Yüksek enflasyonla mücadele, diğer ekonomik koşulların zorluğu, çocukların istikbalinin sağlanması gibi nedenlerle uzun yıllardan bu yana yurdumuzda iç göç olayları çoğalmaya başladı. En çok göç alan ve en çok göç veren il İstanbul oldu.
Göç sebeplerinin başında gelir dağılımına bağlı olarak yaşanan ekonomik sıkıntılar, kira ücretlerinin astronomik rakamlara ulaşması en başta gelen sebepler arasında görülebilir. Asgari ücret ve emekli maaşlarına yapılan zam oranı yeterli seviyede görülmesine rağmen 1-2 ay gibi kısa sürede enflasyonun altında kalmakta, bu da yoksulluğun artmasına sebep olmaktadır. Memurlar da dahil olmak üzere dar ve sabit gelirliler memleketlerinden görev almayı veya emekliliklerinde memleketlerinde yaşamayı yeğleyerek en azından kira derdinden kurtulmayı, bazıları için geçerli olmak üzere ekilecek alanlarını değerlendirerek az da olsa gelir elde etmeyi planlamaktadırlar. Tabii ki bu olanak her vatandaş için geçerli değildir. Çocukları eğitim almakta olan veya çalışan torun sahibi aileler bütün zorluklara katlanarak bulundukları yerde yaşamlarını idame ettirmek zorundadır.
Eskiden köyden kente göç olayı yoğun olarak gerçekleşirken şimdi ise tersine bir göç başlamış bulunmaktadır. Yaşadığımız ekonomik kriz bazı vatandaşlarımızı kentten köye veya büyük kentlerimizde düşük kira ile oturabilecekleri semtlere göç etmesine sebep olmuştur. Çünkü içinde bulunduğumuz ortanda ileriye dönük bir program yapılması çok zordur ve ekonomik yaşam koşulları her geçen gün ağırlaşmaktadır. İnsanlar kilo yerine gramla alışveriş yapmaya başlamışlar, birçok aile de yeterli şekilde beslenememektedir. Ertan fiyatlar yüzünden beslenme alışkanlığı değişmek durumunda kalmıştır. Çünkü maaş ve ücret gelirleri enflasyonun sürekli atında kalmakta ve bunun doğal sonucu olarak halkın alım gücü azalmakta, hayat pahalılığı sürekli yükselmekte kısaca halkın refah düzeyi bırakın yükselmeyi sürekli düşmektedir. İnsanlar bu koşullara çözüm olarak göç etmeyi tercih eder duruma gelmişlerdir.
Artan işsizlik rakamları da göç olaylarının artmasında bir başka etkendir. Yazılı ve görsel basında izlediğimize göre birçok vatandaş iş bulma ümidini keserek iş aramaktan vazgeçmiş durumdadır.
Göç olayı sadece yurt içine değil, yurt dışına da beyin göçü olarak artmaya başlamıştır. Geleceği daha iyi olacağına inanan, daha rahat iş bulma ümidi olan, daha rahat bir sosyal yaşam amaçlayan gençlerimiz yurt dışında çalışmayı yeğlemektedir.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), “2021 Bina ve Konut Nitelikleri Araştırması’nın sonuçları ile ilk kez yayımlanan ülke içi göç etme nedeni bilgilerini içeren “İç Göç İstatistiklerini kamuoyuyla paylaştı.
Buna göre, Türkiye’de 2007-2008 döneminde yüzde 3,18 olan iller arası göç eden nüfus oranı, yıllar içinde inişli ve çıkışlı bir seyir izleyerek 2021 yılında yüzde 3,28 oldu. Diğer bir ifadeyle Türkiye’de 2021 yılında 2 milyon 777 bin 797 kişi iller arasında göç etti. Bu nüfusun yüzde 47,5’ini erkekler, yüzde 52,5’ini ise kadınlar oluşturdu.
Türkiye’de iller arası göç eden nüfusun dağılımına bakıldığında, İstanbul, 385 bin 328 kişi ile en çok göç alan il oldu. İstanbul’u sırasıyla 197 bin 702 kişi ile Ankara ve 131 bin 394 kişi ile İzmir takip etti. En az göç alan iller ise sırasıyla 4 bin 750 kişi ile Ardahan, 7 bin 54 kişi ile Tunceli ve 7 bin 474 kişi ile Kilis oldu.
En çok göç alan iller olan İstanbul, Ankara ve İzmir’in aynı zamanda en çok göç veren iller olduğu görüldü. İlk sırada 408 bin 165 kişi ile İstanbul en çok göç veren il olurken; onu 165 bin 604 kişi ile Ankara ve 109 bin 470 kişi ile İzmir takip etti. En az göç veren iller ise sırasıyla 6 bin 382 kişi ile Bayburt, 6 bin 445 kişi ile Ardahan ve 6 bin 517 kişi ile Tunceli oldu.
Türkiye’de, 2021 yılında büyüklük olarak en fazla göç hareketliliği, 731 bin 284 kişi ile 20-24 yaş grubunda gerçekleşti. Söz konusu yaş grubunda göç edenlerin yüzde 41,6’sını erkekler, yüzde 58,4’ünü ise kadınlar oluşturdu.
Türkiye’de 2021 yılında 18-24 yaş grubunda yer alan 386 bin 646 genç, ikamet ettiği ilden farklı bir ildeki üniversiteye kayıt yaptırdı. Söz konusu gençlerin 18-24 yaş grubunda bulunan genç nüfus içindeki oranı yüzde 4,2 oldu. Bu oran genç erkeklerde yüzde 3,7 iken genç kadınlarda yüzde 4,7 oldu.
İkamet ettiği ilden başka bir ildeki üniversiteye kayıt yaptıran gençlerin oranı üniversitelerin bulunduğu illere göre incelendiğinde, bu oranın en yüksek olduğu ilin yüzde 17,5 ile Isparta olduğu görüldü. Bu ili yüzde 16,8 ile Bayburt ve yüzde 16,7 ile Burdur izledi. İkamet ettiği ilden başka bir ildeki üniversiteye kayıt yaptıran gençlerin oranının en düşük olduğu iller ise sırasıyla, yüzde 0,2 ile Şanlıurfa, yüzde 0,4 ile Şırnak ve yüzde 0,7 ile Mardin ve Diyarbakır oldu.
Ülkede 2021 yılında iller arası göç eden 2 milyon 777 bin 797 kişiden 686 bin 973’ü eğitim nedeniyle göç etti. Diğer göç etme nedenleri incelendiğinde, 570 bin 224 kişinin hanedeki fertlerden birine bağımlı göç ettiği, 429 bin 752 kişinin ise daha iyi konut ve yaşam koşulları nedeniyle göç ettiği görüldü.
ZAFER ÖZCİVAN
Ekonomist
