Dilicu ile Kapıköy sınır kapılarının açılmasına sevinen ihracatçıların bir diğer beklentisi de iki ülke arasında ticaretin artması için uygulanan gümrük vergilerinin kısa vadede düşürülmesi.
Esra ÖZARFAT
BURSA – Türkiye’nin doğusunda yeni açılacak gümrük kapıları ihracatçıları ve ihracatçılara hizmet veren lojistik sektörünü sevindirdi. Ticaretin önündeki engellerin kaldırılması halinde İran ile olan ticaret hacminde kayda değer artış yakalanacağını belirten sektör temsilcilerinin talebi İran’nın Türk mallarına uyguladığı gümrük vergilerinin düşürülmesi. Gümrük vergileri makine ve aksamlarında yüzde 30, mobilyanın koltuk grubunda yüzde 55 civarında.
Türkiye ile İran arasında yeni sınır kapılarının açılmasını öngören kanun tasarısı 15 Şubat’ta TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi. Tasarıya göre, uluslararası yolcu, eşya ve araç trafiğinde kullanılacak güzergah sayısını arttırmak amacıyla, Dilucu-Maku Kara Hudut Kapısı ve Kapıköy-Razi Kara Hudut Kapısı faaliyete geçirilecek. Taşımacılık sektörü ve ihracatçılar açısından beklenen bu haber İran ile Türkiye’nin ticaret hacmi potansiyelini de yeniden gündeme getirdi. Kapıların açılması kararının ardından ihracatçıların bir diğer beklentisi de iki ülke arasında ticaretin artması için uygulanan gümrük vergilerinin kısa vadede düşürülmesi oldu.
Vergiler düşerse makine ihracatı 10 katına çıkar
Türkiye İhracatçılar Meclisi Yönetim Kurulu Üyesi, TİM Sektörler Konseyi Makine ve Aksamları Sektör Kurulu Başkanı Adnan Dalgakıran, İran ile Türkiye arasındaki ticaretin potansiyelinin mevcut olanın çok daha üzerine olduğuna işaret etti. İran’ın Türk mallarına uyguladığı gümrük vergilerinin yüksekliğine dikkat çeken Dalgakıran, “Çok daha fazla ihracat yapabiliriz ama İran’ın Türk mallarına uyguladığı gümrük vergileri oldukça yüksek. Şu anda makine ve aksamlarına İran tarafından uygulanan gümrük vergisi yüzde 30’lar civarında. Bu makul seviyeye indiği zaman İran ve Türkiye arasındaki makine ve aksamları ihracatı hiç mübalağasız en az 10 katına çıkar” dedi.
Koltuk grubunda gümrük vergisi yüzde 55
Mobilya Dernekleri Federasyonu (MOSFED) Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Güleç de İran pazarında Türk mobilyasının büyük kabul gördüğünü vurguladı. Güleç, “25 Şubat’ta açılacak olan Türkiye Ticaret Merkezi projesinde mobilya birliğimizden 10 üyemizle Tahran’da yer alacağız. Sınır kapılarının açılması, ulaşımın rahatlaması ticareti pozitif anlamda etkileyecektir. Örneğin koltuk grubu ihracatında İran’ın Türk mallarına uyguladığı gümrük vergisi yüzde 55 civarında. Bunun tercihli ticaret anlaşmasıyla gümrük vergilerinin uzun dönemde indirilmesini bekliyoruz” diye konuştu. Ahmet Güleç, ihracatın önündeki engeller kaldırıldığında, belli bir pazar ve adetler sağlandığında Türk üreticilerinin İran’da da yatırım yapmaya sıcak baktığını ifade etti.
Gürbulak’taki yoğunluk azalacak, Orta Asya trafiği rahatlayacak
Türkiye’den yaklaşık 40 bin araçla İran’a, yine 40 bin araçla İran üzerinden Orta Asya ülkelerine sefer yaptıklarını aktaran Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) İcra Kurulu Başkanı Fatih Şener ise, “Orada ciddi kuyrukları ve mağduriyetler oluşuyordu. Yeni açılacak olan kapılar bu trafiği de rahatlatacaktır. Yeni açılacak kapılar İranla ticaretimizin artmasında katkı sağlayacak, hem de Orta Asya’ya yapılan ticaret trafiğinin artmasını sağlayacaktır. İran’a olan taşımalarda beklemeler azalacaktır. Bu noktada karşı taraftaki yolların yapılması da önemli. Ayrıca Gürbulak sınır kapısının da iyileştirilmesi, personel sayısı olarak takviye yapılması gerekiyor” değerlendirmesini yaptı. Fatih Şener, kapıların sınır ticaretine de pozitif etki yapacağını kaydetti.
İran’a en çok ne yolluyoruz?
İran pazarında Türkiye özellikle; kimyevi maddeler, otomotiv, tekstil ve tekstil hammaddeleri, mobilya, kağıt ve orman ürünleri, makine ve aksamları, elektrik-elektronik, çelik, hazır giyim gibi sektörlerde etkin. TİM verilerine göre İran’a ihracat kaydı bulunan sektörlerin neredeyse tamamında artışlar gözleniyor.
Geçen yılın ocak ayında İran’a yapılan 259.7 milyon dolarlık ihracat, bu yılın aynı ayında yüzde 5 artışla 272.8 milyon dolara yükselmiş. Türkiye’nin İran’a ihracatının ilk sırada ocak ayında yüzde 33 artışla 41.6 milyon dolarlık ihracat gerçekleştiren kimyevi maddeler alıyor. Onu geçen ay yüzde 214 oranında artış kaydederek 39 milyon dolarlık ihracat yapan otomotiv sektörü izliyor.
Ocakta tekstil ve hammaddeleri ihracatında yüzde 25, mobilya, kağıt ve orman ürünlerinde ise yüzde 59 artış kaydedildi. Makineciler geçen ay yüzde 26 artışla 19.7 milyon dolarlık ihracat yaparken, elektrik ve elektronik alanındaki ihracatta da yüzde 25’lik yükselme gözlendi. Geçen yıl Türkiye’den İran’a yapılan ihracat yüzde 0,12 artışla 3.6 milyar dolar oldu.
