Hazine ve Maliye Bakanlığı finansmanıyla, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (AIKB) ve Ticaret Bakanlığı tarafından geliştirilen “İhracat Sürecinin Blockchain Teknolojisi ile (Ülke İçinde) Uçtan Uca Tasarımı” teknik işbirliği projesinin açılış toplantısı 8 Mart 2022 Salı günü çevrimiçi ortamda gerçekleştirildi.
İhracat sürecinin Blockchain teknolojilerine taşınmasında ilk adım niteliği taşıyan projenin sunumunun yapıldığı işbirliği toplantısında Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası, Ülke Başkan Vekili ve Ankara Ofis Başkanı Mehmet Üvez, Ticaret Bakanlığı İhracat Genel Müdür Yardımcısı Bülent Tuncer ve Hazine ve Maliye Bakanlığı Dış Ekonomik İlişkiler Genel Müdürü Dr. Serhat Köksal açılış konuşmalarıyla katılımcılara hitap etti.
Açılış konuşmalarının ardından proje ve projenin ihracatın ve Elektronik Ticaret Gümrük Beyannamesi (ETGB) ile düzenlenen elektronik ticaretin verim ve güvenliğini arttırıcı etkisi ile ilgili bir sunum yapıldı.
EBRD Türkiye Başkan Vekili ve Ankara Ofis Başkanı Mehmet Üvez:
Proje, EBRD’nin Türkiye’de dijitalleşme sürecinin desteklenmesine yönelik bir girişimdir
Açılış konuşmalarının ilkini gerçekleştiren Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) Türkiye Başkan Vekili ve Ankara Ofis Başkanı Mehmet Üvez, EBRD’nin son 4-5 yıllık faaliyetleri içerisinde Türkiye’nin en büyük operasyon ülkelerinden biri haline geldiğini hatırlattı. Ekonomik kalkınmayı sadece yatırımlar yoluyla değil, rekabetçilik, yeşil ekonomi, kapsayıcılık, dayanıklılık, entegrasyon ve iyi yönetişim gibi alanlarda dönüşümü hızlandırmaya yönelik kamu ve özel sektör ile geliştirdikleri işbirlikleriyle de desteklediklerini ifade eden Üvez, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Dijital teknolojiler, pandemi sonrası sürdürülebilir ve kapsayıcı bir ekonomik toparlanmanın anahtarı haline geldi. Dijitalleşme alanında sağlanacak ilerlemeler, aynı zamanda yeşil ekonomik dönüşümü, başta kadınlar olmak üzere dezavantajlı grupların ekonomiye katılımını destekleyecek. Bilgi ekonomisi ve yenilikçiliğin geliştirilmesi, değer zincirlerine erişimin desteklenmesi EBRD’nin Türkiye ülke stratejisinin temel hedefleri arasında yer alıyor. Bu bağlamda, bugün resmi olarak duyurusunu yaptığımız, arka planda uzun zamandır Ticaret Bakanlığı üzerinde çalıştığımız İhracat Sürecinin Blockchain Teknolojisi ile Uçtan Uca Tasarımı projesi, EBRD’nin Türkiye’de dijitalleşme sürecinin desteklenmesine yönelik geliştirdiği önemli bir politika girişimidir. Blockchain teknolojisi, zaman ve maliyet bakımından getireceği iyileştirmelerle ticaretin kolaylaştırılmasında yol açacağı dönüşümün yanısıra, kâğıt tabanlı prosedürlerin ve enerji kullanımının azaltılmasını, paydaşlar arası işbirliğinin artırılmasını sağlayacaktır. Böylece daha yeşil ve kapsayıcı bir ekonomiye geçişi hızlandırıcı, değer zincirlerine erişimi kolaylaştırıcı bir etki yaratacaktır. Ticaret Bakanlığı ile kâğıtsız ihracat süreçlerinin geliştirilmesine yönelik atacağımız ilk adımın ticarette dijitalleşme yolunda devam niteliğinde projelere vesile olmasını ve yaratacağı başarı hikâyesiyle diğer sektörlere öncülük etmesini umuyorum.”
Ticaret Bakanlığı İhracat Genel Müdür Yardımcısı Bülent Tuncer: Blockchain teknolojisinin Türkiye’deki ihracat süreçlerine entegre edilmesinin faydaları analiz edilecek
Türkiye’nin ihracat vizyonuna katkı sağlamak için başlatılan projelere bir yenisini daha eklediklerini dile getiren Ticaret Bakanlığı İhracat Genel Müdür Yardımcısı Bülent Tuncer, Bakanlık olarak, başta Blockchain ve yapay zekâ olmak üzere gelişen teknolojilerin dış ticaret alanında kullanımı amacıyla yoğun çalışmalar yaptıklarını ifade ederek açılış konuşmasına başladı. Yeni nesil teknolojilerin ekonomik ve sosyal hayata etkilerini, iş yapma şekillerini kökünden değiştirdiğini hatırlatan Tuncer sözlerine şöyle devam etti:
“Ekonomilerin rekabetçi kalabilmeleri için inovasyon temelli büyümeye yatırım yapmaları gerektiğini biliyoruz. Bugün sizlere tanıttığımız İhracat Sürecinin Blockchain Teknolojisi ile (Ülke İçinde) Uçtan Uca Tasarımı projesini, Blockchain teknolojisinin ülkemizdeki ihracat süreçlerine entegre edilmesinin yaratacağı faydanın analizi olarak algılıyoruz.”
