Ekonomide bazı dönemlerde konjonktür el dalgalanmalar olabilir.
Deflasyon ise kısaca ekonomik daralmadır. Ülkede deflasyon söz konusu ise işsizlik artar, millî gelir ve istihdam düşme eğilimindedir, fiyatlar geriler. Deflasyonun temel nedeni talebin azalması şeklinde açıklanabilir. Toplam talep toplam üretimi karşılayamaz. Ülkede üretilen mal satılamadığından stok miktarı artar. Yeni üretim kısıtlandığından işsizlik artar. Deflasyon enflasyonun tersi olarak de kendini gösterir.
Milli gelir ve istihdam seviyesi ciddi şekilde düşer. Fiyatlar bir dönemin düzeyinden diğerine sürekli şekilde düşer ve paranın değeri de yükselir.
DEFLASYON NEDENLERİ
*Üretici ve tüketiciler harcama yapmadıkları için tasarrufları artar.
*Dış ticaret hacmi düşer. Talep azlığı nedeniyle üretim miktarı düştüğünden ihracat çok zorlaşır. Ve tasarrufta kalan para miktarı çok olduğundan ithalat yapılmaz veya çok az yapılır.
*Halkın alım gücü azalır. Tasarruf ön plana alındığından halk harcamalarını erteler veya keser. Çünkü tasarruf ettiği paradan daha çok gelir elde edecektir.
*Ülkede tasarruflar verimli yatırımlarla buluşmaz. Yatırımcılar daha çok kazanmak için parayı yatırma yöneltmezler.
*Para arzı azalmıştır. Piyasada yeterli para mevcut olduğundan merkez bankası para sürmez.
DEFLASYON SONUÇLARI
*Ekonomi durgunluk eğiliminde olduğu için milli gelir düşer. Millî gelirin yükselmesi ülkede yapılan üretim miktarı ile doğru orantılıdır.
*Halk, fiyatların daha çok düşeceği beklentisindedir. Bu nedenle harcamalar ertelenir veya durur.
*Talep darlığı olduğu için fiyatlar düşme eğilimindedir. Talep olmayınca satış yapmak zorunda olan işletmeler fiyatlarını düşürmek zorunda kalırlar.
*Yeterli miktarda satış hacmine ulaşamayan ve ürettiklerini stoklamak zorunda kalan işletmeler ekonomik darlığa dayanamayıp faaliyetlerine son verebilirler.
*İşletmelerde karlar minimum seviyeye kadar düştüğü için işçi çıkarmak zorunda kalırlar. Bu da ülkede işsizliğin çoğalmasına, istihdamın azalmasına yol açar.
*Ülkede para değerinde yükselme görüleceğinden yeterli miktarda dış ticaret yapılamaz ve dış ticaret dengesi istenen düzeyde olmaz.
*Yatırımcılar fiyatlarda düşme yaşandığı için sermayelerini yatırıma değil de faize ayırırlar. Çünkü tasarruflarının getirisinin faize yatırılması onlara yatırımdan çok kar sağlayacaktır. Fabrikalar azaldığı için de talep çoğalacaktır.
*Üretim azaldığı için tüketim çok olacağından devletin vergi gelirleri yükselecektir.
PARA DEFLASYONU
Ülkede tedavülde bulunan parayı toplayıp imha etmektir. İmha miktarı merkez bankası tarafından belirlenir.7
MALİ DEFLASYON
Bankalar devletin yararı için bazı ödeme araçları çıkardığı zaman devlet bunları karşılar ve deflasyoncu iktisat politikasının bir çeşidi olarak mali deflasyon ortaya çıkar.
KREDİ DEFLASYONU
Bankaların verdiği kredi miktarlarını düşürmek veya zorlaştırmak üzerine kurulu bir deflasyon çeşididir. Amaç ya arzı ya da talebi düşürmektir.
(Yukarıdaki yazıda ekonomikhukuk.com sitesinden yardım aldım)
Yazılarımdan da anlaşılacağı üzere tahmin ediyorum ülkemizde deflasyonu hiç yaşamadık. Enflasyon ve deflasyonun en ideali ülkede para dengesinin makul seviyede olmasıdır.
Saygılarımla
ZAFER ÖZCİVAN
Ekonomist
