Hüseyin GÖKÇE-ANKARA
Çalışma kapsamında hazırlanan “Yeşil Dönüşümde Riskler, Fırsatlar ve Beklentiler” başlıklı rapor da toplantıda kamuoyuna sunuldu. Zirvede, Yeşil Dönüşüm sürecinde KOBİ’lerin karşılaşabileceği risklerin yanı sıra olası fırsatlar ele alınırken, dönüşümün özellikle dış ticaret açığının tamamına yakınını enerji kaynaklı veren Türkiye’nin bu alandaki sorununu çözmeye büyük katkı sağlayacağı ön plana çıktı. Ayrıca, işletmelerin rekabetçilik yönünün de güçleneceğine vurgu yapıldı.
Ahmet Kurt:
“Kırılgan sektörler korunmalı”
Açılış konuşmasını yapan, toplantı destekçisi İç Anadolu Sanayici ve İş İnsanları Dernekleri Federasyonu (İÇASİFED) Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Kurt, ağırlıklı olarak OSB’lerde faaliyet gösteren KOBİ’lerin; üretim, istihdam ve ihracatın yükünü taşıdıklarını söyledi. Kurt, İklim Şurası sonuç bildirgesinde yer alan İklim Finansman Çalışma Grubu’nun bir an önce kurulması gerektiğini belirterek, bu süreçte kırılgan sektörlerin de korunması gerektiğini bildirdi.
Süleyman Sönmez:
“TÜRKONFED Cumhuriyetin 2. yüzyılında kalkınma dinamiklerine odaklandı”
TÜRKONFED Başkanı Süleyman Sönmez, Türkiye’nin belirsizlikler coğrafyasının kalbinde yer aldığına dikkat çekerek, buna rağmen yaşanan her riske bir fırsat, her soruna bir potansiyelin eşlik ettiğini bildirdi. Sönmez, TÜRKONFED olarak Cumhuriyetin ikinci yüzyılına doğru girerken, ülkenin kalkınma dinamiklerini güçlendirmeye çalıştıklarını ifade etti. Teknolojinin daha insan odaklı, daha çevre odaklı, daha sürdürülebilir olduğu ve verimlilik artışı yarattığı yeni bir refah toplumu yolculuğu planlandığının altını çizen Sönmez, “Tüm dünya için büyük önem arz eden bu değişim döneminde, fırsatları değerlendirmenin ve potansiyelimizi kullanmanın yolunu ‘Dijital-Yeşil ve Toplumsal Dönüşüm’ eksenli 3D olarak tanımlıyoruz” dedi.
Son yıllarda iklim değişikliği kaynaklı afetlerin, ekonomik, sosyal ve toplumsal sonuçlara yol açtığına değinen Sönmez, “Küresel gelişmelere paralel son 1,5 yılda sanayinin kullandığı doğalgaza yüzde 998, elektriğe ise yüzde 515’lik zam geldi. Bu durumun sanayimiz ve iş dünyamız açısından sürdürülebilirliği çok zor görünüyor” ifadelerini kullandı.
OVP’de 2022 sonu için 105 milyar dolarlık dış ticaret açığı beklendiğine vurgu yapan Süleyman Sönmez, aynı dönemde enerji ithalatı beklentisinin 103.5 milyar dolar olduğunu belirtti ve dış ticaret açığının tamamına yakınının enerji ithalatı kaynaklı göründüğünü söyledi. Sönmez, enerjinin su ve kaynak verimliliği ile birlikte etkin kullanılmasını öngören yeşil dönüşümün üretim sürecine entegre edilmesi halinde, yıllık yaklaşık 20 milyar dolarlık tasarruf sağlanabileceğinin hesaplandığını bildirdi. Yeşil dönüşümü gerçekleştiren sanayicinin eko-inovasyon ile hayata geçireceği yeni ürünlerin avantajı ile birlikte turizmin sağladığı 37 milyar dolarlık katkı kadar dış açığın azalabileceğinin altını çizen Sönmez, bunun Sanayi Devrimi kadar önemli olduğuna işaret etti.
