2008 yılında yaşanan Küresel Finansal Kriz sonrası Bitcoin’in ortaya çıkmasıyla beraber, kripto paralar hayatımıza girdi. O günden bu güne kripto para piyasalarında çokça deprem yaşandı. Sonuncusu ise, yakın zamanda dünyanın en büyük üç kripto para borsasından biri olan FTX’in çöküşüyle başladı. Dev borsanın çöküşü sonrası yaşanan güven kaybı ile kripto para birimleri büyük kayıplar verdi. Yatırımcılar domino etkisinden korkarken, bir kötü haber de kripto para yatırım şirketi Genesis’ten geldi. Genesis’nin CEO’su Silbert, iflas seçeneği de dahil olmak üzere bütün olasılıkları araştırması için yatırım bankası Moelis&Company ile anlaştığını açıkladı.

En popüler kripto para birimi Bitcoin (BTC) fiyatları, 8 Kasım tarihinde psikolojik seviye olan 20 bin doların altına sarkarken; büyük kripto para borsasının 10 Kasım’da iflas söylentilerinin yayılmasıyla 16 bin doların altına kadar geriledi. Bu süreçte Bitcoin en düşük 15 bin 510 dolara kadar değer kaybederken; böylelikle tarihi zirvesi olan 69 bin dolardan yüzde 77,50 oranında gerilemiş oldu. Geçtiğimiz iki hafta içerisinde kripto para piyasalarındaki zarar 250 milyar dolara yaklaştı. Piyasanın uzmanları kripto paralarda yaşanan düşüşte henüz dip seviyelerin görünmediği yönünde tahminlerde bulunuyor.

FED’İN FAİZ KARARI ÖNEMLİ OLACAK

ABD ‘nın (Fed) para politikasını belirleyen Federal Açık Piyasa Komitesi’nin (FOMC) aralık ayı toplantısı 13-14 Aralık’ta yapılacak. Fed’in faiz artırım hızını yavaşlatması beklenirken, piyasa fiyatlamalarına bakıldığında bankadan 50 baz puanlık faiz artırımı bekleniyor. Fed’in faiz artırımlarında yavaşlamasının piyasalarda risk iştahını artırması ve bunun kripto para piyasalarını desteklemesi bekleniyor.

BITCOIN VE ETHEREUM’DA SON DURUM

Bitcoin fiyatları, bugün içerisinde en yüksek 16 bin 619 seviyesini, en düşük ise 16 bin 365 dolar seviyesini görürken, saat 13:44 itibarıyla yüzde 0,49 oranında düşüşle 16 bin 482 dolar seviyesinde işlem görüyor. Bitcoin son 7 günlük işlemlerde yüzde 1’in üzerinde değer kaybederken; piyasa değeri 317 milyar dolarda bulunuyor.

İşlem hacmi en yüksek ikinci kripto para birimi olan Ethereum (ETH) ise, şu dakikalarda dünkü kapanışına göre yaklaşık yüzde 1 oranında düşüşle 1186 dolar seviyesinde hareket ediyor. ETH, gün içerisinde en düşük 1172 doları, en yüksek 1206 doları görürken; son 7 gün içerisinde yüzde 2,61 değer kaybetti.Küresel bazda kripto paraların piyasa değeri, son 24 saatte yaklaşık yüzde 0,86 oranında değer kaybederek 827 milyar dolara geriledi.

ÇOK DAHA BÜYÜK BİR YIKIM GÜNDEME GELEBİLİR
Kadir Kurtuluş – Avrasya Blockchain ve Dijital Para Araştırmaları Derneği Başkanı

Kripto paralarda yaşanan sert düşüş kripto para borsası FTX‘in iflası ile başladı. Şimdi ise, Genesis iflası söylentileri piyasada büyük panik yarattı. Bir kritik nokta da enerji maliyetlerinin inanılmaz arttığı bu dönemde kripto para madencileri ne yapacak? Kripto para madencileri satışlara başlarsa ya da satmaya mecbur kalırlarsa, aylardır gördüğümüz bu tablo dışında çok daha büyük bir yıkım gündeme gelebilir. Fakat gerçek sebebe gelecek olursak; kripto para piyasasında daha yapısal bir sorunlar var. Kısacası bu iflaslar, satışlar, zor durumlar birer sonuç, sebep değil. Peki sebep ne?

