UZUN süredir devam eden Rusya-Ukrayna gerilimi artık savaşa dönüştü. Tüm dünyanın dikkati bölgeye çevrilirken, gelecekte neler olabileceği konusunda ardı ardına açıklamalar geliyor. ABD ve Avrupa ülkeleri Rusya’ya karşı ekonomik yaptırımları devreye alsa da, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin geri adım atmıyor. Uzmanlar, Rus Merkez Bankası’nın yaklaşık 600 milyar dolarlık döviz ve rezervi olduğunu, bu yüzden Putin’in elinin biraz daha rahat olduğunu ifade ediyor. Biz de yaşanan gelişmelerin hangi noktalara gidebileceğini, ekonomik yaptırımların Rusya’yı ne derece engelleyeceğini, Rusya’nın bunlara karşılık hangi adımları atabileceğini konunun uzmanlarına sorduk.

ABD DOĞALGAZI MALİYETLİ

Bölgede gerilimin başladığı an itibariyle Rusya’ya uygulanabilecek yaptırımların konuşulmaya başlandığını hatırlatan Işık Üniversitesi İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi (İİSBF) İşletme Bölümü Başkanı Prof. Dr. Dilek Teker, “ABD ve AB ülkeleri daha yüksek sesle Rusya’nın para kanallarını kısarak Rusya’yı yalnız ve güçsüz bırakmanın daha keskin yollarını uygulayacaklarını açıkladılar. Rus Bankaları’nın küresel bankacılık sisteminden çıkarılması, SWIFT operasyonlarının kısılması, bireysel varlıklara el konulması yaptırımları öncelikli gündem gibi görünüyor. Öte yandan Rusya’nın gelirlerinin oldukça önemli bir kısmı petrol ve doğalgaz gelirleri sağlanıyor. AB Bölgesi’nin ihtiyacı olan doğalgazın yaklaşık yarısı Rusya tarafından karşılanıyor. Almanya ise bunun en önemli alıcılarından birisi. Almanya Rus doğalgazını taşıyacak olan Kuzey Akım 2 projesi sürecini durdurduğunu açıkladı. Elbette bu Rusya için son derece önemli bir gelişme. Avrupa’nın ihtiyacı olan doğalgaz için alternatif pazarlar incelendiğinde Rusya’nın devreden çıkmasıyla beraber, Avrupa Bölgesi için doğalgaz temininde ABD öne çıkmakta. Bu şartlar ABD için avantajlı kabul edilse de doğalgazından ABD’den tedarik edilmesinin ne kadar uygulanabilir ve sürdürülebilir olduğu şüpheli. Zira ABD’den alınan gazın maliyeti bu coğrafya için daha yüksek” dedi.

ENFLASYON ARTAR

Savaş ekonomisinin maliyetli bir süreç olduğununun altnı çizen Prof. Dr. Dilek Teker, “Rusya ekonomisini darboğaza sokabilir, para basmayı zorunlu kılabilir, enflasyonu arttırır ve makro dengeleri bozar. Elbette Rusya’nın ekonomisini bu sürece öncelikli olarak mali yapısını koruyarak başladığı bilinmekte. Rus Merkez Bankası’nın hem hem de altın rezervini bir süredir arttırdığı düşünüldüğünde eldeki rezervlerinin olası bir ambargoya karşı Rusya’yı daha uzunca bir süre idare edebileceği gündemde” diye konuştu.

‘REZERVLERİNE RAĞMEN ETKİLENİR’

TÜM Batı ülkelerinden arka arkaya başta Almanya olmak üzere Avrupa Birliği, İngiltere ve ABD’nin yaptırımları açıklamaya başladığını ifade eden Altınbaş Üniversitesi Öğretim Üyesi Uluslararası İlişkiler Uzmanı Dr. Bahadır Kaynak, “Sonrasında Avustralya, Japonya ve Kanada’dan yaptırım açıklamaları geldi. Rusya’nın biz yaptırımlara alışığız diyerek tedbir aldığını ve rezervlerinin 600 milyar doları geçtiğini biliyoruz. Buna rağmen bunlar karşısında etkilenmemesine imkân yok. Dünyadaki küresel piyasalardan bu kadar yalıtılmayı, kopmayı Rusya’nın uzun vade kafasında bulundurduğunu düşünmüyorum” İfadelerini kullandı.

‘ENERJİ DIŞINDA GIDA KONUSU DA UNUTULMAMALI’

RUSYA-Ukrayna savaşında taraflar için dezavantajlı bir süreç yaşandığını kaydeden Prof. Dr. Teker, şunları söyledi: “Rusya’nın rezervleri birkaç yıl yetecek rakamlara ulaşmış olsa bile küresel ticaret düzeninden kopması işine gelmeyecektir. İki ülke özellikle buğday üretiminde üst sıralarda. Gerilimin devam etmesi enerji fiyatlarına olduğu kadar gıda fiyatlarına da olumsuz yansıyacak ve küresel enflasyon ikliminin ne yazık ki sürmesine yol açacaktır.”

RUSYA’YI AVRUPA İLE BAĞIN KOPMASI ETKİLER

PUTİN’e askeri değil ekonomik yaptırımlarla verilecek cevabın etkili olabileceğine vurgu yapan Dr. Bahadır Kaynak, “Rusya’yı etkileyecek olan Avrupa’yla arasındaki bağın kopması… Amerika Birleşik Devletleri ile İngiltere bu maçta biraz geride. Hatta belli açılardan da istifade etmeleri de söz konusu olabilir. Ama Rusya’nın bilhassa Almanya ve kıta Avrupası ile önemli ekonomik bağları var. Gazprom’un en büyük doğalgaz müşterisi Almanya” diye konuştu.

RUSYA’YA KARŞI YENİ YAPTIRIMLAR YOLDA

AVRUPA Komisyonu Başkanı Ursula Von Der Leyen, dün, Rusya’ya karşı daha geniş çaplı yaptırımların devreye alınması için çalıştıklarını açıkladı. Ursula Von Der Leyen, “Rusya’ya yönelik çok ciddi yaptırımları içeren paketi temasta bulunduğumuz ülkelere sunacağız. ABD, Birleşik Krallık, Kanada, Norveç, Japonya, Avustralya’yla da işbirliği yapıyoruz. Bu yaptırımlar içerisinde finansal yaptırımlar da olacak. Rusya’nın kapital pazarlara erişmesi zorlaştırılacak. Aynı zamanda ciddi zarara yol açacak. Zaten son haftalarda Rus ekonomisi zor durumdaydı. Bu baskı daha da artacak. Bu yaptırımlar sayesinde Rusya’nın ekonomik büyümesi baskılanacak, fiyatlar artacak, enflasyon yükselecek. Endüstriyel yapısı bozulacak. Yaptırımların ikinci kısmında Rusya’nın kilit teknolojilere erişmesini engelleyeceğiz. Rusya sanayisini geleceğe yönelik yatırım yapması için muhtaç olduğu teknolojilerden keseceğiz. Bu önlemlerimizle Rusya’nın kilit noktalardaki teknolojileri darbe görecek. Burada yüksek teknoloji unsurlarından yazılıma kadara birçok madde var. Rusya ekonomisine büyük darbe vurulacak böylece yakın gelecekte. Putin bunu vatandaşlarına açıklamak durumunda kalacak” dedi.