Sönmez, düşük karbonla büyüme stratejisinin her alanda önceliklendirilmesi gerektiğini dile getirdi. Yedi kentte yaklaşık 350 işletme ile yaptıkları anket ve araştırma çalışması ile ilgili bilgi veren Sönmez, KOBİ’lerin yeşil dönüşümü bir fırsat olarak görmesinin umut verici olduğunu ifade etti. Sönmez, “Her 3 KOBİ’nin 2’si, yeşil dönüşümü fırsat olarak tanımladığını belirtti. İşletmelerimiz Sınırda Karbon Düzenlemesi (SKD) ile AB’ye ihracatta ortaya çıkacak maliyet ve yeşil dönüşüm finansmanını ise risk olarak görüyor” diye konuştu.
Bülent Oğuz:
“KOBİ’leri geleceğe hazırlıyoruz”
Akbank KOBİ Bankacılığı Genel Müdür Yardımcısı Bülent Oğuz, önemli ekonomik ve siyasi gelişmelerin yaşandığı bir dönemden geçildiğini kaydederek Akbank olarak amaçlarının KOBİ’leri geleceğe hazırlamak olduğunu vurguladı. 3.5 milyon KOBİ’nin 100 bininin ihracatçı olduğuna değinen Oğuz, TÜRKONFED ve KAS Türkiye ile çalışırken, masa başında değil sahanın sesini dinleyerek veri ürettiklerini dile getirdi. 2030 yılına kadar bu alanda KOBİ’lere 200 milyar liralık finansman sağlama taahhütleri bulunduğuna dikkat çeken Bülent Oğuz, organizasyon ve pazarlamayı da buna göre yapılandırdıklarını anlattı.
Walter Glos:
“Dönüşüm Avrupa’ya entegrasyona katkı sağlayacak”
KAS Derneği Türkiye Temsilcisi Walter Glos, yeşil dönüşümün Türk şirketlerinin Avrupa pazarındaki rekabet güçlerini artırmada büyük bir fırsat olduğunu ifade ederek, AB ile Türkiye arasında yeşil dönüşüm alanında eşgüdümlü ve yoğun bir işbirliğinden tüm tarafların yararlanabileceğini söyledi. Üretim sürecinin rekabeti kaybetmeden yürütülmesinin önemine işaret eden Glos, yeşil dönüşümün Türkiye’nin Avrupa’ya entegrasyonuna büyük katkı sağlayacağını vurguladı.
Meyer-Landrut:
“Tüm taraflar katılmazsa dönüşümde başarılı olamayız”
Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu Başkanı Nikolaus Meyer-Landrut, sıfır emisyon hedefinin önemli olduğunu belirterek, bu hedefin yakalanması için politika araçlarının sahada kullanılması gerektiğini bildirdi. Avrupa’da GSYH’nin yüzde 50’sinin KOBİ’ler tarafından elde edildiği bilgisini veren Landrut, Avrupa Yeşil Mutabakatının 2019 yılında kabul edildiğini hatırlattı. Bu kapsamda kaynakların verimli kullanılması ve dijital dönüşümün herkesi etkileyeceğini söyleyen Landrut, kamu, özel sektör ve vatandaşlar olmak üzere tüm tarafların sürece katılmaması halinde başarının yakalanamayacağını bildirdi.
KOBİ’LERİN YEŞİL DÖNÜŞÜMÜ İÇİN 10 POLİTİKA ÖNERİSİ
TÜRKONFED’in çalışma kapsamındaki beklentileri içeren 10 politika önerisi şöyle;
1-KOBİ’lerin farkındalığını artırmak için doğru iletişim kanallarının belirlenmesi gerekmektedir.
2-Paydaşlar arasında ağ oluşumu sağlanmalı, bilgi paylaşımı merkezi olarak planlanmalı ve daha etkin hale getirilmelidir.