GERÇEK SEBEP NE?

Kripto paralar özünde merkeziyete karşı ve bağımsız olarak tasarlanmış. Bunu sağlayacak temel unsur ise, insanların yatırımdan ziyade işlemlerinde kripto para kullanabilmesidir. Yüksek volatilitesi ve ülkelerce hukuki anlamda tam kabul görmemesi nedeniyle kripto paralar temel amacını gerçekleştirememekte.

Fiziki savaş tüm ekonomileri altüst eden ve riske karşı duyarlılığı en üst seviyeye taşıyan bir durum. Kripto paralar daha emekleme döneminde pandemi, savaş ve ekonomik kriz duvarlarına çarptı.

Teknolojisinden ziyade yatırımlarla sağlıksız bir şekilde büyüyen kripto para piyasası, mevcut haliyle kendi başına ayakta kalamadı diyebiliriz.

DAHA DİBİ GÖRMEDİK

Kurumsal yatırımcının piyasadaki yeri, piyasanın olağanüstü durumlara hazırlıksız yakalanması gibi birçok durum kripto piyasasını Fed güdümünde bir piyasa haline getirdi. Mevcut kripto paraların geleceği mevcut sistemin yani Fed’in elinde diyebiliriz. Adı merkeziyetsiz fakat realitede Fed kararlarından etkilenen kripto paralarda şu an hala daha faiz artırımı beklentisi satın alınıyor. Bu da riskli varlık olarak gösterilen kripto paraların elden çıkarılmasına, yani düşüşlere sebep oluyor. Her geçen gün bu piyasaya güven daha da azalıyor.

Sonuç olarak; daha dibi görmedik, bunlar iyi günler ve düşüşler devam edebilir. Düşüşlere şu ya da bu sebep gösterilebilir ama temel analizde “Fed faiz düşürmeye başlayana kadar mevcut kripto paralar için zor günlerin devam edeceğini” düşünüyorum.

BITCOIN VE ETHEREUM’DA BU SEVİYELERE DİKKAT
Rıdvan Baştürk – Baştürk Finansal Danışmanlık

kripto para piyasasında 2021 yılı ile 2022 yılı arasında siyah ile beyaz kadar fark var. Geçen yıl pandemi nedeniyle küresel faizlerin sıfır olduğu ve merkez bankalarının genişleme yaptığı bir süreçti. Düşük faiz ve bol para ortamında insanların risk alma iştahı da oldukça yüksekti. Bu kapsamda majör borsalar ve kripto paralar rekor üzerine rekor kırdı. Son bir yıldır ise, tam tersi bir durum söz konusu. Küresel enflasyonun kalıcı olmasıyla birlikte başta Fed olmak üzere neredeyse tüm ülkeler birbiri ardına faiz artırırken, ortaya saçılan para ise geri çekiliyor. Bu nedenle risk alma iştahı düştü. Geçen yıl rekor kıran piyasalar bu yıl kafasını kaldıramıyor. 

Kripto özelinde, son dönemde FTX borsasında yaşanan olaylar ve bunun diğer borsalara sıçrama riski güven kaybına neden oldu. 

RİSKLİ VARLIKLAR İÇİN YENİDEN BİR HİKÂYE OLUŞABİLİR

Küresel bazda sıkılaşma politikaları sona erdiğinde riskli varlıklar için yeniden bir hikâye oluşabilir. Fakat mevcut enflasyon ortamında bunu konuşmak için çok erken olduğunu düşünüyorum. Bu ürünler baskı altında kalmaya devam edebilir.

İşin teknik tarafına baktığımızda ise; Bitcoin’de kısa vadede 18.000-18.500 dolar bandı direnç konumunda. Bu bölge üzerine yerleşilmediği her durumda görünüm zayıf kalacaktır. Aşağıda, 15.500 dolar seviyesi son dönemde önemli bir destek oldu. Bu destekte bir kırılım gelirse satış baskısının iyice artmasını bekleyebiliriz. 

Ethereum tarafında, görünüm nispeten biraz daha pozitif duruyor. 1000-900 dolar destek bölgesinin üzerinde bir seyir konusu. Bu bölge üzerinde kalınmasını mevcut zor dönemde pozitif olarak değerlendiriyorum.