Barış ERKAYA
Tüm dünyada hisse senetleri değer kaybederken Türkiye’de borsa neden yükseliyor sorusunun 1 numaralı cevabı konusunda artık herhalde kimsenin kafasında hiçbir soru işareti kalmadı: Alternatifsizlikten yükseliyor. İkinci cevabı ise muhtemelen enflasyonist ortamın şişirmiş olduğu bilançoların değerlemelere yansıyor olması. Borsanın bundan sonrasında nereye gidebileceği konusunda çeşitli görüşler hakim. Fakat söz konusu yatırım olduğunda biraz yenilikçi düşünmekte fayda var.
Alternatif yatırım fırsatları
Yatırım sadece borsalarda yapılmıyor. Bugün Türkiye’deki dev holdinglerin yeni kuşak temsilcileri borsalarda işlem görmeyen yüzlerce şirkette yatırımlar yapıyor. Biz ise bunları genellikle bir girişim yatırımı haberi olarak görüyoruz. Aklımızda kalanlar ise unicorn (milyar dolar değerleme) seviyesine çıkanlar oluyor. Getir, Dream Games, Peak Games, Insider gibi Türkiye’den örnekler hepimizin hafızalarında. Genellikle bu tür girişimlere yatırım yapmak için çok büyük sermayelere ihtiyaç olduğu gibi yanlış izlenimler ise bu tür girişimlerden büyük paralar kazananların da yine büyük sermaye sahipleri olmasına sebep oluyor. Halbuki artık kazın ayağı pek de öyle değil.
Hem şirketler hem de fonlar var
Türkiye’de bazıları borsaya açık girişim sermayesi şirketleri, diğer bazıları yatırım fonları olmak üzere bir çok girişim sermayesi yatırımları yapan şirket ve fon mevcut. Bu fonlar, gelecek potansiyeli yüksek olan startup’ları tespit edip erken aşama yatırımlarla ucuz maliyetten hisse sahiplikleri oluşturuyor. Bu fonları sermaye olarak kullanan girişimler ise girişimlerini bir sonraki faza taşıyarak geleceğin unicornları olmak için çabalıyor. Bireysel yatırımcıların elinde bu şirketlere veya fonlara yatırım yaparak aslında startup’lara da yatırım yapma imkanı var. Borsa İstanbul’da işlem gören 7 girişim sermayesi şirketi var. Bunların portföylerinde bulunan şirketleri internet sitelerinden incelemek mümkün. Bunun dışında ayrıca yine 200’e yakın girişim sermayesi yatırım fonu da işlem görüyor.
KİTLE FONLAMASI YATIRIMLARINA DİKKAT!
Kitle fonlaması Türkiye’de hızla büyüyen de bir alan. Ve belki de çoktan belli bir büyüklüğe ulaşmış şirketlere zaten değerlenmiş hisseleri üzerinden yatırım yapmaktansa henüz keşfedilmemiş ve geleceğin teknolojilerini üretmek için çalışan yüzlerce girişime başlangıç aşamasında bir risk sermayesi yatırımı yapmak, eğer yatırım yapmadan önce projenin geleceği konusunda kendi araştırmanızı yaptınız ve ikna olduysanız ileride çok büyük bir değerlemede exit yaparak hayalinizin ötesinde bir getiri de sağlamanız mümkün. Bu açıdan örneğin Türkiye’de fintekler, blockchain teknolojileri, web 3 projeleri, oyun projeleri, sağlık projeleri, gıda teknolojileri üzerine çalışan bir sürü girişimin fon aradığı biliniyor. Buradan sonrası ise artık bir vizyon işi. Yatırım portföyünün bir bölümünü paya dayalı kitle fonlamaları üzerinden risk sermayesine ayırıp, diğer yatırımlarınızın yanında bir çeşitlendirme olarak alternatif yaratmak ciddi bir seçenek olabilir.