1980 li yılların özellikle ikinci yarısından sonra ülkemize bilgisayar kullanımının çoğalması, internet kullanımının yaygınlaşması ve globalleşmeye doğru adım atıldığından bu yana dijital konuda çalışmaya başlayan iş hayatı 1995 yılından itibaren e ticaret platformları oluşturmaya başlamış ve çok hızlı bir yükseliş kaydetmiş ve günümüzde de yükselişini sürdürmektedir.
Yaklaşık üç yıldan bu yana tüm dünyayı olduğu gibi ülkemizi de etkisi altına alan korona virüs salgını nedeniyle alınan önlemlerden biri olan sokağa çıkma yasağı döneminde ülkemizde e ticaret hacmi katlanarak büyümüştür. İçinde bulunduğumuz ve globalleşen dünyada e ticaret sitesi kurmak oldukça kolaydır. Önemli olan tedarik konusunda problem yaşamadan online siparişleri müşterilerinize zamanında ve eksiksiz teslim edebilmenizdir.
E ticaret sitelerinde faaliyet gösterilebilecek ürün konusunda sınırlama yoktur. İstediğiniz ürünü istediğiniz hedef kitleye sunarak kazanç elde edebilirsiniz.
Tüketici olarak bizler e ticaret sitelerinden alım yaparken dikkatli olmak zorundayız. Öncelikle alışveriş yapabileceğimiz sitelerin ticaret bakanlığından onay almış olması önemlidir. Çünkü yazılı ve görsel basında birçok olumsuz olay izlemekteyiz. Kredi kartımızın numarasını vermek zorunda olduğumuz için art niyetle kullanılması, istenilen ürünün gelmemesi veya hiç gelmemesi gibi karşımıza çıkabilecek sorunlarda hakkımızı aramak için muhatap bulabilmemiz önemlidir.
E ticaretin aşağıdaki gibi türleri mevcuttur.
*B2C=İşletmeden tüketiciye faaliyet alanı olan e ticaret çeşididir. (Business to consumer). Bu tür e ticarette işletmeler son tüketiciye hitap etmektedir.
*B2B: Bu modelde de işletmeden işletmeye faaliyet söz konusudur. (Business to business). İşletmelere tedarik faaliyetinde bulunan bir çeşit ticaret sistemidir.
*C2C=Tüketiciden tüketiciye ürün satışı yapılan e ticaret türüdür. (Customer to customer). İşletme sahibi olmayan taraflar arasında yapılan ticarettir.
*C2B=Burada da tüketiciden işletmeye yapılan ticaret söz konusudur. (Customer to busıness). Genel olarak bireyler işletmeye hizmet sağlarlar.
*B2G=e ticaret faaliyetleri konusuna devletler de dahildir. Devlet aynı zamanda satın alan ve satan bir konumda olabilir.B2G e ticaret çeşidi işletmeden devlete yapılan faaliyetleri kapsar. (Busines to goverment)
*G2B=Bu türde de yukarıdakinin aksine devletten işletmeye yapılan faaliyetler söz konusudur. (Goverment to busıness)
2019 yılında, online satışlar dünya çapında tüm perakende satışların yaklaşık %14’ünü oluşturuyordu. 2024 yılında bu oranın %22’ye yükselerek tüm perakende satışların neredeyse dörtte birine karşılık gelmesi bekleniyor. Nasdaq’a göre ise 2040 yılında e-ticaret, tüm perakende faaliyetlerin %95’ini oluşturacak.
ABD’de tüm e-ticaret işlemlerinin neredeyse yarısı küçük işletmelerin web sitelerinde gerçekleşirken, büyük şirketler de online satışların yarısından fazlasını elinde tutuyor. E-ticaret satışlarının neredeyse %39’u sadece Amazon üzerinden yapılıyor. Dahası, internetten alışveriş yapan kullanıcıların %63’ü ürün aramalarına Amazon’da başlıyor.
3-E-Ticaretin Artıları ve Eksileri
Online bir iş kurmak için birçok sebep vardır. Fakat e-ticaret fikirleri arasında gidip gelmeye başlamadan önce, e-ticaretin avantajlarını ve dezavantajlarını anlamak önemli.
Artılar
Yatırım ve işletme maliyetleri düşüktür:
Fiziksel bir mağazaya kıyasla, e-ticaret çok daha düşük bir başlangıç yatırımı gerektirir. Bir iş yeri kiralayıp dekore ederek mükemmel bir mağaza yaratmak yerine, bir e-ticaret sitesi oluşturmanız ve online mağazanızı dijital ortamda tasarlamanız yeterli.
