İmam GÜNEŞ – İSTANBUL
İhracatçı firmaların gerçekleştirdiği ihracattan doğan KDV iade haklarında geri dönüş süreleri uzadı. Her yıl gündeme gelen ve sürecin iyileştirilmesi için yapılan çalışmaların yeterli sonucu vermemesi vergi dairelerindeki dosya sayısını artırdı. Bu durum iade süreçlerini ortalama 6-7 aya çıkarırken, bazı dosyalarda 1 yılı bulduğu söyleniyor. Bazı firmaların iade başvurusu için gereken belgelerin tamamlamadığı ve zamanında teslim etmediği gerekçesiyle vergi dairelerin sürecin uzadığı ifade ediliyor. Bu durum işlemlerini zamanında ve düzenli yapan firmalara da olumsuz yansıyor.
Tutar 500 milyar TL’yi aştı
DÜNYA’ya konuşan ihracatçılar, oluşan bürokrasi ile ihracatçı firmaların mağdur edildiğini belirterek, sürecin hızlanmasını talep ediyor. İade süreçlerinin uzamasından dolayı bekleyen tutarın enflasyon karşısında eridiğine dikkat çeken ihracatçılar, finansmana erişimin bu kadar zor olduğu bir dönemde ihracatçının hakkı olan alacağını alması ve nakit akışı için kullanabilmesinin kritik olduğunu vurguluyor. İade yapılması gereken tutarın ise 500 milyar TL’yi geçtiği belirtiliyor. Üye firmaların İhracatçı birliklerine başvurması sonrasında bazı ihracatçı birlikleri de Ticaret Bakanlığı’na yazı yazarak, Hazine ve Maliye Bakanlığı ile koordineli bir şekilde sorunun çözülmesini talep etti.
Aracı ihracatçıya mal satmak çetrefilli bürokrasi yaratıyor
Yurt dışına sattıkları gıda ürünlerinin KDV iadelerini almalarının 6-7 ayı bulduğuna değinen İstanbul Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İHBİR) Başkanı Kazım Taycı, “Gıda sektörünün önemli probleminden bir tanesi aracı ihracatçıya ihraç kayıtlı mal satmak. Direkt ihracat yaptığımız zaman KDV yükünü yüzde 13 olarak, 6-7 ay sonra alabiliyoruz. Fakat aracı ihracatçıya ihraç kayıtlı verdiğimiz zaman burada çok çetrefilli bir bürokrasinin içerisine giriyoruz, ciddi manada zorlanıyoruz” dedi.
İhracatçı finansal sıkıntı yaşıyor
Vergi teşviklerinin içinde dikkat çeken en önemli uygulamalardan birinin ihracata yönelik KDV iadesi uygulaması olduğunu ifade eden İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği (İDDMİB) Denetim Kurulu Üyesi ve ARMATÜR Derneği Başkanı Gökhan Turhan, bu konuda sıkıntıların arttığını dile getirdi. KDV iadesi dosyalarının sayısının arttığını vurgulayan Turhan, “Dosyaların hepsi KDV grup müdürlüğüne gidiyor. Daha önce 1 hafta içinde sonuçlanıyordu. Bu durum ihracatçılarımızın da finansal sıkıntı yaşamasına sebep oluyor. Biran evvel ihracatçımızın önünü açmak ve firmaların KDV iadelerini almalarını sağlamak için çalışmalar başlatılmalıdır” diye konuştu.
