Şebnem TURHAN

Döviz kurlarındaki aşırı dalgalanmaya karşı vatandaşın yatırımlarını korumak için devreye alınan kur korumalı TL mevduatı Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’nin verdiği bilgiye göre 91.5 milyar liraya ulaştı. Bankacılık kaynaklarından alınan bilgiye göre kur korumalı TL mevduatına daha çok vatandaşlar TL mevduatlarını dönüştürmeyi tercih ediyor. Bankacılık kaynakları bireysel döviz tevdiat hesaplarında dönüştürülebilir miktarın ancak yüzde 1-2’sinin kur korumalı TL mevduatına çevrildiğine dikkat çekiyor.

Resmi ve ticari kurumların TL mevduatı arttı

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) günlük verilerine göre de yeni ürünün devreye girdiğinin hemen ertesi günü 22 Aralık 2021 itibariyle bankacılık sektöründe gerçek kişilerin toplam TL mevduatı 1 trilyon 51 milyar 609 milyon lira seviyesindeydi. Yine BDDK’nın günlük verilerine göre de 30 Aralık 2021 itibariyle bu rakam 1 trilyon 63 milyar 164 milyon liraya çıktı. 11.5 milyar liralık bir artış yaşandığı görülüyor. Resmi ve ticari kurumların TL mevduatında ise 22 Aralık’ta 781 milyar 609 milyon lira, 30 Aralık itibariyle 806 milyar 925 milyon liraya yükseldi. BDDK verilerine göre resmi ve ticari kurumların TL mevduatındaki artış 25 milyar 235 milyon lira seviyesinde.

BDDK verileri gerçek kişilerin döviz tevdiat hesaplarında ise yükseliş olduğunu ortaya koyuyor. 22 Aralık 2021 itibariyle gerçek kişilerin 163 milyar 694 milyon dolar olan döviz mevduatları 30 Aralık itibariyle 164 milyar 404 milyon dolara yükseldi. 710 milyon dolarlık artış var. Resmi ve ticari kuruluşların da 22 Aralık’ta 97 milyar 945 milyon dolar olan döviz mevduatı 30 Aralık’ta 95 milyar 122 milyon dolara indi. Yani 2.8 milyar dolarlık düşüş var.

Dönüşüm yüzde 3 seviyesinde

Toplam mevduatta ise 131.8 milyar liralık bir artış var. 22 Aralık’ta 5 trilyon 73 milyar 602 milyon lira olan toplam mevduat 30 Aralık’ta 5 trilyon 206 milyar 409 milyon liraya çıktı. Gerçek kişilerin toplam mevduatı ise 3 trilyon 76 milyar 673 milyon liradan 3 trilyon 177 milyar 278 milyon liraya yükseldi. Bakan Nebati’nin verdiği bilgiye göre şu an 91.5 milyar liralık bir dönüşüm var. Bu yaklaşım gerçek kişilerin toplam mevduatının yüzde 3’ü kadar kur korumalı TL mevduata dönüşüm yaşandığını gösteriyor.

Öte yandan bankacılık kaynakları gerçek kişilerin döviz tevdiat hesaplarında dönüştürülebilir mevduatın yüzde 1-2 seviyesinde bir değişim yaşandığını belirtti. Kurun halen daha yüksek seviyelerde ve dalgalı seyrinde olması ile yüksek enfl asyonun döviz mevduatından kur korumalı TL mevduata geçişi yavaşlattığını söyleyen bankacılık kaynakları önümüzdeki günlerde de döviz mevduatından dönüşün daha hızlı olabilmesi için yüzde 17 ile sınırlanan faiz oranında bir gevşeme olabileceğine dikkat çekti. Enflasyondaki yüksek seyir de vatandaşın çekincelerinden biri. Ancak hükümetin enfl asyona endeksli yeni ürünler çıkarması da piyasada konuşuluyor.
Vadenin uzaması bankaların lehine

Bu arada bankacılık kaynakları henüz yavaş ilerlese de kur korumalı TL mevduatın bankacılık sektörü için avantajlı olduğuna dikkat çekti. Sektörde 32 günde yoğunlaşan mevduat vade süresini en az 3 aya taşıyan yeni ürün sayesinde bankalarda mevduat vadesinin uzadığını vurgulayan kaynaklar bunun da bilançolara olumlu yansıdığını kaydetti. Bankacılık kaynakları ayrıca faizin en fazla yüzde 17 ile sınırlanmasının da bankacılık sektörü için olumlu olduğunu dile getirdi.

