Son yıllarda ülkemizden diğer ülkelere veya dış ülkelerden ülkemize göç konusu giderek önem kazanmaya başlamıştır. Özellikle ülkelerinde iç savaş veya başka nedenlerden dolayı ülkemize gelen yabancıların sayısı bazı kaynaklara göre 10 milyon sınırına dayanmıştır. Önce 250 bin sonra 400 bin dolara çıkarılan gayrimenkul alanlara vatandaşlık verilmesi de ülkemize olan talebi arttırmıştır. Bir başka neden de Rusya-Ukrayna savaşının Avrupa ülkelerinde olumsuz ekonomik koşulların yaşanacağı endişesi, Avrupa ülkelerinde yaşanan doğalgaz sıkıntısı nedeniyle hem tatil hem de kışı geçirmek isteyen yabancıların ülkemizi tercih etmesidir. Başta Antalya olmak üzere birçok ilimizde yabancı yoğunluğu gözlenmektedir. Tabii ki bu göç hareketleri, gayrimenkul fiyatlarının artmasına kira ücretlerinin yükselmesine sebep olmuştur. Bu konuda paramızın değeri de en büyük etkendir. Avrupa ülkelerinin vatandaşları aldıkları bir aylık emekli maaşı ile ülkemizde bir ay boyunca veya daha fazla süreli çok rahat bir tatil yaşarken bizim emeklilerimiz ise sadece seyretmekle yetinmekte onların seviyesinde olmayı arzulamaktadır ama içinde bulunduğumuz koşullara bakıldığında bunun mümkün olmadığı aşikardır. Ekonomik krizin başladığı yaklaşık 30 aydan bu yana yerli ve milli paramız dünya üzerinde en çok değer kaybeden para birimleri arasında yerini almıştır. Dolayısıyla ülkemiz ucuz ülke durumuna gelmiş, tatil veya göç etme konusunda ilk gelen tercihler arasında bulunmaktadır.
Yukarıda bahsetmeye çalıştığım gibi yurt dışından gelen sığınmacı veya göçmen sayısı 10 milyon civarındadır ve ülke nüfusumuzun %10 unun üzerinde kalmaktadır. Yani bu kişiler milli gelirden pay aldıkları için yerli vatandaşımızın milli gelirden aldıkları pay da azalmıştır. Bir de bunlara hükümet tarafından sağlanan bazı ayrıcalıklar kendi vatandaşlarımıza tanınan haklardan daha fazla olduğu yazılıp çizilmektedir. Sağlık, eğitim veya sosyal haklar onlar için daha fazla uygulanmaktadır. Seçim atmosferine girdiğimiz şu günlerden çok daha önce siyasiler de bu konuda görüşlerini sık sık dile getirmeye çalışmışlar, iktidar kalmalarını ve misafir olduklarını iddia ederken muhalefet ise ülkelerine gönderilmelerini yeğlemektedir. Bu kadar çok sığınmacı veya göçmeni kabul etmemizin nedeni millet olarak yardım etme özelliğimizin yanında içinde bulunduğumuz ekonomik koşulların zorluğu nedeniyle Avrupa birliğinden kaynak almamız olmuştur ama Avrupa birliği biz verdiği sözü yerine getirmemiş, beklenen kaynak sağlanamamıştır. Seçimden sonra ne olacağını bekleyip hep birlikte göreceğiz.
Bir diğer konu da beyin göçü dediğimiz gençlerimizin başta doktorlar olmak üzere yurdumuzu terk ederek başka ülkelere göç eden vatandaşlarımız da çoğalmaya başlamıştır. Gençler arasında yapılan bir araştırma; gençlerin çoğunluğunun gelecek için endişe taşıdığını, iş bulma olanaklarının yurt dışında daha rahat olacağı inancı, daha iyi bir ekonomik ve sosyal yaşam arzuları olduğunu ortaya koymuştur. Hâlbuki çok yanlış bir tutumdur. Özellikle bilim insanlarımız veya meslek sahibi gençlerimiz ülkeyi terk etmemeli hizmetlerini kendi vatandaşlarına, kendi ülkelerine vererek ekonomi büyümeye katkıda bulunmalıdır. Çünkü hepimiz bu vatana borçluyuz ve bu borcu ancak ve ancak hizmet vererek ödeyebiliriz.
TÜİK, 2020 ve 2021’de açıklanmayan uluslararası göç istatistiklerini yayımladı.
Buna göre, yurt dışından Türkiye’ye göç edenlerin sayısı 2020’de bir önceki yıla göre yüzde 49,7 azalarak 340 bin 845 kişi oldu. Göç eden nüfusun yüzde 53,6’sını erkekler, yüzde 46,4’ünü ise kadınlar oluşturdu. Yurt dışından gelen nüfusun 98 bin 349’unu Türk vatandaşları, 242 bin 496’sını ise yabancı uyrukluların oluşturduğu belirlendi.