3-KOBİ’lerin yeşil dönüşümüne ilişkin “Önce Küçüğünü Düşün” çerçevesinde kapsamlı destek mekanizmaları oluşturulmalı ve bu desteklere başvuru süreçleri kolaylaştırılmalıdır.
4-Teşvik takip mekanizması kurgulanarak verilen hibe ve desteklerin etkinliğinin ölçülmesi gerekmektedir.
5-Bölgesel teşviklerin bölgeler arası gelişmişlik farkının azaltılması amacıyla yeniden kurgulanması gerekmektedir.
6-Yeşil ve döngüsel girişimcilik ekosisteminin geliştirilmesine katkı sağlanmalıdır.
7-Tasarlanan regülasyonların KOBİ’ler için uygulanabilir olduğu doğrulanmalı ve regülasyonların sıkça değiştirilmesinin önüne geçilmelidir.
8-Sürdürülebilir finans için ulusal düzenleyici çerçeve oluşturulmalıdır ve bu çerçevede KOBİ’lerin sürdürülebilir finansmana daha fazla erişime sahip olmaları için fırsatlar sunulmalıdır.
9-Yeşil dönüşüm ile ilgili toplumun bilinçlendirilmesi için eğitim müfredatlarında sürdürülebilirlik konuları zorunlu ders olarak eklenmelidir.
10-Yeşil sektörlerin ihtiyaç duyduğu işgücünün eğitim müfredatı veya işbaşı eğitim programları ile oluşturulması gerekmektedir.
“Kavramların içi boşaltılmamalı”
Zirvenin son bölümünde DÜNYA Gazetesi Yayın Kurulu Başkanı Şeref Oğuz’un yönettiği panelde “KOBİ’ler için Sürdürülebilir Yol Haritaları” tartışıldı. Panelin açılışında Türkiye’de birçok kavramın içinin boşaltıldığını belirten Şeref Oğuz, endüstri 4.0 ve metaverse örneklerini verdi. Oğuz, daha metaverse kurucularının bile sistemi tam olarak bilmediği bir dönemde Türkiye’de bu alanda hukukçuların dernek kurduğuna dikkat çekti. Yeşil Dönüşüme de aynı kaygılarla dikkatli yaklaşılmasını önerdi. Panelde; TÜRKONFED Yönetim Kurulu Üyesi ve Yeşil Dönüşüm Komisyon Başkanı Onur Ünlü, T.C. Ticaret Bakanlığı Uluslararası Anlaşmalar ve Avrupa Birliği Genel Müdür Yardımcısı Bahar Güçlü, T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı İklim Değişikliği Başkanlığı Başkan Yardımcısı Dr. Abdulkadir Bektaş, Hedefler için İş Dünyası Platformu (B4G) Başkanı İrem Oral Kayacık ve EBRD KOBİ Finansmanı ve Kalkınma Kıdemli Bölge Yöneticisi Serpil Çetinçift birer konuşma yaptılar.
KOBİ’LERİN FIRSAT OLARAK GÖRDÜĞÜ ALANLAR
Büyük pazarlara erişim ve/veya maliyet avantajları
Yeni iş fırsatları, finansman ve teknik yardımın sağlanması
AB ile dış ticaret ve Türkiye’ye ilişkin coğrafi fırsatlar
KOBİ’LERİN RİSK OLARAK GÖRDÜĞÜ UNSURLAR
Bilgi ve farkındalık eksikliği
Yetersiz insan sermayesi
Rekabetçilik kaybı
Finansman ile teşvik ve desteklere ilişkin kurumsal yapılardaki sorunlar
FİRMALARIN EN ÇOK KULLANDIĞI KAYNAK VERİMLİLİĞİ UNSURLARI
Enerji tasarrufu
Enerji verimliliği
Atıkların minimize edilmesi ve su tasarrufu
