Türkiye’nin domates ihracatında en önemli pazarlarından olan Rusya’nın domates ithalatını önce yasaklaması ardından da firma ve tonaj kısıtlaması getirmesine rağmen domates ihracatçıları girdikleri yeni pazarlarla hızlı bir toparlanma süreci yaşadı.
Türkiye’nin 2015 yılında toplam domates ihracatı 367 milyon dolar, Rusya’nın aldığı pay ise 260 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Kasım 2015’te yaşanan “uçak düşürme krizi” sonrası en büyük pazarını kaybeden domates ihracatçıları, 2016’da 238 milyon dolarlık ihracata imza attı. Yeni pazar arayışlarını sürdüren ihracatçılar 2017 yılını ise yüzde 21 artışla 289 milyon dolarla kapattı.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Yönetim Kurulu Üyesi ve Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı Rıza Seyyar, domateste Rusya pazarı dışında 2015’te 107 milyon dolarlık ihracat yapıldığını dile getirerek, “Rusya’nın yasaklamaları Türk ihracatçısını çok ciddi zorlamadı. Tabii birtakım sıkıntılar oldu ancak hafif atlatıldı. İhracatçı arkadaşımız yeni pazarlarla Rusya açığını kapattı. Geçen yıla göre artan bir ihracat söz konusu. Dolayısıyla yasaklamalar Türk ihracatçısını daha fazla kamçılıyor. İhracatçımız her zaman zoru başarıyor” dedi.
Yeni pazarlar Doğu Avrupa ve Orta Asya
Rusya pazarının ihracatçı için yakınlığından dolayı “kolay pazar” olduğunu dile getiren Seyyar, Rusya’nın kendi iç üretimini artırmak için yasak uygulamasına gittiğini aktardı.
Ayrıca Rusya’nın ithalatta da tek ülkeye bağlı kalmak istemediğine işaret eden Seyyar, Türkiye’ye uygulanan 50 bin ton sınırına da bu yıl içinde çok rahat ulaşılacağını tahmin ettiğini belirtti.
Çeyrek milyar dolarlık pazarı kaybettikten sonra göz ardı ettikleri pazarlara yöneldiklerine değinen Seyyar, “Özellikle Doğu Avrupa ve Orta Asya’daki ülkelere yoğunlaştık. Bu kapsamda Romanya, Polonya, Beyaz Rusya ve Bulgaristan pazarlarında ciddi artışlar yaşandı.” diye konuştu.
Uzak pazarlara hava kargoyla hızlı bir şekilde girdiklerine ifade eden Seyyar, şunları dile getirdi:
“Hava kargoyla bazı metropollere paket kargo (yaklaşık 60 ton, 80 ton gibi) uçaklar konuşur hale geldik. Sanıyorum bu bağlamda Moskova için haftada 3, Hollanda için 2, Münih için de bir sefer yapmayı düşünüyoruz. Ufak tefek sıkıntılar aşılınca bu seferlerimiz başlayacak. Burada tüm tarım ürünlerini taşıyacağız. Biz kaç yıldır çalışıyoruz.”
