AB ülkeleri, Moskova’nın Ukrayna’yı işgalinden bu yana Rus enerjisine bağımlılığını azaltmaya çalışıyor. En son verilere göre, sıcaklıkların düştüğü kasım ayında gaz talebini dörtte bir oranında azalttı.
Emtia analitiği şirketi ICIS’in verileri, ekim ayındaki düşüşün ardından AB’deki gaz talebinin kasım ayında da beş yıllık ortalamanın yüzde 24 altında gerçekleştiğini ortaya koydu. Avrupa ülkeleri, alternatif kaynaklar bularak veya talebi kısmak için değişiklikler yaparak Rus gazına ve petrolüne olan bağımlılıklarını azaltmaya çalışıyorlar.
ICIS’e göre, AB’nin en büyük iki gaz tüketen ülkesi olan Almanya ve İtalya’da talep kasım ayında sırasıyla yüzde 23 ve yüzde 21 oranında düştü. Bu düşüş, Fransa ve İspanya’da beşte birden, Hollanda’da üçte birden fazla gerçekleşti.
En büyük düşüşler gerçekleşiyor
Financial Times’ta yer alan habere göre ICIS gaz analisti Tom Marzec-Manser, “Endüstri, oransal olarak gaz tüketiminde en büyük düşüşleri gerçekleştiriyor ve bu tamamen piyasa fiyatlandırmasının sonucu” dedi. Yüksek gaz fiyatının kullanımı caydırdığını da sözlerine ekledi. Avrupa ayrıca Rusya’nın enerji kaynağının kullanımını sınırlamak için petrol ihracatına kapsamlı yeni kısıtlamalar getirdi.
AB’nin Rusya’dan deniz yoluyla petrol ithalatına koyduğu yasak pazartesi günü yürürlüğe girdi. Bu arada G7 liderleri, Rus petrolünün Hindistan ve Çin gibi ülkelere akmasını ve yaygın kıtlıklara yol açmasını önlemeyi amaçlayan ham petrolün varil başına 60 doların (57 €) altında satılması koşuluyla bir fiyat tavanı başlatma konusunda anlaştılar.
Ancak endüstri yöneticileri ve analistler, talepte daha fazla düşüş ve daha fazla LNG ithalatı gerçekleşmediği takdirde Avrupa’da gaz kıtlığının yıllarca devam edebileceği konusunda uyarıda bulundular. CRU Group Baş Ekonomisti Alex Tuckett, “Önümüzdeki kış için talebin Rusya-Ukrayna savaşı öncesi seviyelerden daha düşük olması gerekecek. Asıl soru, talebin ne kadar azaltılabileceği ve bunun ne kadar zorlayıcı olacağı” dedi.
Gaz depolarının doluluk oranı % 93
Gas Infrastructure Europe kuruluşuna göre talepteki düşüş, AB’deki gaz depolama tesislerinin kasım ayı ortasında yüzde 95 kapasiteyle tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaşmasını sağlamıştı. Bu rekorun kırılmasında bölgeye rekor miktarda LNG girişi de etkili olmuştu. ICIS verileri, Avrupa ve Birleşik Krallık’ın kasım ayında 11.14 milyon ton LNG ithal ettiğini, bu rakamın aylık rekor olduğunu ve aralık ayında 12.2 milyon ton olarak devam ettiğini gösterdi. Ancak son haftalarda daha düşen hava sıcaklıkları talebi artırdı ve depolama tesisleri şu anda yaklaşık yüzde 93 kapasitede. Bu durum fiyatların yükselmesine de neden oldu.
Avrupa kontratları için benchmark olan Hollanda TTF gaz vadeli işlemleri, megavat saat başına 150 Euro seviyelerinde işlem görüyor. Bu rakam, bir aydan uzun bir zaman sonra görülenen en yüksek seviye olsa da ağustos ayında kısa bir süre için ulaştığı 300 €/MWh’nin sadece yarısı.
