Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) öncülüğünde, DÜNYA 81 ildeki oda ve borsa başkanlarıyla ekonominin nabzını tutuyor. “Başkanlar Konuşuyor” söyleşi dizisinin konuğu Türkiye’de savunma sanayiinin doğduğu şehir; Kırıkkale oldu. Kırıkkale Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Ahmet Varlı ve Kırıkkale Ticaret Borsası Başkanı Harun Sümer, DÜNYA’nın sorularını yanıtlayarak, kent ekonomisini ülke gündemine taşıdı.

185 köyümüz var, 185 kooperatifimiz olursa verimlilik sağlanır

Harun Sümer – Kırıkkale Ticaret Borsası Başkanı

Üç sektör, geleceğin sektörleri olacak. Bunlar, gıda, enerji ve savunma sanayi. Ama unutmamalıyız gıda başta geliyor. Bu üç sektör de bir ülkenin bekası için şart. Nasıl savunma sanayimiz, enerjimiz bekaysa tarım da ülkemiz için beka sorunu. Kırıkkale’miz 1 milyon 900 bin metrekarelik bir alanda ekim yapan bir ilimiz. 185 köyümüz, 8 ilçemiz, 2 beldemiz, 1 de merkezimiz olmak kaydıyla 280 bin civarında nüfusumuz var. 1 milyon 900 bin dönümlük arazimizin sulanabilir kısmı sadece yüzde 7… 2021 kuraklıkla geçti. Kentimizin kuraklığını yüzde 70 olarak tespit ettik. Bunun için sulanabilir topraklarımızı artırmalıyız. Bizim başka alternatifimiz yok. Yağmur yoksa bizde ürün yok. Bir de araziler çok parçalı. Toplulaştırmaya geçilmeli. Anadolu’da biz tunç deriz. Araziler bölündükçe, arasındaki tunç, yani bir traktörün geçeceği kadar yol olur. Bu da ekilmez. Türkiye genelinde de bizde de tunç oranı tarım arazilerinin yüzde 25’i. Bu çok ciddi bir oran. Araziler toplulaşırsa bu tunç kaybından kurtuluruz. Toplulaştırma vatandaşa bırakılamaz, yasayla olmalı. Miras yoluyla arazilerimizin daha çok küçülmesine izin vermemeliyiz. Ama vatandaş yasayla hakkını, tapusunu kaybetmeyeceğini bilse çok daha iyi olur. Toplulaştırma hiç yapılmadı değil. Ancak parmak ile sayılacak kadar köylümüz bir araya geldi. Süratlenmesi gerekiyor. Süratlenecek ki ondan sonra sulu tarıma daha ağırlık verilmeye başlanacak. Şimdi bunu bir kere üreticiye halk tabiri ile anlatacaksın. Yoksa halka ulaşamazsan, başarısız olur.

İLK ÜÇ ÜRÜN; ARPA BUĞDAY, NOHUT

Bizim bir numaralı ürünümüz arpa. İkinci sırada buğdayımız var. Üçüncü olarak da toprağını nadasa bırakmak istemeyen köylümüz nohut eker. Kızılırmak kıyılarında, sulanabilir arazimizde az bir miktar da mısırımız var. Bir de yine o sırada pancar. Bizde arazinin 1 dönümü kıraçlarda 4 bin lira, sulularda 10-12 bin lira. Yani buradan Antalya’ya iniyorsun 1000 metrekare 1 milyon lira. Arazimiz ucuz.

UN, YEM VE YAĞ SANAYİ VAR

Un sanayicilerimiz de var. Buğdayımız olduğu için uncular gelişti. Yem sanayicimiz de mevcut. Tarımda başka ürünümüz olmadığı için, tarım ve gıda endüstrisinin buraya gelmediğini söyleyebiliriz. Biraz un biraz yağ fabrikası o kadar. Sulamayla ilgili de bu sanayi gelişmediği için sıkıntı var. Konya gibi tarımda ekonomimiz çok gelişmediği için, üreticimiz kuyu vurmaya yeltenmiyor. Bir de bizim buradaki göletlerimiz, küresel ısınmadan dolayı kurudu. Susuz kaldık.

