Merkez Bankası, kasım ayına ilişkin Ödemeler Dengesi verilerini açıkladı. Cari işlemler açığı, 2015 yılının kasım ayına göre 32 milyon dolar artarak 2 milyar 268 milyon dolar oldu. Ekonomistler kasımda 2.6 milyar dolar açık bekliyordu.
Ocak-Kasım döneminde 28 milyar 584 milyon dolar cari açık oluştu. OVP’ye göre cari açığın 2016 yılını GSYH’ye oran olarak yüzde 4.3’a denk gelen 31.3 milyar dolar ile tamamlaması bekleniyor.
12 aylık kümülatif cari işlemler açığı ise ekim ayındaki 33.62 milyar dolardan 33.65 milyar dolara yükseldi.
Bu arada bir önceki ayda 1.68 milyar dolar olarak açıklanan veri ise 1.66 milyar dolara revize edildi.
Kaynağı belirsiz para girişi kasımda 2.7 milyar dolar
Kaynağı belli olmayan para girişi olarak nitelendirilen Net Hata Noksan kalemi, kasımda 2.73 milyar dolar, Ocak-Kasım döneminde ise 9.63 milyar dolar oldu.
Merkez Bankası açıklamasında şu bilgiler verildi:
“Ödemeler dengesi tablosundaki dış ticaret açığı 2015 yılının aynı ayına göre 199 milyon dolar azalarak 2.888 milyon ABD dolarına düşerken, hizmetler dengesi fazlası 292 milyon ABD doları azalarak 1.002 milyon ABD dolarına gerilemiştir.
Parasal olmayan altın kaleminde, Kasım 2015’te 131 milyon ABD doları net ithalat gerçekleşmişken, bu yılın aynı ayında 141 milyon ABD doları net ihracat kaydedilmiştir.
Hizmetler dengesi altında seyahat gelirleri 2015 yılının aynı ayına göre 209 milyon ABD doları azalarak 1.295 milyon ABD dolarına, seyahat giderleri de 113 milyon ABD doları azalarak 340 milyon ABD dolarına gerilemiştir.
Birincil gelir dengesi açığı, Kasım 2015 ayına göre 176 milyon ABD doları azalarak 476 milyon ABD dolarına düşmüştür.
Birincil gelir dengesi kalemi altında yatırım geliri kaleminden kaynaklanan net çıkışlar, 203 milyon ABD doları azalarak 407 milyon ABD doları olmuştur.
Doğrudan yatırımlardan kaynaklanan net girişler (net yükümlülük artışı), 2015 yılının aynı ayına göre 250 milyon ABD doları artarak 444 milyon ABD doları tutarında gerçekleşmiştir.
Portföy yatırımları 2.693 milyon ABD doları tutarında net çıkış kaydetmiştir. Alt kalemler itibarıyla incelendiğinde, yurtdışı yerleşiklerin hisse senedi piyasasında 504 milyon ABD doları ve devlet iç borçlanma senetleri piyasasında 1.814 milyon ABD doları net satım yaptıkları görülmektedir.
Yurtdışında ihraç edilen tahvil ve bonolarla ilgili olarak, bankalar 513 milyon ABD doları net geri ödemede bulunurken, diğer sektörler 500 milyon ABD doları tutarında net borçlanma gerçekleştirmiştir.
Diğer yatırımlar kaleminde 1.004 milyon ABD doları tutarında net giriş (net yükümlülük artışı) gerçekleşmiştir.
Diğer yatırımlar altında, yurtiçi bankaların yurtdışı muhabirlerindeki efektif ve mevduat varlıkları 784 milyon ABD doları ve yurtdışı bankaların yurtiçi bankalardaki mevduatları ise 1.224 milyon ABD doları tutarında net artış kaydetmiştir.
Yurtdışından sağlanan kredilerle ilgili olarak, bankalar ve diğer sektörler, sırasıyla 125 milyon ABD doları ve 669 milyon ABD doları net kullanım gerçekleştirmiştir. Resmi rezervler 788 milyon ABD doları azalmıştır.”
