Asgari ücret 2023’de brüt 10 bin 8 lira, net 8 bin 506 lira 80 kuruş olarak belirlendi. Yeni rakamın işverene aylık maliyeti 11 bin 759 lira 40 kuruş oldu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, her kesimin kendi öncelikleri, hassasiyetleri, çıkarları doğrultusunda bir tutum ortaya koyduğunu kaydederek, “Bize düşen görev, ülkemiz ve milletimiz için en doğru, en hakkaniyetli, en sürdürülebilir sonucun ortaya çıkmasını sağlamaktır. Ne emekçilerimizin haklarının yenmesine ne de işverenlerimizin üzerine, altından kalkamayacakları bir yükün bindirilerek istihdamın zarar görmesine rıza gösteririz” dedi.

Açıklanan asgari ücret rakamının, Türkiye’nin genel ekonomik ve sosyal görünümü ile de uyumlu olduğuna işaret eden Erdoğan, “Bugün ülkemiz, 34,7 milyonluk işgücüne karşılık, 31,6 milyonluk istihdamla tarihinin en yüksek çalışan rakamına ulaşmıştır. Üstelik bu seviye, kadınlarımızın işgücüne katılımının rekor kırdığı bir dönemde yakalanmıştır” diye konuştu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, “2002 yılında, bunun altını çiziyorum ve ısrarla söylüyorum, 184 lira olan asgari ücret, bizim dönemimizde, bu da çok önemli, nominal olarak 30 kat, reel olarak yüzde 142 oranında artmıştır. Geçtiğimiz yılbaşında asgari ücrete o günlerin şartlarını dikkate alarak yüzde 50 oranında artış yaparak, net 4 bin 253 liraya yükseltmiştik. Sadece bununla kalmamış, asgari ücretten alınan Gelir Vergisi ve Damga Vergisini de kaldırmıştık. Ayrıca tüm gelirlerin asgari ücret kadar kısmını, bu muafiyet kapsamına dahil etmiştik. Yıl içinde enflasyonda yaşanan yüksek artış, bizi, temmuz ayında yeni bir düzenleme ile asgari ücreti 5 bin 500 liraya çıkarmaya yöneltmiştir. Bütün bunları yaparken, unutmayalım sırtımızda bu devletin küfesi var” açıklamasını yaptı.

Sırtında küfe olmayanlar atıyor

Türkiye’de altyapı, üstyapı, eğitim ve sağlıkta atılan adımların olduğunu anımsatan Erdoğan, “Bütün bunlarla beraber, bu hesapları da ilmik ilmik dokuyarak yapıyoruz. Böylece yıl içinde asgari ücrette ortalama yüzde 80 ve kümülatif yüzde 95 oranında artış sağlamıştık” dedi.

Türkiye’yi faiz, kur, enflasyon cenderesinden çıkarma mücadelelerinin meyvelerini toplamaya başladıkları şu kritik dönemde, hem hakları koruyan hem dengeyi gözeten bir yol izlediklerini belirten Erdoğan, şunları paylaştı:

“Ama tabi sırtında küfe müfe olmayanlar atıyorlar. ‘Şu kadar, bu kadar veririz filan falan’ diye… Çünkü bir sıkıntısı yok. At, nereye giderse gitsin. Ama biz, çok hassasız ve 85 milyon nüfusu olan ülkemiz, bu yıl 1 milyonun üzerinde bir artış daha söz konusu nüfus olarak, yani yılsonu itibarıyla nüfusumuzun 86’yı aşması, yakalaması mümkün, bütün bunları düşünmek durumundayız. Şimdi bu ayla birlikte enflasyon oranlarının hızla aşağıya düşüşüne şahitlik edeceğiz. Enflasyonu inşallah yıl ortasında yüzde 30’lu, yıl sonunda yüzde 20’li rakamlara indirmekte kararlıyız. Ülkemizdeki her kesimden, her vatandaşımdan hesabını bu hedefe göre yapmasını istiyoruz. Asgari ücreti belirlerken, hem geçmiş kayıpları telafi edecek hem de önümüzdeki yıla dair enflasyon öngörümüzü destekleyecek bir yaklaşım benimsedik. Şayet beklenmedik bir tabloyla karşılaşırsak, tıpkı geçen yıl olduğu gibi yine bir ara düzenleme yapmaktan da kaçınmayız.”

