Geçtiğimiz şubat ayında yaşadığımız ve yüzyılın en büyük felaketi olarak tarihe geçen depremde 11 ilimiz etkilenmiş,50000’den fazla vatandaşımız hayatını kaybetmiş,100000 vatandaşımız yaralanmış ve on binlerce bina yerle bir olmuştu. Yaralarını sarmaya devam ettiğimiz olayın vatandaşlarımız üzerinde olumsuz etkisi de maalesef devam ediyor.
Ülkemiz, bir deprem bölgesindedir ve bundan önce 1999 yılında benzer felaketi yaşamıştık ve 20000 canımız gitmişti. Yaşanan depremlerden sonra yazılı ve sosyal medyada bilim insanları başta olmak üzere alınan önlemlerin yetersiz olduğunu alınması gereken önlemleri sık sık dile getirmişler ancak tavsiyelerin bir kısmı uygulamaya alınmış, diğerleri unutulmuştur. Daha da ötesi seçimden önce değerli bir bilim insanımız” depremde alınacak önlemler seçim vaatleri arasında bulunan partilere oy verin” diyerek konunun önemini vurgulamaya çalışmıştı.
1999 yılında toplanmaya başlayan deprem vergileri veya imar 8, defa uygulamaya konulan imar affı sürekli tartışma konusudur. Birkaç yıl önce yasalaşan kentsel dönüşüm projesi ise son derece olumlu bir adımdır ve mutlaka gerçekleşmesi gerekir. Ancak dönüşümün gerçekleşmesi kolay bir işlem değildir. Her şeyden önce içinde bulunduğumuz ekonomik kriz nedeniyle geçim sıkıntısına düşen vatandaşlarımız için öncelik mutfaklarında tencerenin kaynaması olmuştur. İnşaat maliyetleri ise sürekli enflasyondan nasibini aldığından yükselmeye devam etmektedir. Müteahhitlerin verdiği kira bedeli son yıllarda yaşanan artışlar nedeniyle önemini kaybetmiş ve maalesef sorun çözümü için gerekli olan en önemli kriter haline getirmiştir. Diğer bir etken ise apartman sakinleri arasında uzlaşma sağlanmasıdır. Kimisi dairem küçülmesin, kimisi haklı olarak güçlendirme bedeli ödeyemem, kimisi de kiracı olmaya maddi bakımdan korktuğundan toplu anlaşma sağlanamamaktadır.
Tüm bu sorunları dikkate alan hükümet yetkilileri bundan bir müddet önce “YARISI BİZDEN” kampanyası başlatmıştır. Amaç dar ve sabit gelirli veya evini yenilemeye maddi gücü olmayan vatandaşların işlerini kolaylaştırmak için dairenin büyüklüğüne göre uzun vadeli kredi vererek (10 yıl) olası bir depremde can kaybını önlemektir ve son derece faydalı ve ev sahipleri için de fırsat denebilecek bir girişimdir. Her şeyden önce eviniz küçülmeden 10 yılda borcunuzu ödeyebiliyorsunuz ve de TOKİ yani devlet garantisi ile en geç 2 yıl içinde eviniz yenilenmektedir. Daha da ötesi yapılacak binaların kalite problemi kesinlikle yoktur.
Etrafımızda gözlemlediğimize göre 3 yıldır,5 yıldır bekleyen, müteahhidi ile mahkemelik olan ve bu süre zarfında kirada oturan ve anlaşmaya uyum sağlamayan binaları görüyoruz, duyuyoruz. Olaya bu bağlamda baktığımızda devletin kampanyası hepimiz için kaçırılmayacak fırsattır ama ödeme gücünü de unutmamak gerekir.
Bir başka konu da yaşadığımız ekonomik koşulların zorluğu nedeniyle yarısı bizden kampanyasının kaynağının nereden bulunacağı sorunudur. Döviz kaynaklarımız yeterli midir? İç ve dış borçlarımızın ödeme süreleri, verilecek kredilerin maliyetleri iyice irdelenmek durumundadır. Ancak devlet büyüklerimiz mutlaka bu hesapları yaparak bu konuda karar vermişlerdir.
26 nisandan başlayan söz konusu kampanya süresi 31 mayısta sonlanmıştır. Başvuruları sonlanan Yarısı Bizden kampanyasıyla ilgili resmî sosyal medya hesabından açıklamada bulunan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, “Yarısı Bizden kampanyamızda başvurular sona erdi. 1 milyon 19 bin 471 bağımsız birim, 269 bin 670 başvuru yapıldı. Şu ana kadar uzlaşı sağlanan 108 bin konutta projelendirme çalışmaları başlatıldı” dedi. Tüm başvurular incelenecek, çoğunluğun sağlandığı binalarda dönüşüm süreci hemen başlayacak. İstanbul’umuzu tüm afetlere karşı daha dirençli kılmak için durmadan çalışacağız!” ifadelerini kullandı.
Kampanya kapsamında 100 metrekare 2+1 dairenin 750 bin lirası devletten olmak üzere kalan tutara yüzde 10 peşinat, 5 bin 625 liradan başlayan taksitlerle 10 yıl vade ile ödeme imkânı sağlanacak. 120 metrekare 3+1 dairenin de 900 bin lirası devletten olmak üzere, kalan tutar yüzde 10 peşinat, 6 bin 750 liradan başlayan taksitle 10 yıl vade ile kampanyaya katılım sağlayanlara destek verilecek.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı uzmanları tarafından, kabul edilen başvurularda binaların ön incelemesi yapılacak ve keşif raporu hazırlanacak. Ardından gönüllülük esasıyla anlaşma sağlanan bina için protokol hazırlanacak, proje aşamasına geçilecek. Daha sonra ruhsat alma süreci başlayacak. Binanın boşaltılmasıyla TOKİ tarafından başlatılacak süreçte en geç 2 yıl içinde inşaat tamamlanacak, bu süreçte 10 bin 500 lira taşınma ve aylık 5 bin 250 lira kira yardımı yapılacak
“Yarısı Bizden” kampanyasına İstanbul genelinde 90 bin 61 binada 1 milyon 19 bin 471 bağımsız bölümde 269 bin 66 başvuru yapıldı. İstanbul’un ilçelerinde ise başvuru rakamları şu şekilde oldu:
ZAFER ÖZCİVAN
Ekonomist