İşletme maliyetleri de daha düşük. Başlangıç aşamasında eleman almayı erteleyebilir ve ayrıca fiziksel mülklerin gerektirdiği kira ve fatura gibi masraflardan kaçınabilirsiniz.
Faaliyet 7/24 devam eder:
Online mağazalar, fiziksel işletmelerin aksine çalışma saatleriyle sınırlı değildir. Bir e-ticaret işletmesi 7/24 faaliyet gösterebilir ve siz uykudayken bile gelir yaratabilir.
Daha fazla müşteriye ulaşabilirsiniz:
İnternette faaliyet gösterdiğinizde, müşteri profiliniz mağazadaki gibi fiziksel bir konumla sınırlı olmaz. Böylece çok daha geniş kitlelere pazarlama ve satış yapabilirsiniz. Online mağazanız ilk günden itibaren uluslararası gönderim yaparak dünyanın dört bir yanındaki müşterilere hizmet verebilir.
Müşteriler için hız ve kolaylık sağlar:
E-ticaretin en büyük avantajlarından biri, alışveriş yapanlar için sunduğu kullanım kolaylığıdır.
Müşterilerinizin ürünleri internetten sipariş verip evlerinde teslim alabilmeleri, mağazaya gitmeye kıyasla satın alma sürecini çok daha hızlı ve kolay hale getirir. Böylece müşterilerin dürtüsel satın alma davranışlarında bulunma olasılığı artar ve ürünlerinizden memnun kaldıklarında daha fazla ürün satın almaları da kolaylaşır.
Kolay ölçeklenebilir:
Bir e-ticaret işletmesinin büyümesi, fiziksel bir işletmenin büyümesinden çok daha kolaydır.
Elbette siparişleri karşılamak ve diğer görevleri yerine getirmek için daha fazla depo alanına ihtiyaç duyabilir ve birkaç eleman almak zorunda kalabilirsiniz. Ancak yeni konumlar bulmanız veya koca bir mağazayı idare edecek kadar eleman almanız gerekmez. İşiniz büyüyebilir ama online mağazanız da daima onunla birlikte büyür.
Eksiler
Müşterilerle etkileşim kurmak daha zordur:
E-ticaretin dezavantajlarının çoğu, müşterilerinizle fiziksel iletişim kuramamaktan kaynaklanır. Bu durum, müşterilerin ihtiyaçlarını anlamayı ve faaliyetlerinizden memnun kalmalarını sağlamayı zorlaştırır.
Bunu telafi edebilmek için sosyal medya, e-posta ve anketler gibi mümkün olan her yolu kullanarak müşteri kitlenizle iletişimde kalabilirsiniz.
Müşteriler satın alma işleminden önce ürünleri deneyemez:
Online mağazada müşteriler ürünleri satın almadan önce fiziksel olarak göremez. Giysileri deneyemez, cihazları çalıştıramaz veya bir nesneyi ellerinde tutmanın verdiği genel hissi bilemezler.
Birçok online mağaza, müşterilerinin satın alma konusunda kararsız kalmaması için ücretsiz iade politikasına sahiptir. Kaliteli ürün fotoğrafları ve videoları da müşterilerinizin ürünleri daha iyi anlamasına yardımcı olur.
Teknoloji, satışlara engel olabilir:
İnternette faaliyet gösterdiğiniz zaman olası bir arıza veya hata size zarar verebilir. Beklenmedik birçok engelle karşılaşabilirsiniz: İşlem hataları yaşanabilir, sayfa tasarımında bozukluklar olabilir, sunucu çökebilir. Bunlar hem satışlara zarar verme hem de müşterileri online mağazanızı tekrar ziyaret etmekten alıkoyma ihtimali vardır.
Yukarıdaki yazıda Wix.com sitesinden yararlandım.
Türkiye’de e-ticaret için 2023 yılının ilk yarı sonuçlarını paylaşan NielsenIQ Türkiye Genel Müdürü ve Orta Doğu & Afrika Analitik Başkan Yardımcısı Didem Şekerel Erdoğan, 2022’deki güçlü performansın 2023’te de devam ettiğini ve yılın ilk yarısında satış cirosunun bir önceki yıla göre yüzde 122 büyüdüğünü belirtti.