Projenin iki ayağı olduğunu ifade eden Tuncer, ilk ayağında seçilen az sayıda ürün için mevcut ihracat sürecinin en detaylı şekilde haritalandırılacağını aktardı. Haritalandırma sürecinin ardından Blockchain teknolojisi ve gerekirse tamamlayıcı diğer teknolojiler kullanıldığında zaman, maliyet ve kolaylık açısından ne tür faydalar elde edilebileceğinin net bir şekilde ortaya koyulacağını ifade eden Tuncer, bu çalışmanın geniş kapsamlı projeler için yol gösterici bir nitelik taşımasını beklediklerini söyledi. Tuncer, Blockchain teknolojisinin dış ticarette yaratabileceği etkilere ilişkin jenerik ifadeler yerine net sonuçlar elde edilerek, küresel literatüre katkı sağlanmasının amaçlandığını da sözlerine ekledi.
Tuncer projenin ikinci ayağına ilişkin ise şu ifadeleri kullandı:
“Projenin ikinci ayağında Blockchain teknolojisinin kamu ve özel sektörde kullanım alanları, hangi sorunları çözüp hangi sorunlarda farklı teknolojilerin kullanımının daha doğru olacağı gibi konulara odaklanacak. Paydaşlarla yapılacak atölye çalışmalarıyla bilgi ve farkındalığın da artırılması sağlanacak. Özellikle Blockchain gibi gerek ülkemizde gerekse dünyada emekleme aşamasında olan teknolojilerin Bakanlığımız uygulamalarına entegrasyonu, birbirini tamamlayan farklı çalışmaların gerçekleştirilmesi ile mümkün olacaktır.”
Hazine ve Maliye Bakanlığı Dış Ekonomik İlişkiler Genel Müdürü Dr. Serhat Köksal: Dijitalleşme alanındaki çalışmalarımızı geliştirme konusunda kararlıyız
Hazine ve Maliye Bakanlığı Dış Ekonomik İlişkiler Genel Müdürü Dr. Serhat Köksal, Blockchain teknolojilerinin, pandemi ile birlikte önemi daha artan dijitalleşmenin sunduğu fırsatlar içerisinde yenilikçi bir yer tutacağını aktardı. Bu teknolojinin yakın gelecekte çok daha geniş çaplı alanlarda kullanılması temennisinde bulunan Köksal, Türkiye olarak dijitalleşme alanındaki çalışmalarımızı geliştirme konusunda kararlı olduğumuzu vurguladı.
Türkiye için önemli bir kalkınma ortağı olan EBRD’nin, Türkiye’deki yenilikçi girişimlere her zaman öncülük ettiğini bir kez daha gösterdiğini belirten Köksal, Banka ile dijitalleşme kapsamındaki işbirliğimizin artarak devam edeceğine inancımız tam. Bugün bir araya gelmemize vesile olan Blockchain projesinin başta Bakanlıklar ve ihracatçılar olmak üzere tüm paydaşlar için önemli faydalar sağlayacağını düşünüyoruz. Hazine ve Maliye Bakanlığı olarak EBRD ile yürüttüğümüz Donör Fonu kapsamında projenin finansmanını sağlamaktan memnuniyet duyuyoruz” dedi.
Dijitalleşmenin, küresel finansal sistemin çehresini değiştiren önemli bir unsur haline getirdiğine değinen Köksal sözlerini şöyle sürdürdü:
“Finans sektöründe artan dijital olanaklar, hane halkının ve şirketlerin finansal hizmetlere erişimi imkanını artırarak önemli fırsatlar sunuyor. Türkiye, son yıllarda bu alanda mevzuat ve kurumsallık bakımından önemli adımlar atmıştır ve atmaya devam ediyor. Bu kapsamda Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yürütülen teknoloji odaklı sanayi hamlesi programı ile orta yüksek ve yüksek teknoloji içeren sektörlere destek ve teşvik sağlanıyor. Ekonomimizin bel kemiği olan KOBİ’lere KOSGEB aracılığıyla başta girişimcilik ve Ar-Ge olmak üzere çeşitli destekler veriliyor. Türkiye için bir ilk olan 2021-2025 ulusal yapay zeka stratejisi yayınlanmıştır. E-Devlet Kapısı internet sitesi ile tüm kamu hizmetlerine tek noktadan erişim imkanı sunuluyor. Dijital ekonominin diğer aracı olarak akıllı şehirleri önemsiyoruz. Bu alanda ulusal akıllı şehirler stratejimiz ve eylem planımızda dijital güvenliği akıllı şehirlerin temel bileşeni olarak görüyoruz.”
