Azalan konut üretimi ile başlayan arz sorunu, evlenmeler, öğrenciler ve yabancılarla birlikte artan konut talebi ve kimi fırsatçı mülk sahiplerinin etkisi ile kiralar hızla arttı. Özellikle son 1-1.5 yılda başta İstanbul olmak üzere birçok ilde vatandaş bütçesine uygun kiralık ev bulamaz oldu, kiracılar fahiş zam baskısı ile karşı karşıya kaldı. Uzmanlar kira artış hızında azalmanın başladığına dikkat çekerken, istenen rakamlar hâlâ dar ve orta gelirli aileleri zorluyor. Gayrimenkul değerleme platformu Endeksa tarafından 5 büyük il için yapılan araştırma da kiraların ne kadar yükseldiğini gözler önüne seriyor. İşte il il, ilçe ilçe kiralar…
2 YILDA ARTIŞ YÜZDE 320
İstanbul’da konut kiraları son bir yılda yüzde 144, son iki yılda ise yüzde 319 artış gösterdi. İstanbul genelinde ortalama metrekare kira 94 TL, ortalama kira 10 bin 229 TL oldu. İlçelere bakıldığında ise ortalama kira 28 bin liraya kadar çıkıyor. Kiranın 5 bin liranın altına düştüğü sadece 2 ilçe görülüyor, o da Silivri ve Çatalca.
BAŞKENTTE ORTALAMA KİRA 5 BİN 500 TL
Ankara’da konut kiraları son bir yılda yüzde 163, son iki yılda yüzde 269 arttı. Ankara genelinde ortalama metrekare kira bedeli 44 TL olurken, ortalama kira 5 bin 466 TL olarak hesaplandı. İncelenen 17 ilçe içinde kiranın 3 bin TL altında olduğu 4 ilçe olması dikkat çekiyor. Merkezi ilçelerde ise rakam 6-7 bin liraya çıkıyor.
TALEPLE BİRLİKTE FİYATLAR COŞTU
Pandemi ve yapılan ulaşım projelerinin etkisi ile ilginin arttığı İzmir kira artışından nasibini aldı. Şehir genelinde konut kiraları son bir yılda yüzde 154, son iki yılda yüzde 269 arttı. Ortalama metrekare kira bedeli 63 TL, ortalama kira 6 bin 932 TL oldu. Farklı illerde gelen taleple birlikte Çeşme, Güzelbahçe ve Urla’da ortalama kira 10-15 bin bandında çıkarken, şehrin merkezi ilçelerinde 7-8 bin TL’ye ulaştı.
YABANCI İLGİSİ ETKİLİ OLDU
Rusya ve Ukrayna savaşı gayrimenkul piyasasını da etkiledi. Rusların ve Ukraynalıların ilk tercihi olan Antalya’da kiralar bir yılda yüzde 213, 2 yılda yüzde 395 arttı. Şehirde ortalama metrekare kira 89 TL, ortalama kira 10 bin 219 TL oldu. Ev sahiplerinin daha yüksek kira için yabancıları seçmesi, bölgede yaşayanları, üniversite kazananları ve atanan memurları zor durumda bıraktı.
1 YILDA 2 KATINA ÇIKTI
Verilere göre 5 büyük ilde en uygun fiyatlı seçenekler Bursa’da olsa da, kira artışı bu ilde yaşayanları da zorladı. Şehirde konut kiraları son bir yılda yüzde 91, iki yılda yüzde 173 arttı ve ortalama metrekare kira bedeli 33 TL’ye, ortalama kira 3 bin 974 TL’ye çıktı.
ZAM SINIRINA UYULMUYOR
Kiralardaki artış sonrası yasal düzenlemeye gidildi. TÜFE 12 ay ortalamasına göre yapılan yıllık artış oranı, 1 yıl süreyle yüzde 25 ile sınırlandırıldı ve ‘11 Haziran 2022 ile 1 Temmuz 2023 tarihleri arasında yenilenecek konut kira sözleşmelerindeki artış, bir önceki kiranın yüzde 25’ini geçemeyecek’ denildi. Ancak bu oranı yeterli bulmayan kimi ev sahipleri, fahiş zam taleplerine ve tahliye baskısına devam ediyor.
‘ARTIŞ HIZINDA GERİLEME VAR’
Araştırmayı değerlendiren Endeksa.com Genel Müdürü Görkem Öğüt, “Pandemi ile başlayıp sonrasında kurunda yaşanan hareketlenmeler ve enflasyonun artması sonucu kira fiyatları son bir yılda ülke genelinde yüzde 155, iki yılda yüzde 258 arttı. Ortalama kira ise 6 bin 520 TL oldu. Son dönemde kiralarda artışın hız kestiğini görüyoruz. Nisan, mayısta aylık yüzde 15-17 artışlar görmüşken, geldiğimiz noktada aylık yüzde 4-5 seviyesinde artış oluyor. Önümüzdeki dönemde de kiraların düşmesini beklemiyoruz fakat geçtiğimiz dönemdeki gibi yüksek artışlar da olmayacaktır” dedi.
