Türkiye’nin örtü altı yaş sebze ve meyve üretim merkezi Antalya’da, üretilen sebze ve meyveler hem iç piyasaya hem yurt dışına gönderiliyor. Üretilen ürünlerin en çok ihracat edildiği ülkelerin başında ise Rusya ve Ukrayna geliyor.

144 komisyoncu, 400’e yakın da tüccarın bulunduğu halde ürünlerin yüzde 40’ı domates, yüzde 20’si biber grubu, diğer sebzeler ise yüzde 40’lık kısmı oluşturuyor. Rusya’nın Ukrayna’ya 4 gün önce başlattığı operasyonda en çok etkiledi yerlerden birisi de Antalya hali oldu.

Hale gelen ürünlerin fiyatları bir hafta öncesine göre yüzde 50’ye yakın düştü. Sofraların vazgeçilmesi domates ise yüzde 60’a yakın değer kaybetti.

“ORAYA DÜŞEN BOMBALAR BİZE DE DÜŞMÜŞ GİBİ OLDU”

Antalya halinde bir hafta önce 15 TL olan domates 5 TL’ye, 16 TL’ye satılan sivri biber 11 TL’ye, 12 TL’ye satılan çarli biber 8 TL’ye, 13 TL’ye satılan dolma biber 8 TL’ye, 13 TL’ye satılan patlıcan 11 TL’ye, 17 TL’ye satılan kabak 8’ TL’ye 17 TL’ye satılan silor salatalık 14 TL’ye, 23 TL’ye satılan Kaliforniya biber 15 TL’ye kadar düştü.

Rusya ve Ukrayna’ya ihracat yapan tırlar ise kontak kaparak hal içerisinde beklemeye başladı. İhracat yapılamayan ürünler iç piyasada kullanılıyor. Savaşın en büyük etkisinin kendilerine olduğunu belirten Antalya Büyükşehir Belediyesi Toptancı Hal Kompleksi Komisyoncular Derneği Başkanı Hasan Ali Yılmaz “Oraya düşen bombalar bize de düşmüş gibi oldu. İsteriz ki bir an önce savaş bitsin. İhracat için yurt dışına giden tırlarımız da geri gelmeye başladı. Buradan gitmeye çalışanlar da Antalya haline geri dönerek burada ürünler iç piyasaya satılmaya başladı. İhracatımız büyük ölçüde durdu. Bu da sebze fiyatlarının düşmesine neden oldu. Domates 5 TL’ seviyesine kadar düştü. Kabak 12 TL’den 8 TL’ye kadar düştü. Dikenli salatalığımız en fazla Gazipaşa’da üretiliyor. Daha çok ihracat yapılırdı. Şimdi satılamaz duruma geldi. Kaliforniya biberi yüzde 95 yurt dışına ihracat ediliyordu. Bu biberimiz de 23 TL’den 15 TL’ye kadar düştü. Bu biberimiz Avrupa’ya da gitmezse 5 TL’ye kadar düşer” dedi.

“DOMATESTE YÜZDE 66’LIK DÜŞÜŞ VAR SAVAŞTAN ÖTÜRÜ”

İhracat ürünleri hakkında bilgi veren Yılmaz, “Domates, biber, salatalık bunların hepsi sebze olarak gidiyordu. Ukrayna’da tırları kalan arkadaşlarımız var. Marketler ne durumda bilmiyoruz. Olumlu etkisi fiyatlar çiftçimiz açısından kötü oldu ama tüketici açısından iyi oldu. Ucuza sebze yiyecek. Ama üretim olmadan tüketim olmaz. Üreticimiz için fiyatların düşmesi iyi olmadı. Fiyatlarda düşmeler Antalya haline yansıdı. Artık pazarcılar da yansıtmalıdır. Ben 15 gün önce 15-16 TL’ye satmış olduğum domatesi bugün 5-7 TL arasında satıyorum. Yüzde 66’lık düşüş var savaştan ötürü. Üreticilerin de hakkını korumak lazım. Sebze fiyatları düştü. Bizden sonra market ve pazarcılar ne yapar bilmiyorum. Umarım onlar da yansıtır” dedi.

