Çin, nadir toprak elementlerinin (NTE) ihracatını 3 Nisan’dan itibaren durdurdu. ABD ile devam eden ticaret savaşı bağlamında alınan bu karar, özellikle elektrikli araç, savunma sanayi, havacılık ve iletişim teknolojileri gibi sektörleri doğrudan etkiliyor.
ABD’nin kalbi durdu: “Felç etkisi yarattı”
New York Post’un haberine göre bu yasak ABD için adeta üretim krizine yol açtı.
NTE’ler olmadan, savaş uçaklarından cep telefonlarına, Tesla motorlarından füze sistemlerine kadar birçok ürünün üretimi durma noktasına geldi.
İhracat lisansı yok, sevkiyatlar durdu
Çin Ticaret Bakanlığı, disprosiyum, itriyum, samaryum, gadolinum, terbiyum, lutesyum ve skandiyum dahil olmak üzere yedi elementin ihracatına özel lisans zorunluluğu getirdi. Ancak sistem henüz tam olarak kurulmadığı için hiçbir ülkeye sevkiyat yapılamıyor.
Savunma sistemlerinden yenilenebilir enerjiye
Uzmanlara göre Çin’in kontrol altına aldığı bu metaller uydu sistemleri, akıllı füzeler, batarya teknolojileri, radar sistemleri, nükleer reaktörler, lazer sistemleri ve enerji depolama çözümlerinde kullanılıyor. ABD ithalatının yüzde 70’i Çin’den sağlanıyor.
Horn: Çin her şeye hükmediyor
ABD’nin stratejik maden uzmanı Drew Horn, “Bu elementler her şeyin içinde var. Çin, bu kaynaklarla dünya üretimini yöneten bir tekel kurdu” dedi. Horn, Çin’in bu adımı ABD’ye karşı bir baskı aracı olarak kullandığını savundu.
Washington’un planı: Alternatif tedarik zincirleri
Uzmanlar, ABD’nin bu krizi dost ülkelerle yeni tedarik zincirleri kurarak aşmayı hedeflediğini belirtiyor. Pekin’in bu tarz ticari hamleleri, ABD’nin yerli üretim projelerini ve enerji bağımsızlığı stratejilerini hızlandırmasına da zemin hazırlıyor.
Bu elementler olmadan üretim duruyor
Çin’in kısıtlama getirdiği ve modern teknolojide vazgeçilmez olan bazı nadir toprak elementleri:
Disprosiyum (Dy): Yüksek ısıya dayanıklı mıknatıslar
İtriyum (Y): Süper iletkenler ve lazer sistemleri
Gadolinum (Gd): MR cihazları ve nükleer reaktörler
Samaryum (Sm): Akıllı silahlar ve füze sistemleri
Terbiyum (Tb): LED ekranlar ve manyetik depolama
Lutesyum (Lu): PET tarama cihazları
Skandiyum (Sc): Hafif alaşımlar ve havacılık
