Aysel YÜCEL/PARİS
Pandemi ve Rusya-Ukrayna savaşıyla talebin hızlandığı elektrikli araç pazarında rekabet kızışıyor. Avrupalı markalar, tedarik zincirindeki sıkıntılar nedeniyle elektrikli araç üretimini yavaşlatırken, Çinli markalar ise ucuz elektrikli otomobilleri ile dünyada hızla yayılıyor. Avrupalı otomotiv üreticileri, Çin’in elektrikli araç pazarındaki hızlı yükselişini frenlemek için Çin’den ithalat edilen otomobillere ek vergi getirilmesini istiyor.
Pandemi etkilerinin azalmasıyla dört yıl aradan sonra kapılarını açan Paris Otomobil Fuarı’na (Mondial de l’Automobile) da Çinliler başta olmak üzere Asyalı küçük elektrikli araçlar damga vurdu. Fransız markaların sınırlı, diğer AB’li markaların neredeyse hiç katılmadığı fuarda stantların çoğunu Uzakdoğulu markalar doldurdu. Fuarda gazetecilerin sorularını yanıtlayan Stellantis CEO’su Carlos Tavares de Çinli üreticilerin Avrupa’daki hızlı büyümesinin Avrupa pazarı için oluşturduğu risklere dikkat çekti. 14 markayı bünyesinde barındıran Stellantis’in CEO’su Tavares, AB’nin Çin’den ithal edilen otomobillere daha yüksek vergi getirmesi gerektiğini söyledi. Tavares, Çinli otomobil üreticilerinin otomobillerini Çin’e ihraç eden Avrupalı rakiplerinden daha az vergi ödediğini dile getirdi. Şartların eşitlenmesi gerektiğini savunan Tavares, “Avrupa Birliği’nden, Batılı üreticilerin Çin’de yerli üreticilerle olan rekabet koşullarının aynısını Avrupa’daki Çinli üreticilere de uygulamasını istemeliyiz” dedi. Çinli markalar Avrupa Birliği’ne otomobil ithal etmek için yüzde 10 vergi öderken, Avrupalı otomobil üreticileri ise Çin’e araç ihraç etmek için yüzde 15 ile yüzde 25 arasında vergi ödüyor” diye konuştu.
Tavares, Çinli otomobil üreticilerinin Avrupa’da yer edinmek için ilk aşamalarda araçlarını zararına satabileceklerini öne sürerek, “Avrupa pazarı Çinlilere tamamen açık. Çinli markaların stratejilerinin pazar payını zarara uğratmak ve daha sonra fiyatlarını artırmak olup olmadığını bilmiyoruz” dedi. Tavares ayrıca, “Avrupa otomotiv endüstrisi Çin markaları karşısında çöküyorsa, bu bizim hatamız değil. Kamu fonlarıyla desteklenen güçlü Fransız otomotiv sektörü, her şeyi hacme karşı değere yatırdı. Yani yüksek kategorideki, ağır, aşırı donanımlı ve pahalı araçlar. Ama sorun, ‘vizyon’u engelleyen Çinliler” yorumunu yaptı.
Stellantis CEO’su Tavares, geleceğin küçük boyutlu ve küçük bataryalı elektrikli araçlarda olduğunu ifade ederek, “Üretim maliyetlerinin yükseldiği ve otomobil fiyatlarının arttığı bir ortamda ancak küçük elektrikli araçlarla pazarın sürdürülebilirliği sağlanır” açıklamasını yaptı.
Türkiye de vergiyi artırmıştı
Türkiye’de de Çinli elektrikli araçlara ilginin artması ve pazara yeni oyuncuların girmesi, hükümeti harekete geçirmişti. Temmuz ayında Resmi Gazete’de yayımlanan karar kapsamında göre son dönemde ithalatın arttığı Çin’den gelen elektrikli araçlardan alınan gümrük vergisi oranı yüzde 20’ye çıkarılmıştı.
Birçok sektör temsilcisi, bu ek verginin bantlardan inmesine sayılı günlerin kaldığı Togg’un rekabet gücünü artırmak için yapıldığı görüşünde bileşmişti.
Macron: Fransız elektrikli araç sayısını artırmalıyız
Paris Otomobil Fuarı’na da katılan Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Fransız üreticilerin elektrikli araç konusunda Çinli ve diğer Avrupalı rakiplerin gerisinde kaldığını ifade ederek, yerli üreticilerin daha fazla elektrikli otomobil üretmesini istedi. Macron, “Hedefimiz, pil veya montajda istihdam yaratan Fransız ve yabancı yatırımlarla 2030’da 2 milyon elektrikli araç üretmek. İddialı ama sektörümüzün mükemmelliğine, yöneticilerine ve çalışanlarına güvenim tam ve bunu başarabiliriz. Yatırımlarınızı bu alana yapın” dedi. Macron ayrıca yoksul ailelerin elektrikli araç satın alabilmesi için vatandaşlara daha fazla sübvansiyonlar sağlanacağını açıkladı. Macron, düşük gelirli haneler için elektrikli araç sübvansiyonlarının önümüzdeki yıl 6 bin eurodan 7 bin euroya çıkarılacağını duyurdu.
Çinliler, AB’de pazar payını %5’e çıkardı
BYD, SAIC’in MG’si, Great Wall ve Polestar gibi Çinli markalar, Çin’de üretilen maliyet açısından rekabetçi elektrikli araçlarıyla Avrupa’da önemli bir yer ediniyor. Çevre, sürdürülebilir ulaşım için çalışan sivil toplum kuruluşlarının çatı kuruluşu olan Brüksel merkezli Transport & Environment’in geçtiğimiz gün yayınlanan raporuna göre; Çinli markalar Avrupa’nın elektrikli araç pazarının yüzde 5’ini oluşturuyor. T&E raporunda, Avrupalı otomobil üreticilerinin elektrikli otomobil üretimini yavaşlatması nedeniyle Çinli markaların Avrupa’daki paylarını artırdığını söyledi. Transport & Environment kıdemli direktörü Julia Poliscanova, “Çinli ve Amerikalı otomobil üreticilerinin pazara hızla yeni modeller getirdiği bir dönemde, Avrupalı otomobil üreticileri elektrikli otomobil tekliflerini frenledi” dedi. T&E ayrıca, AB’nin yerel elektrikli otomobil üretimini teşvik etmesi gerektiğini söyledi ve “Avrupa, otomobil endüstrisinin rekabet gücünü korumak istiyorsa, AB, Çinli ve Amerikalıların EV’ler için güçlü desteğine uygun, kendi başına güçlü bir sanayi politikası uygulamalıdır. Poliscanova, kıtanın iklimi ve işleri tehlikede” dedi.
