Kamuoyunda mevcut olan algının tersine, gümrükler Türkiye’de belki de elektronik işlem altyapısını uygulamaya koyan kamu kurumlarının başında gelmektedir. Zira fırsat bulduğum her platformda ifade ettiğim üzere ülkemiz aslında gümrük alanında Gümrük Birliği uygulaması sebebiyle Avrupa Birliği’nin 1996’dan beri tam üyesi konumundadır. Bu kapsamda BİLGE Sistemi (Bilgisayarlı Gümrük Etkinlikleri) 1998 yılında hayata geçirilmiş bir proje olup, dış ticaret erbabına elektronik ortamda beyanname tesciline imkan sağlamış ve gümrüklerde eski tabirle “çarşaf beyanname” döneminin kapanmasını mümkün kılmıştır.
Gümrük Eşya Takip ve Analitik Performans Programı Nedir?
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın elektronik ortamda uygulamaya koyduğu yeniliklere bir yenisi daha eklendi. Gümrük işlemi yapan ihracatçı ve ithalatçı firmaların kendi işlemleri hakkında doğru ve hızlı bir şekilde bilgi edinebilmeleri için Gümrük Eşya Takip ve Analitik Performans Programı (GET-APP) uygulamaya konuldu. Bu programın amacı yükümlülerin gerçekleştirecekleri dış ticaret işlemleri ile ilgili gümrük idarelerindeki işlemlerinin hangi aşamada olduğu hakkında bilgi edinmelerinin sağlanması.
Programın Amacı Nedir?
Program aracılığıyla, eşyalarını yurda getiren ve yurtdışına ihraç edecek kişiler eşyanın gümrük idaresinde bulunduğu yerden, gümrük işlemlerinin neleri kapsadığından tutunda söz konusu işlem süreçlerini anlık olarak takip edebilecekler ve bu suretle gümrükleme işlemlerinin ne kadarlık bir sürede tamamlanıp ithal ve ihraç işlemlerinin sona erebileceğini öngörebileceklerdir. Şüphesiz böyle bir uygulama dış ticaret işlemi gerçekleştiren firma ve kişilere tedarik zincirinin süreçlerini zaman bakımından ayarlanması ve talep ile arz zincirinin daha yönetilebilir olmasını mümkün kılacak olup bu suretle işletmeler piyasadaki tüketici veya alıcı ihtiyaçlarına daha hızlı refleks verebileceklerdir.
Programdan Yararlanmak İsteyenler Ne Yapmalı?
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından konu ile ilgili yayımlanan 2007/12 sayılı Genelge’ye göre Programa kaydolmak ve faydalanmak isteyen ithalatçı/ihracatçı firmaların Bakanlığın web sitesinde bulunan GET-APP üzerinden başvuru yapmaları gerekiyor. Bu başvuruyu ise firma adına Yükümlü Kayıt ve Takip Sisteminde kayıtlı, firmayı doğrudan temsile göre yetkili kişinin yapması zorunlu. Başvuru yapıldıktan sonra başvuru sahibinin şirketi temsile yetkili olup olmadığı sistem tarafından Yükümlü Kayıt ve Takip Sistemi vasıtasıyla kontrol edildikten sonra firma için bir kullanıcı kodu tanımlanacak ve firmaya iletilecek. Şüphesiz program aracılığıyla yükümlülere sunulacak veriler geçici ve sadece bilgilendirme amaçlı olacak ve resmi bir bağlayıcılığı olmayacak. Ancak buna rağmen uluslararası pazarlarda mevcut durumda rekabet şartlarının günümüz dünyasında oldukça zorlu olduğunu dikkate aldığımızda, dış ticaret yapan firmaların gümrük işlemlerini tamamlayabilecekleri sürelerin en azından öngörebilmesini ve işlem akışlarını anlık takip edebilmelerini bu tarz enstrümanlara sahip olmalarının oldukça önemli olduğunu değerlendiriyorum. Bir de bunu sağlayan yıllarca Gümrük Müfettişi olarak görev yaptığım kurum olan Gümrük Bakanlığı olunca gümrüklerin elektronik uygulamalar konusunda ne derece öncü kamu kurumlarından olduğunu dışarıdan daha iyi gözlemleyebiliyorum.