Tüketici zekâsı şirketi NielsenIQ, FMCG (Hızlı Tüketim Ürünleri) perakendeciliğinin dünyadaki ve Türkiye’deki e-ticaret performansını değerlendirdi. NielsenIQ tarafından gerçekleştirilen “2023 Yılının Online Alışverişçileri” araştırmasını yayımlayan NielsenIQ, 2022 yılında bir miktar normalleşen e-ticaretin, güçlü büyüme ivmesini koruduğunu paylaştı.
NielsenIQ Türkiye Genel Müdürü ve Orta Doğu & Afrika Analitik Başkan Yardımcısı Didem Şekerel Erdoğan, “Hızlı tüketim ürünlerinde çevrimiçi satışlar 2020 ve 2021 yıllarında, Covid-19 döneminde güçlü bir ivme kazandı ve 2022 yılında bir miktar normalleşme ile büyümeye devam etti. Hızlı tüketim ürünleri e-ticaret satışları ile offline satışları karşılaştırdığımızda birçok pazarda e-ticaret büyümesinin halen önde seyrettiğini gözlemliyoruz. Ancak bu iki kanalın geçmiş yıllardaki büyüme farkının kapandığını, hatta Çin ve Fransa gibi bazı gelişmiş pazarların e-ticaret büyümesinde geride kaldığını görüyoruz. Bu da bize e-ticaret büyümesinin dünya çapında normalleştiğini gösteriyor” diye konuştu.
NielsenIQ Perakendeci Hizmetleri Orta Doğu ve Afrika E-Ticaret Direktörü Turan Konu, büyümede Türkiye ve Orta Doğu pazarlarının öne çıktığının altını çizdi. Turan Konu, “E-ticaretin Türkiye’de son yıllarda hızlanan büyümesi 2022 yılında da devam etti. E-ticaret açısından gelişmeye devam eden Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Suudi Arabistan pazarlarına baktığımızda ise offline pazara kıyasla çok güçlü bir büyüme performansı görüyoruz” diye konuştu.
2026’da 2,9 trilyon dolarlık hacim bekleniyor
Didem Şekerel Erdoğan, 2022’deki güçlü performansın 2023’te de devam ettiğini ve yılın ilk yarısında satış cirosunun bir önceki yıla göre yüzde 122 büyüdüğünü belirtti.
NielsenIQ Perakendeci Hizmetleri Orta Doğu ve Afrika E-Ticaret Direktörü Turan Konu, e-ticaret altında büyüyen bir alan olan sosyal ticaretin artan önemini vurguladı. Turan Konu, “2022’de sosyal ticaret üzerinden 992 milyar dolarlık e-ticaret satışı yapıldı. 2026’da bu rakamın 2,9 trilyon dolar olması bekleniyor ki bu önemli bir rakam” şeklinde konuştu. Konu, sosyal ticaretin bir tür “sosyal reklamcılık” olmadığının altını çizerek bu kavramın; İçerik, Deneyim ve Topluluk boyutları ile e-ticaret ve sosyal medyanın bir karışımı olduğunu vurguladı.
100 kişiden 30’u yemek siparişi verdi
NielsenIQ tarafından gerçekleştirilen “2023 Yılının Online Alışverişçileri” araştırmasının sonuçlarını paylaşan NielsenIQ Türkiye Tüketici Araştırmaları Direktörü Nur Serenli, Türk online alışverişçilerin ağırlıklı olarak fiyat avantajı, ürün çeşitliliği ve zamandan tasarruf etme motivasyonlarıyla online alışveriş yapmaya yöneldiklerini vurguladı. Serenli, internetten alışveriş yapanların üçte birinden fazlasının Süpermarket Gıda Ürünleri, Yemek Siparişi, Giyim/ Ayakkabı ve Kişisel Bakım/ Kozmetik kategorilerinden sipariş verdiğini paylaştı.
“E-ticarette mevsimsellik çok önemli”
E-ticaretin 2021’deki güçlü bazına rağmen 2022’de yüzde 100 ciro büyümesi yakaladığını belirten Didem Şekerel Erdoğan, bu performansta çoklu kanal alışveriş alışkanlıklarının artmasının önemini vurguladı.
E-ticaret, sevgililer günü, okula dönüş ve cuma indirimleri ile hızlandı
Araştırma sonuçlarına göre e-ticaret satışlarının özellikle Sevgililer Günü, Okula Dönüş, 11.11 ve Cuma İndirimleri dönemlerinde artış görüldü.
Sezonsallığın en yoğun yaşandığı 11.11’de en çok satan 5 kategori dekoratif kozmetik, Türk kahvesi, elde bulaşık deterjanları, cilt bakım ürünleri ve çamaşır makinası.
ZAFER ÖZCİVAN
Ekonomist-Yazar
