiyatla iç piyasaya sürdüğü kaydediliyor. Kaynaklar, bu gelişmelerin de şekerdeki piyasa fiyatının yükselmesini kısmen önlediğini vurguluyor.
Yeni sezon ürünü çıkınca rahatlama bekleniyor
Kaynaklar, kamunun şeker piyasasına müdahalesinin özel sektör fabrikalarının tavrını çok etkilemediğini ve bunların istedikleri zaman piyasaya ürün verdiğini belirtirken, 1 aya kadar yeni sezon ürününün piyasa çıkmasıyla birlikte kısmi bir rahatlama daha yaşanabileceğini kaydettiler.
Pancar fiyatının geçmiş yıllara göre daha yüksek açıklanmasının rekolteyi artacağı öngörüsünde bulunan kaynaklar, buna rağmen şeker fiyatının belirli bir rakamın altına düşmesinin, eski seviyesine gerilemesinin mümkün olmadığına vurgu yaptılar.
İthalat kararı 27 Mayıs’ta alındı
27 Mayıs’ta Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile 400 bin ton şekerin gümrüksüz ithalatı için tarife kontenjanı açıldı. Aynı gazetede yayımlanan tebliğ ile tarife kontenjanının dağıtım esasları da belirlendi.
Şeker ithalatında açılan tarife kontenjanı, C şekeri tahsisat belgesi sahibi firmalar öncelikli olmak üzere bu ürünü şekerli mamul üretiminde hammadde olarak kullanan sanayici firmalara dağıtıldı. Tebliğin yayımlandığı tarih olan 27 Mayıs’tan itibaren başlayan başvurular 6 Haziran Pazartesi günü sona erdi. Yaklaşık 1 aydır da ithal şeker Türkiye piyasasına giriyor.