Canan SAKARYA
ANKARA – Meclis Plan Bütçe Komisyonu kur korumalı Türk Lirası mevduat uygulamasında yasal altyapı oluşturan, kurumlar vergisinde 1 puanlık indirim öngören, memur ve emeklilerin maaş artışlarına ilişkin düzenlemeleri içeren, BES’te devlet katkısını yüzde 30’a çıkaran, yapım ve hizmet alım ihalelerinde fiyat farkını düzenleyen 18 maddelik yasa teklifini görüşüyor.
TBMM Plan Bütçe Komisyonuna dağıtılan etki analizine göre Haziran-Aralık 2021 tarihleri arasını kapsayan mal ve hizmet alımları ile yapım işlerinde ödenecek ek fiyat farkının yaklaşık 10.5 milyar lirayı bulması bekleniyor. Elektronik Kamu Alım Platformunda Haziran- Aralık 2021 döneminde yürütülen 26 bin 789 adet sözleşmenin bedelinin 213 milyar lira olduğu, bu dönemde gerçekleşen hakediş tutarının yaklaşık 70 milyar lira, ek fiyat farkının ise yaklaşık 10.5 milyar lira olduğu hesaplandı. Yapılan etki analizi çalışmasına göre; ihracatçı firmaların kurumlar vergisinde 1 puanlık indirimin 470 milyon lira, imalat sektöründe faaliyet gösteren firmalara getirilen 1 puanlık indirimin maliyetinin ise 1.3 milyar lira olmak üzere toplam maliyetin 1.77 milyar lira olması bekleniyor.
Bireysel Emeklilik Sisteminde (BES) devlet katkısının yüzde 25’den yüzde 30’a çıkarılması sonrasında 5 yılda fon birikimine 138 milyar lira katkı yapması, devlet bütçesine yıllık 2.7 milyar gider etkisi olması, düzenlemeden 1.2 milyon katılımcının faydalanması hedefleniyor. BES’te belirli süre bulunan katılımcılara konut alımı, evlilik, eğitim gibi nedenlerle kısmen ödeme yapılmasına ilişkin düzenlemeden 7 milyon katılımcının yararlanması beklenirken, 5 yılda toplam 52 milyar lira fon birikimi etkisi olacağı hesaplandı. 45 yaş üstünün BES’e katılımına imkan veren düzenlemeden ise yaklaşık 3.7 milyon çalışanın faydalanabileceği, 5 yıllık dönemde fon birikimine 51 milyar lira katkısı, devlet bütçesine yılda 1.5 – 7.9 milyon lira gider etkisi yapması bekleniyor. Etki analizinde, doğalgazda kademeli tarifeye geçilmesinin meteorolojik koşullara bağlı olmakla beraber doğalgaz sarfiyatında yüzde 15 düzeyinde tasarruf sağlayacağı ve 2.5 milyar metreküp düzeyinde düşüş getireceği kaydedildi.
Merkez Bankası Kanununda ‘ haciz’ tartışması
Yasa teklifinde yer alan ve Merkez Bankası Kanuna eklenen banka nezdindeki yabancı ülke merkez bankalarına ait para, alacak, mal, hak ve varlıkların haczedilemeyeceği, üzerlerine ihtiyati tedbir veya ihtiyati haciz konulamayacağına dair birinci maddesi muhalefetin eleştirilerine neden oldu. CHP Ankara Milletvekili Bülent Kuşoğlu, bu maddeni geri çekilmesini isteyerek, bir ülkenin merkez bankasına, yabancıların paraları ya da değerlerine haciz geliyorsa o ülkenin itibarının olmadığın, böyle br düzenlemenin kanun metnine konmasının Türkiye’nin itibarına zarar vereceğini dile getirdi. HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan ise esnafa bile haciz gitme olasılığından bahsedildiğinde hiç kimsenin o esnafa borç vermeye yanaşmadığını belirtti. TBMM Plan Bütçe Komisyon Başkanı Cevdet Yılmaz ise tartışmalar üzerine “Düzenleme Merkez Bankası kaynakları değil başka merkez bankalarının bizdeki varlıklarına ilişkin “ açıklaması yaptı.