MERALAR HAYVANCILIĞA TAHSİS EDİLMELİ

Şimdi toplulaştırma ucundan başladı yani çok az bir miktarda başladı ama süratlenmesi gerekiyor. Bir an önce bu miras yoluyla parçalanan ufak tefek parça arazilerin ortadan kaldırılıp adamın tapusunu kaybetmemek kaydıyla bir şekilde ama yavaş gidiyor. Yavaş gitmesi tabii bizim anlatmış olduğumuz sulu tarıma geçmemizi, profesyonel tarıma geçmemizi engelliyor. Başladı aşağı yukarı 4-5 yıl oldu. Geldiğinde vatandaş şunu bilecek 10 dönümlük bir arazisinin kaybolmadığını yani 1000 dönüm üzerinden baz aldığımızı kabul edelim. Şimdi burada örneğin Hakan Güldağ’nın arazisinin kalacağını buradan da işlenildiği zaman bu adam buradan ürününü alabileceğini bilecek. Yani adamın tapusu kaybolmayacak bu devlet gücüyle olabilecek.

Kırıkkale Ticaret Borsası, 1995 yılında kuruldu. 200 üyemiz var mevcut aktif. Bizim üyelerimiz Türkiye genelinde borsaların üyeleri düşüktür. Zaten meslek gruplarını da ticari odalarda topladığında 13 meslek grubu 3000 kişiyi meydana getiriyor. Bizde meslek grubu yok. Bizim şu anda Kırıkkale Ticaret Borsası olaraktan Ankara’dan almış olduğumuz vizyonla 365 oda borsamız var. Türkiye genelinde küçük düşülme şansına sahip değiliz. Yani bütün odalarımız, borsalarımız vizyonluk küçük tutulamaz. Onun dışında zaten ticaret odaları, borsaları, sanayi odaları bu ülkenin önünü açacaklardır. Üretim, üretim başka türlü olmaz. Önce üretim, sonra ihsistam sonra ihracat. Kırıkkale basit bir şehir değil, 45 dakikada havalimanı ulaşılabiliyor. Tren zaten 1920’lerden beri var.
Kırıkkale Ticaret Borsası, 1995 yılında kuruldu. 200 aktif üyemiz var. Sayı az gibi görülebilir ama etkinlikleri fazla. Kırıkkale hafife alınacak bir kent değil. 45 dakikada 3 havalimanına ulaşabiliyoruz. Tren zaten 1920’li yıllardan beri hizmetimizde. Türkiye’nin tam ortasında büyüyen bir değer olacağız.

Makine Kimya’nın kurumsal yapısı değişti, yan sanayi artacak

Ahmet Varlı – Kırıkkale Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı

Kırıkkale, savunma sanayi ile var olmuş bir şehir. Hatta bizim şehir olarak bir sloganımız var, “silaha adını veren şehir Kırıkkale”. Eskiden Kırıkkale marka tabancalar vardı. Silaha adını veren şehir, Türkiye’nin savunma sanayiyle kurulmuş ilk ilidir. Cumhuriyetle beraber başlayan savunma sanayi serüveni var. Makine Kimya Endüstrisi Kurumu, daha öncesinde askeri fabrikalar olarak 1929’da Cumhuriyetin ilk dönemlerinde burada kurulmuş. Lokasyon olarak Anadolu’nun ortasında. Allah rahmet eylesin Hiçyılmaz ailesi bağışlamış arazileri. Askeri fabrikalar daha sonrasında Makine Kimya Endüstrisi Kurumu olarak değişiyor. 1980’li yılların sonuna doğru toplam çalışan sayısı 19 bin civarında. Ancak 90’lı yıllardan sonra özel sektörün gelişimi noktasında kan kaybettik. Ardından da göç verdik. 2000’li yılların başlarından sonra tekrar bu kimliği kazanma noktasında çok ciddi çalışmalarımız oldu. Şu anda hedefimiz Türkiye’nin savunma sanayinde ilk 10’da olmak. Biz kamuya dayalı bir şehir olmanın acısını çektik. TÜPRAŞ bir tarafta, Makine Kimya Endüstrisi Kurumu bir yanda, toplam 23 bin kişiye istihdam sağlıyordu. Kentte başka iş yapan insan neredeyse yoktu. Şimdi istediğimiz burada özel sektörün gelişmesi. Makine Kimya’nın TÜPRAŞ’ın yan sanayilerini geliştirmeliyiz. ROKETSAN’a arazi tahsisleri yapıldı, hatta projeleri ihale aşamasında. Aynı zamanda Jandarma Lojistik Tesisleri Kırıkkale’de yapılacak.

