Konut sorunu gündem olmaya devam ediyor. Fiyat artışları da genel olarak kirada ve satılık konutlarda yükselişini sürdürüyor. Hükümetin uygulamaya koyduğu TOKİ projeleri ise halkın yoğun ilgisi ile karşılaştığı için konut sorunu çözüm bekleyen bir olay olarak karşımızdadır.
Aşağıda sahibinden.com ve Bahçeşehir üniversitesi ekonomik ve sosyal araştırmalar merkezi (BETAM) tarafından yapılan araştırma sorunları sunulmuştur.
Rapora göre yıllık bazda Türkiye genelinde ortalama satılık konut ilan m2 cari fiyatı yüzde 134,9 artarak 15.802 TL oldu. Satılık konut ilan m2 cari fiyatları aynı dönemde İstanbul’da yüzde 142, Ankara’da yüzde 139,6 ve İzmir’de yüzde 136,9 arttı. Ortalama satılık konut m2 fiyatları İstanbul’da 23.333 TL, Ankara’da 10.541 TL ve İzmir’de 17.925 TL oldu.
Elde edilen verilere göre, son aylarda konut satış fiyatlarının yıllık artışlarında görülen gerileme aralık ayında da devam etti. Türkiye genelinde ortalama kiralık konut ilan m2 fiyatındaki yıllık artış oranı aralıkta yüzde 172,9 olurken ortalama kiralık konut ilan m2 fiyatı 71 TL’ye yükseldi. Raporda, İstanbul’un ilçelerindeki satılık ve kiralık konutlara da odaklanıldı.
Satılık konut fiyatlarındaki yıllık artış oranı Türkiye genelinde düştü. Kasımda yüzde 174,1 olan yıllık fiyat artışı aralık ayında yüzde 134,9’a geriledi. Geçen yılın aynı ayında 6.726 TL olan Türkiye geneli ortalama satılık konut ilan m2 fiyatı 15.802 TL’ye yükseldi. Satılık konut cari fiyatlarındaki yıllık artış oranı; İstanbul’da yüzde 190,5’ten yüzde 142’ye, Ankara’da yüzde 181,7’den yüze 139,6’ya, İzmir’de ise 169,1’den yüzde 136,9’a geriledi.
Üç büyük ildeki düşüşe büyükşehirlerdeki fiyatlar da eşlik etti. En düşük artışların görüldüğü iller sırasıyla Erzurum (yüzde 108,8), Muğla (yüzde 102,8), Kayseri (yüzde 98,5), Şanlıurfa (yüzde 96,9) ve Diyarbakır (yüzde 91)
Yıllık fiyat artışının yaşandığı büyükşehirler sırasıyla; Kocaeli (yüzde 166,5), Mersin (yüzde 160), Trabzon (yüzde 154,3), Antalya (yüzde 150) ve İstanbul (yüzde 142) oldu.
Türkiye genelindeki kira fiyatlarındaki yıllık değişim geçen ay olduğu gibi aralıkta da arttı. Kasımda yüzde 168 olan kira fiyatlarının yıllık artış oranı aralıkta yüzde 172,9’a yükseldi. Geçen yılın aynı döneminde 26 TL olan Türkiye geneli güncel ortalama m2 kira fiyatı 71 TL oldu. Kiralık ilan metrekare fiyatlarındaki yıllık artış oranları üç büyükşehirde yükseldi.
Raporda yıllık kira fiyatı artış oranının kasımdan aralığa İstanbul’da yüzde 147,7’den yüzde 150’ye, Ankara’da yüzde 150’den yüzde 160,9’a, İzmir’de ise yüzde 160’tan yüzde 162,2’ye yükseldiği görüldü. Ortalama kiralık konut ilan m2 fiyatları İstanbul’da 100 TL, Ankara’da 47 TL, İzmir’de ise 68,2 TL oldu.
Aralıkta yıllık ortalama kira artışı ülke genelinde yüzde 172,9 oldu. Antalya en yüksek kira artış oranının (yüzde 292,2) gözlemlendiği il olurken, ortalama kira fiyatlarının bir yılda 2 katı artması dikkat çekti.
Yıllık kira artışının yaşandığı büyük şehirler sırasıyla; Trabzon (yüzde 218,2), Denizli (yüzde 212,5), Mersin (yüzde 207,7) ve Adana (yüzde 181,3) oldu.
En düşük fiyat artışı görülen iller ise Diyarbakır (yüzde 100,0), Kahramanmaraş (yüzde 108,3), Gaziantep (yüzde 111,1), Van (yüzde 119,8) oldu.
Kiralık konut ilan sayısı geçen aya kıyasla ülke genelinde yüzde 0,4 (215.260’tan 214.436’ya), Ankara’da yüzde 2,6 (17.565’ten 17.117’ye), İzmir’de yüzde 3,6 (15.974’ten 15.391’e) azalırken İstanbul’da yüzde 2,2 (68.408’den 69.913’e) arttı.
Kiralanan konut sayısının kiralık ilan sayısına oranı Ankara’da yükselirken İstanbul’da ve İzmir’de düştü. Bu oran aralık ayında İstanbul’da ve İzmir’de 1,5 puan azalırken Ankara’da 1,8 puan arttı. Son verilere göre kiralanan konut sayısının kiralık ilan sayısına oranı İstanbul’da yüzde 16,8, Ankara’da yüzde 17,8, İzmir’de ise yüzde 15,9 oldu.
“sahibindex Satılık ve Kiralık Konut Piyasası Görünümü” Ocak Raporu, İstanbul’un ilçelerindeki satılık ve kiralık fiyatı artış oranlarına da odaklandı.
Son bir yılda en yüksek kira artışın gerçekleştiği ilçe Kağıthane (yüzde 257,8) olurken, Kağıthane’yi sırasıyla, Esenler (yüzde 190,8), Sultanbeyli (185,5), Maltepe (yüzde 183,3) ve Sultangazi (yüzde 180,4) takip etti.
Öte yandan, en düşük satış fiyatı artışı Beykoz’da (yüzde 96,4) hesaplandı. Sırasıyla, Sarıyer (yüzde 108,9), Esenyurt (yüzde 110,1), Gaziosmanpaşa (yüzde 114,3) ve Avcılar (yüzde 114,3) en düşük satış fiyatı artışlarının gerçekleştiği ilçeler oldu.
2022 Aralık itibarıyla ortalama m2 kira fiyatının en yüksek olduğu üç ilçe sırasıyla Beşiktaş (257 TL), Sarıyer (238 TL) ve Beyoğlu (189 TL) oldu.
En düşük m2 kira fiyatı ise Arnavutköy (58 TL), Sultanbeyli (57 TL) ve Silivri (50 TL) ilçelerinde gözlemlendi.
ZAFER ÖZCİVAN
Ekonomist