TÜFE’de (2003=100) 2022 yılı Şubat ayında bir önceki aya göre %4,81, bir önceki yılın Aralık ayına göre %16,45, bir önceki yılın aynı ayına göre %54,44 ve on iki aylık ortalamalara göre %25,98 artış gerçekleşti.
YILLIK TÜFE’YE GÖRE 7 ANA GRUP DAHA DÜŞÜK, 5 ANA GRUP DAHA YÜKSEK DEĞİŞİM GÖSTERDİ
Yıllık en düşük artış %11,89 ile haberleşme ana grubunda gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer ana gruplar sırasıyla %22,24 ile eğitim, %26,87 ile giyim ve ayakkabı ve %32,86 ile sağlık oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, %75,75 ile ulaştırma, %64,83 ile ev eşyası, %64,47 ile gıda ve alkolsüz içecekler oldu.
AYLIK TÜFE’YE GÖRE 8 ANA GRUP DAHA DÜŞÜK, 4 ANA GRUP DAHA YÜKSEK DEĞİŞİM GÖSTERDİ
Ana harcama grupları itibarıyla 2022 yılı Şubat ayında en az artış gösteren ana gruplar %0,30 ile giyim ve ayakkabı, %0,44 ile alkollü içecekler ve tütün ve %1,49 ile konut oldu. Buna karşılık, 2022 yılı Şubat ayında artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, %8,41 ile gıda ve alkolsüz içecekler, %7,00 ile ev eşyası, %6,39 ile sağlık oldu.
Şubat 2022’de, endekste kapsanan 409 maddeden, 53 maddenin ortalama fiyatında düşüş gerçekleşirken, 24 maddenin ortalama fiyatında değişim olmadı. 332 maddenin ortalama fiyatında ise artış gerçekleşti.
ÖZEL KAPSAMLI TÜFE GÖSTERGESİ (B) YILLIK %47,01, AYLIK %3,87 ARTTI
İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile hariç TÜFE’de 2022 yılı Şubat ayında bir önceki aya göre %3,87, bir önceki yılın Aralık ayına göre %11,65, bir önceki yılın aynı ayına göre %47,01 ve on iki aylık ortalamalara göre %24,54 artış gerçekleşti.
YURT İÇİ ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (Yİ-ÜFE) YILLIK %105,01, AYLIK %7,22 ARTTI
Yİ-ÜFE (2003=100) 2022 yılı Şubat ayında bir önceki aya göre %7,22, bir önceki yılın Aralık ayına göre %18,43, bir önceki yılın aynı ayına göre %105,01 ve on iki aylık ortalamalara göre %56,83 artış gösterdi.
SANAYİNİN DÖRT ANA SEKTÖRÜNDEN İMALAT ENDEKSİ YILLIK %97,86 ARTTI
Sanayinin dört sektörünün yıllık değişimleri; madencilik ve taş ocakçılığında %98,70, imalatta %97,86, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında %202,51 ve su temininde %33,73 artış olarak gerçekleşti.
Ana sanayi gruplarının yıllık değişimleri; ara malında %115,13, dayanıklı tüketim malında %69,20, dayanıksız tüketim malında %70,00, enerjide %188,47 ve sermaye malında %71,90 artış olarak gerçekleşti.
SANAYİNİN DÖRT ANA SEKTÖRÜNDEN İMALAT ENDEKSİ AYLIK %5,60 ARTTI
Sanayinin dört sektörünün aylık değişimleri; madencilik ve taş ocakçılığında %6,39, imalatta %5,60, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında %24,66 ve su temininde %7,37 artış olarak gerçekleşti.
Ana sanayi gruplarının aylık değişimleri; ara malında %5,33, dayanıklı tüketim malında %7,66, dayanıksız tüketim malında %5,38, enerjide %19,98 ve sermaye malında %4,79 artış olarak gerçekleşti.
YILLIK Yİ-ÜFE’YE GÖRE 20 ALT SEKTÖR DAHA DÜŞÜK, 9 ALT SEKTÖR DAHA YÜKSEK DEĞİŞİM GÖSTERDİ
Yıllık en düşük artış %33,73 ile su ve suyun arıtılması ve dağıtılması, %34,41 ile giyim eşyası, %37,68 ile temel eczacılık ürünleri ve müstahzarları alt sektörlerinde gerçekleşti. Buna karşılık ham petrol ve doğal gaz %213,67, elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı %202,51 ve kok ve rafine petrol ürünleri %198,88 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler oldu.
