Ekonomik büyümenin öncü göstergesi olan İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) anketinin Nisan 2022 dönemi sonuçları açıklandı.
Eşik değer olan 50,0’nin üzerinde ölçülen tüm rakamların sektörde iyileşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına göre, mart ayında 49,4 olan manşet PMI nisanda hafif düşüşle 49,2 olarak kaydedildi ve imalat sektörünün art arda ikinci ay ivme kaybettiğine işaret etti. Nisanda önceki aya göre daha ılımlı seyretmekle birlikte yavaşlama eğilimi beşinci aya ulaştı. Talep yetersizliği, fiyat yönlü baskılar ve Ukrayna’daki savaş üretimde azalışa yol açan faktörler olarak öne çıktı.
Yeni siparişlerde devam eden yavaşlama eğilimi talebin kırılgan olduğuna işaret etti. Firmalar, fiyatlardaki artış nedeniyle yeni sipariş almakta zorluk yaşandığını belirtti. Toplam yeni siparişler üst üste yedinci ay gerilerken yeni ihracat siparişleri ocak ayından beri ilk kez yavaşladı.
Maliyet baskıları nisan ayında güçlü seyrini korudu. Ancak girdi fiyatları enflasyonu, üst üste dördüncü ay azaldı ve geçen yılın eylül ayından bu yana en düşük düzeyde kaydedildi. Anket katılımcılarına göre, Türk lirasındaki değer kaybı ve Ukrayna’daki savaş maliyet yüklerini artırırken petrol, doğalgaz ve deniz taşımacılığı fiyatları yükseldi. Bunun sonucu olarak, imalatçılar nihai ürün fiyatlarını belirgin şekilde artırmak durumunda kaldı.
Ham maddeye erişimde zorluk yaşanıyor, tedarik süreleri uzadı
Ham maddeye erişimde genele yaygın zorluklar yaşanırken tedarikçilerin teslimat süreleri uzadı. Söz konusu artış güçlü düzeyde olsa da son yedi ayın en düşük oranında gerçekleşti. Malzeme teminindeki zorluklar, artan maliyetler ve kırılgan talep, nisan ayında satın alma faaliyetlerinin yanı sıra girdi ve nihai ürün stoklarının azalışında etkili oldu.
Firmaların operasyonel kapasitelerini genişletmek amacıyla üst üste 23. ay istihdam artırması, anketin görece olumlu tarafı olarak öne çıktı. İstihdam artışı ılımlı düzeyde ancak mart ayına göre hafif daha yüksek hızda gerçekleşti.
İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI anket verileri hakkında değerlendirmede bulunan S&P Global Ekonomi Direktörü Andrew Harker, şunları söyledi: “Fiyat baskılarının yüksek seyrini koruması ve tedarik zincirlerinde süregelen aksamalara bağlı olarak Türkiye’deki imalatçılar açısından zorlu faaliyet koşulları devam etti. Ukrayna’daki savaşın da bu sorunlara eklenmesiyle ihracat son üç ayda ilk kez yavaşlama kaydetti. Bununla birlikte hem maliyet baskıları hem de tedarik gecikmeleri geçen yılın eylül ayından beri en düşük düzeyde kaydedildi ve ikinci çeyreğin geri kalanında koşulların büyümeye daha elverişli hale gelebileceğine dair umut verdi.”
Takip edilen 10 sektörün dördünde üretim arttı
İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI nisan ayı raporu, imalat sektöründe devam eden zorlu piyasa koşullarına rağmen ikinci çeyreğin ilk ayında bazı göstergelerin iyileştiğine işaret etti. Enflasyonist baskılarda görülen zayıflama belirtilerinin yanı sıra bazı sektörlerde tedarikçilerin teslim sürelerindeki uzama yerini yatay seyre bıraktı. Sektörlerin çoğunluğunda artan istihdam, anketin en olumlu yönlerinden biri olmayı sürdürdü.
Nisan ayında anket kapsamında takip edilen 10 sektörden sadece dördü üretimini artırdı. Ancak bu sayı, geçen yılın kasım ayından beri en yüksek düzeye çıktı. Ağaç ve kağıt ürünleri ile elektrikli ve elektronik ürünler sektöründe üretim toparlanırken en güçlü büyüme giyim ve deri ürünlerinde gerçekleşti. Kara ve deniz taşıtları üretimi de nisanda artmaya devam etti. En keskin yavaşlama ise metalik olmayan mineral ürünlerde yaşandı.
Takip edilen 10 sektörün çoğunda yeni siparişler ivme kaybederken en belirgin düşüş makine ve metal ürünlerde yaşandı. Elektrikli ve elektronik ürünler sektörünün yeni siparişleri güçlü bir şekilde toparlandı ve büyüme Haziran 2020’den bu yana en yüksek oranda kaydedildi.
Nisan ayında tedarik zincirleri iyileşme belirtileri gösterdi. Sektörlerin bazılarında teslimat sürelerinin artış eğilimi yerini yatay seyre bırakırken diğerlerinde ise mart ayına göre daha ılımlı arttı. Ağaç ve kağıt ürünleri ile elektrikli ve elektronik ürünler sektörlerinde önceki aya göre çok daha sınırlı gecikmeler gözlendi.
Enflasyonist baskılar ikinci çeyrekte hafifledi.
Benzer şekilde enflasyonist baskılar ikinci çeyrek başında genel olarak hafifledi. Yedi sektörde girdi maliyetlerindeki artış hız keserken yine aynı sayıdaki sektörde nihai ürün fiyatları enflasyonu geriledi. Her iki göstergede de en hızlı yükseliş metalik olmayan mineral ürünler sektöründe ölçüldü.
Sektörlerin çoğunluğunda istihdam artmaya devam ederken en güçlü artış Kara ve deniz taşıtlarında gerçekleşti. Bununla birlikte, satın alma faaliyetleri ise kara ve deniz taşıtları ile giyim ve deri ürünleri olmak üzere yalnızca iki sektörde artış gösterdi.
Giyim ve Deri ürünlerinde girdi alımlarının yeniden büyümeye geçmesi, sektörün girdi stoklarında anketin başladığı Ocak 2016’dan beri en güçlü artışın gerçekleşmesini sağladı. Üretim öncesi stoklar sadece üç sektörde artış kaydetti. Ancak bu sayı geçen yılın eylül ayından beri en yüksek düzeye çıktı.