Türkiye’den yurt dışına göç eden kişi sayısı 2020’de bir önceki yıla göre yüzde 27,3 artarak 420 bin 463 oldu. Göç eden nüfusun yüzde 55,9’unu erkekler, yüzde 44,1’ini kadınlar oluşturdu. Türkiye’den yurt dışına giden nüfusun 77 bin 810’u Türk vatandaşı, 342 bin 653’ü yabancı uyruklu olarak kayıtlara geçti.
Türkiye’ye 2020’de göç edenlerin illere göre dağılımı incelendiğinde, yüzde 34,1 ile en fazla göç alan il İstanbul oldu. Bu ili yüzde 8,3 ile Ankara ve Antalya, yüzde 3,2 ile Bursa ve yüzde 2,8 ile İzmir takip etti. Türkiye’den göç eden nüfusun illere göre dağılımına bakıldığında ise yüzde 47,6 ile İstanbul’un en fazla göç veren il olduğu görüldü. Bu ili yüzde 9,5 ile Ankara, yüzde 6,6 ile Antalya, yüzde 2,8 ile İzmir ve yüzde 2,7 ile Gümüşhane takip etti.
Bu dönemde Türkiye’ye gelen yabancı uyruklu nüfus içinde ilk sırayı yüzde 11,9 ile Irak vatandaşları aldı. Bu ülkeyi yüzde 9,4 ile Afganistan, yüzde 7,4 ile Türkmenistan, yüzde 6,3 ile Rusya ve yüzde 6 ile Suriye vatandaşları izledi. Ülkeden göç eden yabancı uyruklu nüfus içinde ilk sırayı yüzde 16,8 ile yine Irak vatandaşları aldı. Irak’ı yüzde 11,6 ile Türkmenistan, yüzde 8,9 ile İran, yüzde 6,5 ile Azerbaycan ve yüzde 5,4 ile Suriye vatandaşları takip etti.
2021 verilerine göre de yurt dışından Türkiye’ye göç edenlerin sayısı 2021 yılında, bir önceki yıla göre yüzde 116,9 artarak 739 bin 364 kişi oldu. Göç eden nüfusun yüzde 51,9’unu erkekler, yüzde 48,1’ini ise kadınlar oluşturdu. Yurt dışından gelen nüfusun 124 bin 269’unu Türk vatandaşları, 615 bin 95’ini ise yabancı uyruklular oluşturdu.
Türkiye’den yurt dışına göç eden kişi sayısı 2021 yılında bir önceki yıla göre yüzde 31,6 azalarak 287 bin 651 oldu. Göç eden nüfusun yüzde 55,7’sini erkekler, yüzde 44,3’ünü ise kadınlar oluşturdu. Türkiye’den yurt dışına giden nüfusun 103 bin 613’ünü Türk vatandaşları, 184 bin 38’ini ise yabancı uyruklular oluşturdu.
Türkiye’ye 2021 yılında göç edenlerin yaş grubu incelendiğinde, en fazla göç edenlerin yüzde 12,3 ile 20-24 yaş grubunda olduğu görüldü. Bu yaş grubunu yüzde 12,1 ile 25-29 ve yüzde 10,7 ile 30-34 yaş grubu izledi. Türkiye’den göç eden nüfusun yaş gruplarına bakıldığında, en fazla göç edenlerin yüzde 14,4 ile 25-29 yaş grubunda olduğu görüldü. Bu yaş grubunu yüzde 12,3 ile 30-34 ve yüzde 11,6 ile 20-24 yaş grubu izledi.
Türkiye’ye 2021 yılında göç edenlerin illere göre dağılımı incelendiğinde, yüzde 47,8 ile en fazla göç alan ilin İstanbul olduğu görüldü. İstanbul’u yüzde 8,2 ile Antalya, yüzde 6,7 ile Ankara, yüzde 2,7 ile Bursa ve yüzde 2,4 ile Mersin takip etti. Türkiye’den göç eden nüfusun illere göre dağılımına bakıldığında ise yüzde 35,2 ile İstanbul’un en fazla göç veren il olduğu görüldü. İstanbul’u yüzde 11,9 ile Ankara, yüzde 6,2 ile Antalya, yüzde 3,7 ile İzmir ve yüzde 2,7 ile Bursa izledi.
Türkiye’ye 2021 yılında gelen yabancı uyruklu nüfus içinde ilk sırayı yüzde 12,1 ile Irak vatandaşları aldı. Irak’ı yüzde 10,9 ile İran, yüzde 6,5 ile Özbekistan, yüzde6 ile Suriye ve yüzde 5,5 ile Afganistan vatandaşları izledi.
Türkiye’den göç eden yabancı uyruklu nüfus içinde ilk sırayı yüzde 21,8 ile yine Irak vatandaşları aldı. Irak’ı yüzde 6,7 ile Afganistan, yüzde 5,6 ile İran, yüzde 5,2 ile Suriye ve yüzde 4,9 ile Türkmenistan vatandaşları takip etti.
ZAFER ÖZCİVAN
Ekonomist