“SAVAŞ ÖNCESİ GÜNLÜK SADECE 30 TIR UKRAYNA’YA GİDİYORDU”

Antalya halinden yapılan ihracatı değerlendiren Yılmaz, “Savaş öncesi günlük sadece 30 tır Ukrayna’ya gidiyordu. Bu sadece sebze olanı. Bu ihracat şuan durdu. Şimdi Rusya’ya da gönderemiyoruz. Ukrayna üzerinden Rusya ve Belarus’a da gidiyordu. Avrupa Birliği Rusya’ya girişi yasakladı. Karadeniz üzerinden hariç gidiş yolumuz kalmadı. Tekrar yeni bir hat ne zaman kurulur onu bilemiyorum” dedi.

“ŞU ANDA 4 GÜNDÜR SADECE ROMANYA’YA 1 TIR GÖNDERDİK”

Antalya’dan yurt dışına ürün ihracat eden Mehmet Can Yürek, “Günlük ortalama ben Ukrayna bölgesine 2 tır gönderiyordum. Şuanda 4 gündür sadece Romanya’ya 1 tır gönderdik. Bizim aldığımız fiyatlardan şuanki fiyatlar yüzde 40-60 arasında düştü. Savaş her tarafı etkiledi. Daha çok Kaliforniya biber ve domates götürüyorduk. Rusya’ya da Ukrayna üzerinden gönderiyorduk. Alacak olduğumuz ödemeleri de alamadık. Her şey belirsiz. Bir an önce savaşın bitmesini istiyorum” diye konuştu.

“SEVKİYAT OLMAYINCA ÜRÜNLER AĞAÇLARIN BAŞINDA BEKLİYOR”

Gaziler Mahallesi’nde çiftçilik yapan Nadir Kaya, “Ürünlerimizde Pazar sıkıntısı var. Sevkiyat olmayınca ürünler ağaçların başında bekliyor. Normalde 15 günde bir toplardım şuan toplamıyorum. Ne kadar bekleriz bilemiyorum. 23 TL’den 15 TL’ye düştü. Ama sevkiyat olmayınca bunun da bir anlamı yok” açıklamasını yaptı.

“DOMATES VE BİBER FİYATLARINDA CİDDİ BİR DÜŞÜŞ OLDU”

Antalya Hali’nde komisyon olan Selahattin Yılmaz, yaşanılan durumu şu sözlerle anlattı: “Şuanda domates ve biber fiyatlarında ciddi bir düşüş oldu. Yüzde 90 ihracata giden ürünleri en çok Ukrayna ve Rusya çekiyordu. 23 TL giden biber 10 TL değer kaybetti. Yurt dışına giden tırlarda geri döndü. İhracatçılar bu ürünleri de iç piyasada satmaya çalışıyor. Ürünlerde çoğunluk var. Talep azalınca fiyatlar azaldı. Fiyatlar düşünce çiftçi toplamak istemiyor” ifadelerini kullandı.

“BÜTÜN TIRLARIMIZ ŞU ANDA BEKLİYOR”

Rusya ve Ukrayna’ya haftalık 2-3 tır sevkiyat yapan Erol Yavuz, “Bir aydır ürünler pahalı olunca sevkiyat yapamıyorduk. Şimdi de savaş çıktı. Bütün tırlarımız şu anda bekliyor. Ne Ukrayna’dan ürünler geri geliyor ne de ne de gidiyor. Çok kötü durumdayız. 14 tane tırımız var. Göndermiyoruz. Tırlarımızın bazıları Ukrayna’da kaldı. En çok domates taşıyordum. Ukranya’da mallar yapıyorduk. Paramızı alabilecek miyiz bilmiyorum. Şuanda kimse sevkiyat yapamıyor. Yapanlar da geri geliyor” şeklinde konuştu.