Otomobil piyasasında devirsiz, evraksız, yasa dışı yöntemlerle araç satışları gerçekleşiyor. Normal şartlarda otomobil alım-satım işlemlerinde koşullarda anlaşıldıktan sonra notere gidilip ve devir işlemleri gerçekleştiriliyor.

Ancak sosyal medya üzerinden yasa dışı olarak pazarlanan ve hurda değerine satılan otomobiller yasa dışılığa yol açıyor.

HACİZLİ, REHİNLİ VE SATIŞSIZ OTOMOBİLLER

Sahibinin borcundan dolayı haciz konan otomobiller, bankadan kredi çekilip alınan ancak borcu ödenmeyeceği için rehinli bulunan ve satışı yapılamayan otomobiller yasa dışı işlemlere konu oluyor.

Borç ödeme yükümlülüğünü yerine getirmeyen kişiler nedeniyle haczedilen otomobiller yakalama kararı olmadan hacze konu edilemiyor. Yakalama kararı olması halinde polis uygulama noktalarında araç bağlanarak otoparka çekiliyor.

Ancak yakalama olmayan sadece hacizli ve rehinli araçlar trafikte dolaşabiliyor. Hacizli araçların satışı yapılabiliyor ancak kimse hacizli araç almak istemiyor. Bunun nedeni de karşı tarafın borcunu ödememesi halinde otomobilin alacaklı olan kişi tarafından satışa söz konusu edilmesinden geliyor.

BU ARAÇLARA NE OLUYOR?

Kötü niyetli olan kişiler hacizli araçları çok ucuza satıyor. Yasal satış siteleri üzerinde de bazı kötü niyetli kişiler hacizli araçları alabileceklerini belirten ilanlar yayımlıyor.

Hacizli araçlar genelde sosyal medya sitelerindeki satış kanalları aracılığıyla yeni sahiplerini buluyor.

Hacizli ve borcu ödenmeyecek kadar büyük olan otomobiller değerlerinin 10’da 1’i tutarına satılıyor. 200 bin liralık araçlar 50-60 bin liraya satılabiliyor.

CHANGE ARACA DÖNÜŞÜYOR YA DA PARÇALANIYORLAR

Yasal olmayan şekilde el değiştiren otomobiller kötü niyetli kişiler tarafından trafiğe yasalmış gibi sürülüyor. Çok büyük kaza atlatan ve tamiri mümkün olmayan ancak hasar kaydı da işlenmemiş araçların şase numaraları, hacizli olan otomobile monte ediliyor. Böylece büyük kazası olan Otomobil hurdaya çıkarken, hacizli ancak sorunu olmayan otomobil yasalmış gibi trafiğe çıkıyor. Bu yapılan işleme halk arasında “change” ya da “çenç” deniyor. Bu otomobillerin change olup olmadığını anlamak içinse uzmanlık gerekiyor. Yeni teknolojiler sayesinde sanayi ortamında kusursuzluğa yakın işlemler gerçekleştirildiği için change araçları anlamak da zorlaşıyor.

Başka bir yöntem olarak da otomobiller parçalanarak ekonomik değere kavuşturuluyor. Motor, yürüyen aksam, koltuk, cam, torpido, kaporta aksamları gibi tüm parçaları satışa çıkıyor. Araç muayene istasyonlarında motor numarasının okunmaması hafif kusurdan sayılıyor ve böylece faturasız motorlar diğer araçlara takılabiliyor.

HEM YASA DIŞI HEM DE MAĞDURİYET YARATIYOR

Borcunu ödemediği için aracına haciz konulan kişi kötü niyetli davranarak aracı yok pahasına elinden çıkarıyor ve haciz uygulayan karşı taraf da alacağını hiçbir şekilde tahsil edemiyor. Böylece haksız bir servet kaybı ortaya çıkıyor.

Hacizli, satışı mümkün olmayan aracın da şase numarası değiştirildikten sonra yasalmış gibi trafiğe çıkıyor. Burada aracı satın alan kişiler ilerleyen yıllarda aracın change olduğunun anlaşılmasıyla büyük mağduriyetler ve davalarla karşı karşıya kalabiliyor.

BİRBİRLERİNİ DE DOLANDIRIYORLAR

Sosyal medya sitesinden ilan veren kişiler, kendilerini arayanlardan kaparo talep ediyor ve kaparo gönderildikten sonra bu kişilere bir daha ulaşılamıyor. Böylece yasal olmayan araçları satın almak isteyenler dolandırıcıların ağına düşmüş oluyor. Yasa dışı işlem yaptıkları için de emniyet güçlerine ihbarda bulunmayan kişiler nedeniyle dolandırıcılıklar artarak devam ediyor.

ÖNLENMESİ ÇOK ZOR

Bu otomobillerin satışının önlenmesi zor. Sanayi ortamında keserek ya da yeni nesil cihazlarla şase numarası araca yazılabiliyor. Sosyal medya üzerinden gruplar aracılığıyla satılan otomobilleri tespit etmek de bu noktada zorlaşıyor. Satışa konu edilen araçların plakaları çekilmeden fotoğrafları paylaşılıyor ancak satış yapan kişiler telefon numaralarını paylaşmaktan çekinmiyor.

TARIM ARAÇLARI DA SATILIYOR

Köylerde ve tarım alanlarında kullanılan traktörler de yasa dışı satışlara konu oluyor. Köy yerlerinde trafik denetimin az olmasından dolayı traktörlerde şase numarası değişikliğine de gidilmeden kullanılabiliyor.

“CİDDİ MAĞDURİYETLER YAŞANMAKTA”

İstanbul Motorlu Araç Satıcıları Derneği Başkanı Hayrettin Ertemel “Satan da alan da bilerek alıyor. Bu alınan araçların çoğu çalıntı araçlar karşılığında change yapılmakta ya da parçalanmakta. Tespit edildiğinde çok ciddi cezalara karşılaşılır. Bu araçların kesinlikle alınmamasını tavsiye ediyoruz. Tüketicilerin araç bakarken düşük fiyatlı araçların her zaman kusurlu olduğunu bilerek iyice araştırarak almalarını tavsiye ediyoruz. Ciddi mağduriyetler yaşanmakta. Ekspertize gösterilmeli, tramerine bakılmalı, sigortadan geçmişi irdelenmeli” değerlendirmesinde bulundu.

“PERT ARAÇLARA DİKKAT”

Pert araç konusunda da açıklamada bulunan Ertemel “Türkiye’de yılda 40 bin araç pert kayıtlı şekilde sigortalardan çıkıyor. Bunlar sigortalar tarafından satılıyor. Satılan araçların sadece 1500-2000 tanesi gerçekten perte ayrılıyor. Diğer yaklaşık 38-39 bin araç çeşitli yerlerde, merdivenaltı tamirhanelerde onarılarak piyasaya sürülmekte. Bu konuda da ciddi mağduriyetler yaşanmakta. Tüketicilerin araç alırken pert kaytlı olup olmadığına dikkat etmesini tavsiye ediyoruz” dedi.

“KİMSE BU ARAÇLARI ALMASIN”

Galerici Mustafa Akan “Eskiden de yapmaya çalışıyorlardı. Demek ki şimdi bu iş sosyal medyaya düşmüş. Aciz bir durum. Eskiden borcu yoktur yazısı alınırdı, araç öyle satılırdı. Bu otomobilleri alanlarda da art niyet ararım. Kimse bu araçları almasın” dedi.