Bankacılık sektörünün bilanço yapısını destekleyecek

Türk Ekonomi Bankası (TEB), Türk Lirası ile yapılan birikimleri kurdaki değişime karşı korumak amacıyla “Kur Korumalı TL Vadeli Mevduat Hesap” ve “Döviz Tevdiat Hesabı Dönüşümlü TL Vadeli Mevduat Hesap”ı devreye aldı. TEB Bireysel ve Özel Bankacılık Kıdemli Genel Müdür Yardımcısı Gökhan Mendi, “Yeni uygulamaya aldığımız mevduat ürünlerimiz ile tasarrufu ön plana çıkarırken, birikimi olan müşterilerimizi de kur riskine karşı korumalı hale getiriyoruz” dedi. Yeni Mevduat ürünlerine stopaj oranı uygulanmadığını vurgulayan Mendi, “Yeni ürünlerimiz yabancı para mevduatı olan müşterilerimizi TL’ye geçişe teşvik edecek” diye konuştu. Mendi, TEB olarak sektörde TL tasarrufun önemini vurgulamaya devam edeceklerini ve yeni ürünlerin, bankacılık sektörünün bilanço yapısını destekleyeceğine inandığını kaydetti. “Döviz Tevdiat Hesabı Dönüşümlü TL Vadeli Mevduat Hesap”, bankada 20/12/2021 tarihinde mevcut olan ABD Doları, Euro ve İngiliz Sterlini cinsinden döviz tevdiat hesaplarını dönüşüm kuru üzerinden Türk Lirasına çevirerek, Döviz Tevdiat Hesabı Dönüşümlü TL Vadeli Mevduat Hesap’ı açtıran yurt içi yerleşik gerçek kişiler için geçerli olacak. Hesap TL bazlı ve 3 ay, 6 ay ve 1 yıl vadelerde açılacak. Vade sonunda hesap faiz oranı, hesaplanan kur değişim oranı ile kıyaslanacak, kur değişim oranı hesap üzerindeki faiz oranından daha yüksek ise Hesap’a yüksek olan oran üzerinden faiz tahakkuk edecek. Hesaplanan oran daha düşük ise faiz tahakkuku mevcut oran üzerinden gerçekleşecek. Bu ürün için stopaj da uygulanmayacak. Hesap vade sonunda kapatılarak bakiye Müşteri’nin TL Vadesiz Mevduat Hesabına aktarılacak. Müşteri bu hesabı bir kez açabilecek. “Kur Korumalı TL Vadeli Mevduat Hesap” ise vadeli mevduat özelliklerine sahip bir mevduat hesabı. TL bazlı hesap, 3, 6, 9 ve 12 ay vadelerde açılabilecek. Döviz Tevdiat Hesabı Dönüşümlü TL Vadeli Mevduat Hesap’taki diğer maddeler bu hesap için de geçerli olacak. Müşteri Kur Korumalı TL Vadeli Mevduat Hesap’ında devam etmek isterse, vade sonunda otmatik temdit edebilecek ya da yeni yeni bir sözleşme imzalayarak yeni bir hesap açılışı yapabilecek.“Kur Korumalı TL Vadeli Mevduat” ve “Döviz Tevdiat Hesabı Dönüşümlü TL Vadeli Mevduat” ürünleri önümüzdeki hafta itibariyle CEPTETEB İnternet Şubesi üzerinden de hizmete sunulacak.