Hilal SARI

The Economist Intelligence Unit (EIU) tarafından 34’üncüsü hazırlanan ‘The World in 2020’ kapsamlı analizine göre küresel ekonomi önümüzdeki on yılda geçen on yıldakinin yarısı kadar büyüyebilecek. Büyümenin şampiyonları Guyana istisnası dışında Afrika ve Asya’dan olacak. Büyümenin terazisinde doğu daha ağır basmaya başlarken, Türkiye’nin de aralarında olduğu gelişmekte olan ekonomilerde faizler düşecek. ABD’de başkanlık seçimleri, Birleşik Krallık’ta Brexit ve küresel ekonomideki yavaşlama 2020’nin en önemli gündemleri olacak.

Dünya yavaşlayan Çin’e alışacak

The Economist Intelligence Unit (EIU) Şef Ekonomisti Simon Baptist, büyümeye ilişkin kalıpların değişeceğine vurgu yaparak “Küresel ekonomik büyümenin önümüzdeki on yılda 2010’lardaki hızının yarısında olmasını bekliyorum. En hızlı büyüyen ekonomiler Afrika’da, güney ve güneydoğu Asya’da olacak” değerlendirmesini yapıyor. “Dünya yavaşlayan bir Çin’e alışacak” diyen Baptist, son on yılda İran, Yunanistan ve Libya gibi onlarca ülkenin geçen on yıla göre daha yavaş büyüdüğünü, Ukrayna ve İtalya’da büyümenin geçen on yıla göre değişmediğini söyledi.

‘Yaşlı gençlerin’ on yılı olacak

2020’yle başlayan on yılda dünya nüfusu bir ilki yaşayacak: 30 yaşın üzerindeki insanların sayısı ilk kez 30 yaşın altındaki nüfustan büyük olacak. 2018’de de dünya benzer bir ilk yaşamış, tarihte ilk kez 65 yaş üstü nüfus 5 yaşın altındaki çocuk nüfusunu geçmişti. Nüfusu yaşlanan Japonya, İtalya ve Portekiz gibi ekonomilerde büyüme sıfıra yakın beklenirken Çin, Rusya ve Tayland gibi gelişmekte olan ekonomilerde de nüfusun yaşlanması sağlık hizmetleri ve bakım ihtiyaçlarını artıracak. Çinli otoriteler para politikaları ve mali politikalarla ekonomiye yastık olmaya devam edecek ve yavaşlayan ekonominin sürdürülebilirliğini sağlayacak. Çin 2020’de yüzde 6.1 büyüyerek on yıl önce 25 trilyon yuan olan ekonomisini hedeflediği gibi 50 trilyon yuana ulaştıracak.

ABD-Çin ‘çekişmesi’ devam edecek

EUI’nin 2020 için öngördüğü en önemli gelişmelerden biri de Washington ve Pekin arasında 18 aydır süren ticaret savaşı geriliminin devam edecek olması. “İki taraf da hem şirketleri hem diğer ülkeleri içinden çıkması zor durumlara sokmaya devam edecek” diyor Baptist. EUI analizine göre azil sürecinden hayatta kalarak çıkan ABD Başkanı Donald Trump, 2020’de tekrar başkan seçilecek. ABD ekonomisindeki büyüme gücünü koruyacak, 2020’de yüzde 1.6 büyüyecek. ABD-Çin arasında yapılacak kısmi anlaşmalar ticaret savaşlarının ateşini bir nebze düşürse de, teknolojik üstünlük için yapılacak mücadelenin onlarca yıl devam etmesi bekleniyor.

Brexit Birleşik Krallık ekonomisine ayak bağı olacak, öngörülen büyüme yüzde 1.1. Bankaları negatif faizlerle boğuşan Batı Avrupa’da büyüme yüzde 1.4 olacak.