Bunun katlayanları var

Asgari ücretin bütün yansımalarını düşünerek bu adımları attıklarını vurgulayan Erdoğan, şu değerlendirmelerde bulundu: “Açıklanan rakam, devlete, işverene olan maliyeti itibarıyla nihai bir rakam değil. Bunun adeta katlayanları var. Bununla bu maliyet daha da artıyor. İşin diğer yanı, devlet olarak unutmayalım ki bizim sırtımızda önemli bir küfe var. Bu küfe devamlı doluyor. Altyapıyla üstyapıyla, sağlıkta, eğitimde attığımız adımlarla, ulaşımda atılan adımlarla Türkiye, yeni yüzyıla çok farklı bir girişin içerisinde. Geçmişte hep ‘batıda ne varsa doğuda, güneydoğuda da o olacak’ demiştik. Şimdi onları da bir taraftan gerçekleştirmenin gayreti içerisindeyiz.”

Tüm çalışanlar için yeni skala

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin ise yeni asgari ücrete ilişkin “Bu rakam, bütün çalışanları, sadece asgari ücretle çalışanları değil onun üzerindeki çalışanları da emekçileri de refahtan pay alacakları yeni bir ücret skalasına ulaştıracaktır” dedi. Asgari ücretin üzerindeki ücretlerin, yeni asgari ücretin belirlenmesiyle yeniden ayarlandığına işaret eden Bilgin, şu ifadeleri kullandı: “Bu rakam, bütün çalışanları, sadece asgari ücretle çalışanları değil onun üzerindeki çalışanları da emekçileri de refahtan pay alacakları yeni bir ücret skalasına ulaştıracaktır. Bu, Türkiye’nin büyürken emekçilerini düşünen, sosyal devlet anlayışına yakışan bir tutumdur. Bu yaklaşım, toplumun emekçileriyle işverenleriyle bütünleşerek onların üretim sürecine, Türkiye’nin ekonomik kalkınmasına daha verimli şekilde katılmalarını sağlayacaktır.”

İşverene maliyeti 11 bin 759 lira oldu

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, asgari ücretin detaylarıyla ilgili bilgileri paylaştı. Buna göre, brüt 10 bin 8 lira olan asgari ücretin 8 bin 506 lira 80 kuruşunu net asgari ücret, 1401 lira 12 kuruşunu SGK Primi ve 100 lira 8 kuruşunu işsizlik sigortası primi oluşturdu. Yeni asgari ücretin işverene aylık maliyeti ise 11 bin 759 lira 40 kuruş oldu. Bu rakamın 10 bin 8 lirası brüt asgari ücret, 1551 lira 24 kuruşu SGK Primi (işveren payı), 200 lira 16 kuruşu işveren işsizlik sigorta primi kalemlerinden oluştu.

Yeni asgari ücret birçok kalemi etkileyecek

Asgari ücretin, belirlenmesiyle işsizlik maaşı, kıdem tazminatı, GSS primleri, askerlik ve doğum borçlanması, isteğe bağlı sigorta primleri, staj ücretleri, asgari ücretlilerin rapor ücretlerinin de aralarında olduğu birçok kalemde değişiklik olacak. Yeni asgari ücretten etkilenen kalemlerin başında gelen işsizlik ödeneğinde sigortalının son 4 aylık prime esas kazançları dikkate alınıyor. 2023 yılında en az 4 ay çalışan bir işçi için; işsiz kalması ve gerekli şartları taşıması halinde işsizlik ödeneğinin alt sınırı asgari ücretin yüzde 40’ı, üst sınırı ise yüzde 80’i olarak hesaplandığı için yeni asgari ücretle işsizlik ödeneğinin en düşüğü 4 bin 3 lira, en yükseği ise 8 bin 6 lira şeklinde uygulanacak. Bu rakamlardan binde 7,59 oranında damga vergisi kesintisi yapılacak.

DEİK: İşveren de ek düzenlemelerle rahatlatılabilir

Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Başkanı Nail Olpak, “Belirlenen rakamın bir taraftan günümüz koşullarında asgari ücretle çalışan vatandaşlarımıza nefes aldıracağını ve büyüyen ekonomiden onların da daha fazla pay almasına katkı sunacağını düşünüyoruz. İşverenlerimiz de elbette çalışanlarına daha fazla katkı yapmayı arzu ediyor. Bu noktada, işverenlerimizi de rahatlatacak bazı ek düzenlemelerle sistemin sürdürebilirliğinin sağlanacağını düşünüyoruz” dedi.

İTO: Önümüzü şimdi daha açık görebiliyoruz

İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, “Yeni asgari ücret, iş dünyamızın tüm paydaşlarına hayırlı olsun. Çalışanımızın hak ettiği ücretleri alması, üretimi teşvik edecek bir etken olacaktır. Asgari ücretin belli olmasıyla 2023 için önümüzü şimdi daha açık görebiliyoruz” değerlendirmesinde bulundu.

İSO: Sanayicimiz gereken sorumluluğu gösterecektir

İstanbul Sanayi Odası (İSO) Başkanı Erdal Bahçıvan da, “Sürdürülebilir bir üretim ve iş barışının istikrarı açısından, sanayicimiz 2023 yılında inanıyorum ki çalışanlarıyla birlikte gereken sorumluluğu gösterecektir. Bütün bunlar dikkate alınarak açıklanan asgari ücret, toplumumuza hayırlı olsun” ifadelerini kullandı.

