Küresel piyasalar Rusya-Ukrayna savaşının etkileriyle mücadele ederken Fed ise programını kararlılıkla uygulamaya devam ediyor. ABD ekonomisini sarsan enflasyondaki yükselişin durdurulması için Fed faiz artırımlarına başladı. Geçtiğimiz hafta faizi 25 baz puan artıran Fed yeni adımlar atmaya hazırlanıyor.
Dünyayı etkisi altına alan enflasyon sorunu ile mücadele etmek için merkez bankaları birer birer faiz artırım silahını kullanmaya başladı. Fed’in faizi 25 baz puan artırmasıyla birlikte gelişmekte olan ve gelişmiş birçok ülke gecikmeden faiz artırdı.
TALEP ÇOK, ARZ AZ, FİYATLAR FIRLADI
Koronavirüs pandemisiyle birlikte üretimin azalması, pandeminin etkilerinin azalmasıyla da talepteki artış ve arzdaki azalış nedeniyle fiyatlarda yükseliş yaşandı. Özellikle elektronik cihazlarda kullanılan çiplerde yaşanan üretim sıkıntısı küresel çapta krize neden oldu. Başta elektronik sektörü olmak üzere otomotiv, sanayi gibi birçok sektör çip krizinden ağır yara aldı. Otomobil fabrikaları geçici olarak kapanırken arz kısıtlaması nedeniyle fiyatlar arttı.
Pandemi sonrasında enerji fiyatlarında da yükselişler enflasyonu etkileyen ana unsurlardan birisi oldu. Ayrıca birçok ülkenin pandemi şartlarını esnetmek için halkına karşılıksız verdiği paralar da enflasyonun şişmesini sağladı.
Yine pandemi sonrasında oluşan insan hareketliliği de ani değişiklikler yarattı. Ülkelerin sınırlarını açması, turizmin canlanmaya başlaması, tedbirlerin gevşetilmesi, bazı ülkelerde maske kullanımının bitmesiyle birlikte turizm sektöründe de fiyatlar aşırı artmaya başladı.
RUSYA-UKRAYNA SAVAŞI DA ETKİLİ OLUYOR
Rusya ve Ukrayna arasında gerçekleşen savaşın soğumaması, iki ülke arasında müzakerelerin sonuç vermemesi ve Rusya’nın saldırılarına devam etmesi küresel çapta sorunlara neden oldu. Dünyanın en büyük petrol üreten ülkelerinden olan Rusya’dan petrol alınmamasına yönelik karar alınınca enerji fiyatları da yükseliş gösterdi. Ayrıca hem Rusya hem de Ukrayna önemli derecede dünyanın tahıl ambarı olması ve bu ürünlere de erişimin kısıtlanacağı beklentisi gıda fiyatlarında artış yarattı. Bunun dışında demir-çelik alanında da sorunlar yaşanmaya başladı. Enerji kısıtları, gıdaya erişimde zorluk gibi etkenler dünya çapında fiyatların kısa sürede zirve denemeleri yapmalarına neden oluyor.
POWELL FAİZİ DAHA HIZLI ARTIRABİLİR
Fed Başkanı Jerome Powell, yüksek enflasyonun ısrarcı olması halinde Fed’in faiz artırımlarını hızlandırmaya açık olduğunu duyurdu.
Faiz artırımlarına rağmen enflasyonda gerileme görülmemesi halinde politika yapıcıların faizleri daha hızlı artırmak isteyeceklerini dile getiren Powell, enflasyonun yılın ilk çeyreğinde tepe yaptığını gördüklerini, ikinci çeyrekte de düşüş konusunda beklentilerinin olduğunu belirtti. Enflasyon politika yapıcıların beklentilerinden uzak seyretmesi halinde faiz artırımlarında daha hızlı hareket ihtiyacı doğacağına ve bunu da yapabileceklerini söyleyen Powell faizi 50 baz puan seviyesinde de artırabileceklerini ifade etti. Powell “Eğer faizi bir toplantıda veya toplantılarda 50 baz puan artırmanın uygun olduğunu düşünürsek, bunu yaparız” değerlendirmesinde bulundu.