Suriye yeniden inşa ile % 8.9 büyüyecek

2020’de dünyanın en hızlı büyüyen ekonomileri Afrika ve Asya’dan çıkacak. ExxonMobil’in petrol bulduğu Güney Amerika ülkesi Guyana ise yüzde 35’lik büyüme ile 2020’nin büyüme şampiyonu olacak. Sekiz yıldır devam eden iç savaş sonrası yeniden inşa dönemine girecek Suriye de yüzde 8.9’luk bir büyüme ile 2020’nin hızlı büyüyenlerinden olacak. 2004’ten bu yana güçlü büyüyen Bangladeş yüzde 7.7’lik büyüme ile GSYH’sini 15 yılda üç katına çıkartmış olacak. Nepal ve Fildişi Sahili büyüme furyasına daha geç katılan ekonomiler fakat 2020’de bu iki ülke de sırasıyla yüzde 6.9 ve yüzde 6.8’lik büyüme ile güçlü seyrini sürdürecek. Gayri Safi Mutluluk Endeksi’nin doğduğu Butan’da ise yüzde 7.3 büyüme ile daha geleneksel ölçütlerde ‘ekonomik’ bir büyüme öngörülüyor.

Guyana, en büyük 10 petrol üreticisinden biri olacak

Nüfusu 780 bin olan ve petrol havzası bulunan Güney Amerika ülkesi Guyana ise yüzde 35’lik büyüme ile 2020’nin en hızlı büyüyen ekonomisi olacak. The Economist Intelligence Unit tarafından hazırlanan The World in 2020 özel sayısında madencilik, turizm ve petrol keşfine ilişkin altyapı projeleri ile ülkenin büyümesinin bu öngörülenin de üzerinde olabileceğine işaret ediliyor. Uluslararası Para Fonu’nun ise ExxonMobil’in iki petrol havzası keşfi yaptığı Guyana için öngördüğü 2020 GSYH büyümesi yüzde 86. Yılda 5 milyar varil petrol çıkartılması beklenen Guyana, kişi başı petrol üretimi bakımından dünyanın en büyük 10 petrol üreticisi arasına girecek.

İlk 10’a giren tek büyük Hindistan

Asya’nın genç nüfuslu dev ekonomisi Hindistan yüzde 6.7 büyüme ile The Economist’in ilk onuna giren tek büyük ekonomi. Analize göre devletin teşvik programları ekonominin performansını ciddi şekilde artıracak. Başbakan Narendra Modi ve Bharatiya Janata Partisi liderliğindeki koalisyonun Hindu-ulusalcılığı ve ekonomik reform politikaları izlemeye devam etmesi bekleniyor. Gelişen ülkelerde artan okur yazarlık ve iletişimin maliyetlerinin düşmesinin siyasi istikrarsızlıkların devam etmesine neden olacağını belirten EUI Şef Ekonomisti Baptist, “Geçen hafta Hindistan’da Müslüman karşıtı yasaya yönelik protestolar şunu gösteriyor: İletişimdeki bu dönüşüm her zaman refah ve büyüme ile sonuçlanmıyor.” Brexit süreci Birleşik Krallık ekonomisine ayak bağı olacak. EUI analizinde Birleşik Krallık için öngörülen büyüme yüzde 1.1.

Türkiye gevşek politikalarla yüzde 4 büyüyecek

EUI analizinde Türkiye ekonomisinin 2020 yılında yüzde 4.0 büyümesi öngörülüyor. EUI’nin 2020 yılı enflasyon beklentisi ise yüzde 10.1. Kişi başı gelirin 9 bin 850 dolar olması öngörülen analizde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın mali politikaları ve faiz politikalarını 2018 yılında yaşanan kur krizinin verdiği zararı tamir etmek için gevşetmeye devam etmesi bekleniyor. 84.3 milyon nüfuslu Türkiye ekonomisinin gelecek yıl yüzde 3.1 cari açık vereceği tahmin ediliyor. Analizde Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyinde gerçekleştirdiği Barış Pınarı Operasyonu’nun ABD ile ilişkileri zora sokacağı, bu durumdan ABD’nin değişen politikalarının da sorumlu olduğu belirtildi.