MÜSİAD: Teşvik ve destekler kritik öneme sahip

Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Genel Başkanı Mahmut Asmalı ise sadece asgari ücretin belirlenme süreçlerinde veya yüksek enflasyon dönemlerinde değil, her türlü koşul altında, tek bir çalışanın bile alın teri ve emeğinin zayi edilmemesinin elzem olduğunu savunduklarını belirterek, ücret artışlarının işverene getireceği ilave yüklerin hafifletilmesi adına destek ve teşviklerin artırılmasının temenni ettiklerini aktardı. Asmalı, şu ifadeleri kullandı: “Zira işverene sağlanacak olan teşvik ve destekler, ücret artışlarıyla birlikte ciddi bir yükün altına girecek olan işverenlerimiz için kritik önemdedir. İlaveten, sanayi sektörü kapsamında asgari ücretli çalışanlar için ilave pozitif ayrıcalık sağlanmasının imalata yönelik istihdamımızın ve üretim kapasitemizin artırılması adına önemli bir adım olacağını ve bölgesel farklılıkları yansıtma noktasında yetersiz kalan mevcut ulusal asgari ücret uygulamasına alternatif olarak bölgesel asgari ücret uygulaması fikrinin mutlaka değerlendirilmesi gerektiğini de yineliyoruz.”

ASKON: Gayretli çalışmalarımızı sürdüreceğiz

Anadolu Aslanları İşadamları Derneği (ASKON) Genel Başkanı Orhan Aydın, “2023 hedefleri için iş dünyamız adına özellikle ana ihracat pazarımız olan Avrupa Birliği ülkelerindeki tüm zorlu şartlara rağmen gayretli çalışmalarımızı sürdüreceğimizi ve hedeflenen büyüme rakamlarına ulaşacağımıza inancımızın tam olduğunu belirtmek istiyoruz” dedi.

TÜMSİAD: Dengeyi gözeten bir rakam oldu

Tüm Sanayici ve İşadamları Derneği (TÜMSİAD) Başkanı Yaşar Doğan da çalışanları enflasyona karşı koruyacak, bununla birlikte enflasyonu kontrol altında tutabilecek ve sanayicilerin uluslararası pazarlarda rekabetçi kalmasını sağlayabilecek bir rakam üzerinde çalışılması gereken bir süreç yönetildiğini belirterek, “2023 yılı asgari ücretinin gerek büyüme hedeflerimiz, gerek enflasyonla mücadele hedeflerimiz gerekse çalışanlarımızın mağdur edilmemesi noktasında dengeyi gözeten bir seviyede olduğunu değerlendiriyoruz” ifadelerini kullandı.

TÜRK-İŞ: Kamuoyunun beklentisi karşılanmadı

TÜRK-İŞ, yeni asgari ücret rakamıyla ilgili, “Asgari ücreti belirleme çalışmaları sadece ücretli kesimi değil, toplumun tümünü yakından ve doğrudan ilgilendirmektedir. Kamuoyunun beklentisi maalesef karşılanmamıştır” değerlendirmesinde bulundu. Açıklamada, yeni asgari ücretin işveren ve hükümet temsilcilerinin oy çokluğuyla belirlendiğine işaret edilerek “Asgari Ücret Tespit Komisyonunda işçi kesimi adına görev yapan TÜRK-İŞ temsilcileri, bugünkü mevcut sosyal ve ekonomik şartlarda, 2023 yılı için belirlenen asgari ücretin, çalışanların aileleriyle birlikte geçim şartlarını karşılamadığı görüşündedir” denildi.

TİSK: Hep ifade ettiğimiz gibi asgari ücret bir taban ücrettir

TİSK Yönetim Kurulu Başkanı Özgür Burak Akkol, asgari ücretle ilgili olarak, “Bugün açıklanan ücreti düşük bulanlar olacaktır, yüksek bulanlar olacaktır, dengeli ve makul bulanlar olacaktır. Her zaman ifade ettiğimiz gibi asgari ücret bir taban ücrettir” dedi. Akkol, uzun ve zorlu bir süreci geride bıraktıklarını ifade ederek, şunları söyledi: “Dengeli ve sosyal tarafların tümüne fayda sağlayacak bir asgari ücret belirlemenin önemini her daim aktarıyoruz. Biz bu süreç boyunca -bu eylülden beri çok hızlanan bir süreç oldu- pozitif mesajlarla ülkemizin çalışma hayatına yine pozitif bir enerji vermeye gayret ettik. Devlet, işçi, işveren ayrımına karşı olduğumuzu her fırsatta ifade ediyorum” diye konuştu.