Bekleyen tutar enflasyon karşısında eriyor
KDV iadesi sürecinin ihracatçı firmalar için özellikle bu dönemde önemli bir sorun olduğuna dikkat çeken Ev ve Mutfak Eşyaları Sanayicileri ve İhracatçıları Derneği (EVSİD) Kurucu Başkanı ve Lux Plastik Genel Müdürü Burak Önder şu bilgileri paylaştı, “Her ne kadar iyi niyetli düzenlemeler yapılmaya çalışılsa da sorunun çözümü için yeterli değil. İlk olarak finansmana erişimin bu kadar zor olduğu bir dönemde ihracatçının hakkı olan alacağını alması ve nakit akışı için kullanabilmesi önemli. Süreçlerdeki bürokratik işlemler, iade süreçlerinin uzaması gibi nedenlerden dolayı bekleyen tutarın enflasyon karşısında da erimesi de diğer önemli bir sorun olarak karşımızda duruyor.”
Kontrol mekanizmaları hızlandırılmalı
Bankaların kredi verme noktasında isteksizliğinin devam etmesinin yanı sıra KDV iade süreçlerinin de 6-7 ayı bulduğunu aktaran Madeni Yağ ve Petrol Ürünleri Sanayicileri Derneği (MAPESAD) Başkanı Tayfun Koçak, bu nedenlerle ihracatçıların finansman ihtiyacının arttığını belirtti. KDV iade alacaklarının hızlandırılmasıyla ihracatçıların finansmanda rahatlayacağının altını çizen Koçak, “Bununla ilgili vergi dairelerinin kontrol mekanizmalarını hızlandırması ihracatçı için önem arz ediyor. Bankaların kredi vermedeki isteksizliklerinden dolayı ihracatçı, finansman sorununun çözümünde KDV alacaklarının hızlandırılmasını istiyor” açıklamasını yaptı.
TGS: Beyan verildikten sonraki 25 gün içinde ödeme yapıyoruz
Dış ticaret sermaye şirketleriyle çalışan firmaların KDV iadelerini daha kısa sürede aldığı belirtiliyor. DÜNYA’ya konuşan TGS Dış Ticaret A.Ş. Genel Müdürü Engin Nukan, şu bilgileri paylaştı: “KDV iade süreçleri bürokratik işlemler nedeniyle uzun sürüyor. Firmalar, ihracatı kendi üzerlerinden gerçekleştirdikleri zaman çeşitli problemlerle karşılaşabiliyorlar. Oysa dış ticaret sermaye şirketi ile çalışan firmalar için süreç daha pozitif ilerleyebiliyor. Örneğin, TGS Dış Ticaret olarak biz firmalar için teminat mektubu, yeminli mali müşavir raporu, yüklenim KDV listesi gibi birçok yükü ortadan kaldırıyoruz. KDV iadesini beyan verildikten sonraki 20 ile 25 gün arasında imalatçı firmaya ödüyoruz. Böylece ihracatçılarımıza vergi dairesine gitmelerine gerek kalmadan KDV iadesi kolaylığı sağlıyoruz.”
“Karşıt inceleme sisteminin sadeleştirilmesi gerekli”
Eylül 2022 itibariyle iadesi beklenen devreden KDV yükünün 500 milyarı geçtiğini tahmin ettiklerini söyleyen Türkiye Sanayici ve İş Adamları Vakfı (TÜSİAV) Vergi Platformu Başkanı Serkan Kumdakcı, şöyle devam etti: “Hazine ve Maliye Bakanlığı, ihracatçı firmaların KDV iadelerini hızlı bir şekilde yerine getirmek için gerekli yasal düzenlemeleri yapmıştı. Ancak bazı firmaların karşıt incelemelerde yaşanan süreçler ya da kontrol raporlarında yaşanan eksikleri süresinde tamamlanmaması nedeniyle süreç 6-7 aylara kadar uzayabiliyor. Sürecin daha da hızlanması için iade işlemini yerine getiren kuruluşlar tarafından yapılan karşıt inceleme sisteminin sadeleştirilerek daha dinamik bir hale getirilmesi lazım. Ayrıca, iade isteyen firmalar mal ve hizmet satın aldığı tedarikçilerini daha dikkatli seçerek kontrol raporlarında görülen eksiklikleri hızlı bir şekilde gidermeli.”