UZMAN GÖRÜŞLERİ
Halk Yatırım Baş Ekonomisti Banu Kıvcı Tokalı:
Düşüş eğiliminin sonlarına geliyoruz
Yıl sonunda 33.3 milyar dolar düzeyinde cari açık öngören Halk Yatırım Baş Ekonomisti Banu Kıvcı Tokalı, gerek yapısal kısıtlar gerekse de enerji maliyetindeki düşüşün katkısının zayıflamasına bağlı olarak, yıllık cari açıktaki düşüş eğiliminin sonlarına gelindiğini söyledi. Yıl içinde ılımlı da olsa yukarı eğilimin gözlenebileceğini belirten Tokalı, büyümede sert bir yavaşlama oluşması durumunda daha ılımlı bir cari denge gelişiminin söz konusu olabileceği görüşünde.
Halk Yatırım Baş Ekonomisti Banu Kıvcı Tokalı, cari dengede kasım ayı gelişiminde dikkat çeken noktaları şöyle özetledi:
Turizm gelirlerinde zayıflığın devam ettiğini (11 aylık dönemde net turizm gelirlerindeki yıllık düşüş %35,1), doğrudan yatırımlara ait kar transferlerinde önemli yavaşlama yaşandığını, faiz giderlerinde de şubat ayı itibariyle geçtiğimiz yılın üzerindeki seyrini devam ettirdiğini görüyoruz.
Finansman tarafında ise, doğrudan yatırımların katkısı geçtiğimiz yılın altında seyretmesine karşın devam ediyor (2016 yılı 11 aylık dönemde 6,1 milyar dolar 2015 yılı 11 aylık dönemde ise 10,6 milyar dolar) hisse ve bono piyasalarında net çıkışların yaşandığını, bankaların yurt dışı muhabirlerindeki mevduatlarında artışın devam ettiğini, bankaların uzun vadeli borçlanmasının hafif de olsa net borç kullanımında olduğunu reel sektörün uzun vadeli net borçlanmasının sınırlı kalmaya devam ettiğini ithalatın finansmanında kullanılan kısa vadeli ticari kredilerin ise ılımlı ‘net borç kullanımı’ durumunda kaldığını izliyoruz.
‘Net hata ve noksan’ kaleminde kaydedilen 2,7 milyar dolarlık net giriş sayesinde, resmi rezervlerdeki azalışın 788 milyon dolar ile sınırlı kaldığını izliyoruz. Aralık ayı gelişiminde ise, net hata ve noksanın etkisini göz ardı ettiğimizde, 7 milyar dolara yakın bir düşüş gerçekleşebileceğini görüyoruz.
AHL Forex Araştırma Uzmanı Vahap Taştan:
İthalattaki azalma belirleyici rol oynadı
AHL Forex Araştırma Uzmanı Vahap Taştan ise kasım verilerinin yılsonunda cari açığın 30 milyar dolar üzerinde gerçekleşeceği sinyali verdiğini paylaştı. Dış ticaret tarafında miktar olarak ithalatın, ihracattan daha fazla gerilemesinin mal dengesinde iyileşme yarattığını belirten Taştan, “Yıllara göre bakıldığında ise geçen yılı 32,28 milyar dolar cari açıkla kapatan Türkiye’nin 2016 yılındaki açığı bu seviyelere yakın olmakla birlikte azalma gösterebilir. Büyük resimde yıl içerisinde ithalatın azalması cari açığın azalmasındaki ana etkenlerden biri olarak öne çıkıyor. 2017 yılında ise petrol fiyatlarındaki yükseliş, ticaret açıklarında artışa neden olursa, cari dengede de bozulma oluşabilir. Finans tarafında ise 2017 yılı için belirsiz bir görünüm ortaya çıkabilir” değerlendirmesini yaptı.