YENİ ŞİRKETİN FABRİKASI SİLAH OSB İLE KOMŞU

3 ay önce Makine Kimya Endüstrisi’nin kurumsal yapısı değişti, anonim şirkete döndü. Makine Kimya, ihaleler konusunda kamu gibi olduğu için yan sanayiye destek noktasında zafiyetleri vardı. Bir pranga içerisindeydi. Şimdi beklentimiz burada yan sanayinin hızla gelişmesi. Türkiye’nin ilk ve tek Silah İhtisas Organize Sanayi Bölgesi (OSB) Kırıkkale’de. Orada 5 fabrikamız aktif. Arsa tahsisleri hemen hemen bitme noktasında. Makine Kimya’nın kurumsal yapısındaki değişime paralel olarak beklentimiz Silah İhtisas OSB’de ve diğer iki karma OSB’de savunma sanayine yönelik firmaların sayısını çoğaltmak. Hem kamu hem özel sektör olarak ciddi atılımlar var. Şehrimizin bir savunma sanayi kültürü var. Makine Kimya’dan emekli olmuş, çok sayıda yaşı çalışmaya müsait kalifiye insanımız var. Bu kaynağı değerlendirmek için odamızın şöyle bir projesi var; Bir şirket kurduk; Kırıkkale Savunma ve Makine Sanayi Limited Şirketi. Bu şirketin şu anda kurumsal tarafı yüzde 99,9’u Ticaret ve Sanayi Odası’nın. Biz bu şirketin yüzde 49’una üyemizi ortak edip, herkesin elini taşın altına koymasını isteyeceğiz. Buna öncülük yapacağız. Savunma sanayine yönelik bir şirket olacak. Arsa tahsisini yaptık. Şu anda mimari statik projeleri hazır. Kırıkkale’de sanayicilerin bir araya gelebildiğini göstermiş olacağız. Faaliyet alanımız, savunma sanayine yönelik metal sektör üzerinde olacak. Arsamız, Silah İhtisas OSB’nin komşusu. Hem Makine Kimya’nın hem de diğer savunma sanayi şirketlerinin tedarikçisi olmak istiyoruz.

KIZILIRMAK’IN 75 KİLOMETRESİ BİZDE AMA SUYUMUZ YOK!

Kızılırmak, Kırıkkale’de 75 kilometre dolanarak, vilayetimizden çıkıp Karadeniz’e dökülüyor. Binlerce yıldır Kızılırmak arazilerimizin içinden akıyor. Ama bizim hali hazırda sulanabilir tarım arazilerimizin oranı yüzde 7. Yani suyumuz yok, söyleyecek bir şey bulamıyorum. Biz bu sıkıntıyı çiftçimizden, sanayicimizden, özel sektörümüzden, esnafımızdan ve kendi bilgilerimizle Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ne iletiyoruz. Onlar da bakanlarımıza, yetkililere iletiyorlar. Bir iklim kriziyle karşı karşıyayız. Gündeme getirdiğimiz sorunlara kulak verilmeli. Bundan 15 yıl sonra nasıl bir İç Anadolu, nasıl bir Türkiye ve nasıl bir dünyayla karşılaşacağımızı bilmiyoruz. Öngörüler var, bu öngörülere göre şimdiden planlamalar, hazırlıklar, yatırımlar yapılmalı. Ürün kaybı da yaşıyoruz zaten özellikle geçtiğimiz yıl ciddi kayıplarımız oldu. İnşallah devlet büyüklerimiz bizler de elimizden ne geliyorsa ne yapmamız gerekiyorsa vakti geldi geçti bile.

Odamızla da ilgili bilgi vermek gerekirse 1963’te Ticaret Odası olarak kurulduk. 1989’da Kırıkkale vilayet olduktan sonra Ticaret ve Sanayi Odası olduk. 2 bin 814 üyemiz var.

TÜRKİYE’NİN TEK SİLAH OSB’Sİ KIRIKKALE’DE

Kırıkkale Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Ahmet Varlı ve Kırıkkale Ticaret Borsası Başkanı Harun Sümer, Yönetim Kurulu Başkanımız Hakan Güldağ, Genel Koordinatörümüz Vahap Munyar ve Yazıişleri Müdürümüz Handan Sema Ceylan’ın sorularını yanıtladı. Başkanlar, Türkiye’nin tek Silah İhtisas Organize Sanayi Bölgesi’nin (OSB) Kırıkkale’de olduğunu söyleyerek, Ticaret ve Sanayi Odası tarafından kurulan savunma sanayi şirketinin fabrikasının bu OSB’ye komşu olduğunu dile getirdiler.