AYLIK Yİ-ÜFE’YE GÖRE 18 ALT SEKTÖR DAHA DÜŞÜK, 11 ALT SEKTÖR DAHA YÜKSEK DEĞİŞİM GÖSTERDİ
Aylık en düşük artış; %1,20 ile tütün ürünleri, %2,82 ile giyim eşyası, %2,90 ile bilgisayarlar ile elektronik ve optik ürünler alt sektörlerinde gerçekleşti. Buna karşılık elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı %24,66, ham petrol ve doğal gaz %20,52 ve temel eczacılık ürünleri ve müstahzarları %17,63 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler oldu.
KİRA ZAMMI YÜZDE 25.98 OLDU
Şubat ayı enflasyonun açıklanmasıyla birlikte bu ay kiralara yapılacak artış oranı belli oldu.
Şubat ayında enflasyon yüzde 54.44 olarak gerçekleşti. TÜFE’nin 12 aylık ortalamasına bakıldığında ise yüzde 25.98 rakamı ortaya çıktı.
Böylece kiralara yapılacak artış oranı yüzde 25.98 oldu.
Prof. Dr. Sefer Şener CNN Türk’te enflasyon rakamlarını değerlendirdi. Şener’in açıklamaları şu şekilde:
Aylık 4,5-5’ti piyasa beklentisi. Ayrıntılara bakmak lazım. Yıllık bazda en yüksek seviyeye çıktı. Tabii önemli. Hem küresel hem de Türkiye’deki enflasyonda 2 önemli unsur var. Gıda fiyatları ve enerji fiyatları…
Biliyorsunuz yüzde 7 KDV indirimi oldu. Gıdada yüzde 58 artış vardı. Bu ay yüzde 64 olarak görüyoruz. Şubat ayı enflasyonunun ana kaleminin gıda harcamaları olduğunu görüyoruz. 4’te birlik enflasyon gıda harcamalarından kaynaklanıyor.
Bu ayki rakama bakıyorum 0.70 puana yakın KDV indiriminden dolayı iniş söz konusu. Yüzde 64’lük artışı ama yıllık bazda görmüş olduk. En büyük kalem gördüğüm kadarıyla gıda harcamalarından oluşuyor. Zaten şubat ayında küresel çapta da gıda fiyatları arttı.
ENFLASYONUN SEBEBİ YAKIT
Gıda fiyatlarındaki KDV indiriminin yerinde olduğunu görüyoruz. Şubat sonuna yansımasına rağmen anlaşılıyor. Diğer bir unsur daha var. Hem ABD, hem Avrupa hem de Türkiye’de enflasyonun sebebi gıda ve benzin, motorin, yakıtlardan kaynaklanıyor. Benzin ve akaryakıt kısmı yıllık yüzde 70’lerin üzerinde enerji artışı görüyoruz.
Son 1 yıllık dönemde 40-42’den petrol fiyatlarının 110-120 dolarlara çıktığını görüyoruz. Enerjide 40 dolardan 2 kattan fazla artışı dünyadaki enflasyon üzerinde çok ciddi baskı oluşturuyor.
Tedarik sıkıntıları küresel çapta enflasyon olarak karşımıza çıkıyor. Akaryakıt benzin motorin hepsi ulaştırmanın üzerinde yüzde 75 olması Avrupa ve ABD’de olduğu gibi enerji ve gıda fiyatları olduğunu görüyoruz.
KÜRESEL ÇAPTA ENFLASYON PROBLEMİ VAR
Rusya – Ukrayna arasındaki savaşla birlikte aslında henüz kısmi gördük, ilerleyeceği seviye geleceği boyut tüm enflasyonlar küresel çapta enflasyon problemi için önem arz ediyor. Enflasyon ve büyüme üzerindeki yansımalarını ilerleyen dönemde göreceğiz.
Geçen ayı hatırlarsanız yüzde 11.1’lik enflasyon vardı. Artık tek haneli rakamlara gelinmesi bence çok değerli. Hem aralık hem de ocakta çift haneli rakamlar vardı. Gelinen noktada yüzde 4-4,5’a gelmesi aylıkta tek haneye inmemizi sağladı.
Önümüzdeki aylarla ilgili hem aylık hem de yıllık aşağı çekiyor. Mart ve nisanda da tek haneli rakamları göreceğiz. Nisan itibariyle aşağı yönlü devam etmesi çok normal. Ancak her gün yeni olay yaşanıyor dünyada. Rusya Ukrayna dünyada buğday ihtiyacını karşılayan iki ülke. Küresel çaptaki bu gelişmeler hem gıda hem de enerji fiyatlarını etkiliyor.
YAZ AYLARINDA DÜŞÜŞ BEKLENEBİLİR
Yaz aylarıyla birlikte gıdanın daha aşağı seviyelere gelmesi beklenir. Savaş gibi durumlarda tabii bu beklentiler değişiyor. 23.60, Hazine 24 bekliyor. Tekrar eski rayına oturursa daha da aşağı iner.