ATEZ Yazılım Teknolojileri Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Kenan Güler:
Türkiye ihracatını gerçek potansiyeli ile buluşturmayı hedefliyoruz
Bilim ve teknolojideki her ilerlemenin hayatı kolaylaştırdığı, refahı artırdığı, işlerin daha verimli yapılmasını sağladığını hatırlatarak sözlerine başlayan Proje danışman firması Atez Yazılım Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Kenan Güler, Blockchain gibi teknolojilerin ise bildiğimiz dünyayı değiştirdiğini, adeta bir çağı kapatıp bir başkasını açtığını dile getirdi.
Blockchain teknolojilerinin, özellikle karmaşık, çok taraflı ağların ve tekrarlayan veri paylaşımının hâkim olduğu dış ticaret, mevzuata uyum, lojistik ve tedarik zinciri yönetimi alanlarında taraflara önemli avantajlar sağlayacak bir potansiyeli barındırdığını aktaran Güler şunları söyledi:
“Proje, bu potansiyeli sınırlarının sonuna kadar kullanmak amacıyla en karmaşık, çok paydaşlı ve mevzuat bakımından en zorlayıcı olan kara yoluyla ihracata odaklanırken sadece mevcut iş yapma süreçlerinde yaşanan verimsizliği ortadan kaldırmak değil geleceğe dair çözümler üretmek üzere elektronik ticaret süreçlerinin Blockchain’e taşınmasını da içeriyor. Böylece Türkiye ihracatını gerçek potansiyeli ile buluşturmayı hedefliyor.”
Güler sözlerini şöyle sürdürdü:
“Cumhurbaşkanlığımız tarafından hazırlanan 11. Kalkınma Planı’nda da bir çok alanda önemine dikkat çekilen ve planın yapı taşlarından biri olan dijitalleşme ve dijital teknolojjilerin etkin kullanımı alanında hazırlanmış, sadece ülkemizde değil dünyada bu alanda gerçekleştirilmiş en kapsamlı projelerden birinde ekibimle birlikte yer alıp hizmet veriyor olmayı büyük bir şans ve fırsat olarak gördüğümü belirtmek istiyorum.”
Açılış konuşmalarının ardından ATEZ Yazılım Teknolojileri’nden Proje Koordinatörü Ümmügülsüm Özalp, projenin detaylarına ilişkin katılımcılara sunum yaptı.
Blockchain teknolojileri ihracat ve elektronik ticaret süreçlerini kolaylaştıracak
İhracat Sürecinin Blockchain Teknolojisi ile (Ülke İçinde) Uçtan Uca Tasarımı teknik işbirliği projesi, ihracat süreçlerimizde payı olan tüm tarafların, Türkiye sınır kapısı çıkışına kadar olan iş ve işlemlerinin Blockchain Ağı üzerinde yürütülmesi, yönetilmesi ve takibine yönelik analiz ve demo çalışmaları içeriyor.
Daha güvenli ve güvenilir bir dış ticaret ortamı oluşturabilmek için tasarlanan proje, ihracat ve elektronik ticaret süreçlerinde maliyetleri düşürürken akıllı sözleşmeler ile tetiklenen işlemler sayesinde insan müdahalesine gereksinimi azaltarak ihracat sürelerinin kısalmasına ve hatadan arındırılmasına katkı yapması amaçlanmaktadır. Mükerrer belgeleri Blockchain üzerinde tekilleştirmeyi ve veri standartlarını oluşturmayı amaçlayan proje, taraflar arasındaki şeffaflığı, dijital entegrasyonu, verimliliği arttırmayı ve mevzuata uyum risklerini ortadan kaldırmayı hedefliyor.
Çevreci etkisiyle de ön plana çıkan proje, hayata geçmesiyle birlikte tüm ihracat süreçlerinde kağıt kullanımını azaltacak.
Proje hangi temel adımlardan oluşuyor?
İhracat Sürecinin Blockchain Teknolojisi ile (Ülke İçinde) Uçtan Uca Tasarımı teknik işbirliği projesi, tüm paydaşların üzerinde mutabık kalacakları yönetişim modelinin belirlenmesinin ardından demo Blockchain ağının kurulması ve ilgili tarafların belirlenen rollerinin ağa dahil edilmesi adımıyla başlayacak. İş ve işlem süreçlerinin akıllı sözleşmelere yazılması, ağ üzerinde gerçekleşen işlemlerin ihracatçı tarafından izlenebilirliğini sağlayacak ara yüzün oluşturulmasının ardından proje test aşamasına taşınacak. Örnek ihracat işlemlerinin sistem üzerinde gerçekleştirilmesinin ardından kavramın ispatı (Proof of Concept-PoC) ile birlikte projenin ilk adımı tamamlanmış olacak.
Projenin ikinci kısmında özellikle dış ticaret süreçlerinde yer alan paydaşların ve kamu sektörünün blokzincirin kullanım alanlarına ilişkin farkındalığını artırmaya yönelik atölye çalışmaları ve bilgilendirme faaliyetleri gerçekleştirilecek.
