İhracat 2016 yılında yüzde 0.8 düşüşle 142.6 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), geçen aralık ayı ve 2016 yılının tamamına ilişkin ihracat rakamları ile 2017 yılı hedeflerini başkent Ankara’da düzenlenen toplantıda açıkladı. TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi’nin ihracat verilerini paylaştığı toplantıya, Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci de katılarak 2016 yılına ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
TİM’in açıkladığı verilere göre, 2016 yılı ihracatı bir önceki seneye kıyasla yüzde 0,8 gerileyerek 142 milyar 610 milyon dolar oldu.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın dün açıkladığı ve altın ihracatı dahil edilen verilere göre aralık ayı ihracatının bir önceki senenin aynı dönemine göre yüzde 9,3’lük artışla 12 milyar 817 milyon dolar olmuştu. TİM verilerine göre ise, mücevher dışındaki altın ihracatı hariç tutularak yapılan hesaplamalarda aralık ayı ihracatının yüzde 7,4 artarak 12 milyar 346 milyon dolar olduğu ifade edildi.
Otomotiv açık ara önde
Öte yandan aralık ayında kilogram bazında yüzde 4,7 artış gösteren ihracatın lokomotif ilk üç sektörü otomotiv, hazır giyim-konfeksiyon ve kimyevi maddeler oldu.
TİM verilerine göre, sektör bazında aralık ayında en fazla ihracatı 2 milyar 348 milyon dolarla otomotiv sektörü gerçekleştirdi. Bu sektörü 1 milyar 339 milyon dolarla hazır giyim ve konfeksiyon ile 1 milyar 282 milyon dolarla kimyevi maddeler sektörleri takip etti.
Ülke gruplarına göre ihracatta aralık ayında ilk sırada yüzde 45,5 pay ve 5 milyar 619 milyon dolar ile Avrupa Birliği, ikinci sırada yüzde 21,1 pay ve 2 milyar 599 milyon dolar ile Orta Doğu ülkeleri yer aldı. Bunları yüzde 8,5 pay ile Afrika ve yüzde 6,6 pay ile Bağımsız Devletler Topluluğu ülkeleri izledi.
Rusya’ya bu yılın en düşük kaybı
Aralık ayında en fazla ihracat yapılan ilk beş ülke Almanya, İngiltere, Irak, İtalya ve ABD oldu. Almanya’ya ihracat yüzde 3,7, Irak’a yüzde 59, İtalya’ya yüzde 12, ABD’ye yüzde 8,7 artarken, İngiltere’ye yüzde 2,8 geriledi. Aralık ayında Birleşik Arap Emirlikleri’ne ihracat yüzde 77, Irak’a yüzde 59, Bulgaristan’a yüzde 44 artış gösterdi. Bunların yanında Rusya’ya ihracatta yüzde 13 ile bu yılın en düşük kaybı yaşandı.
Büyükekşi: Dünya ticaretinden aldığımız payla rekor kırdık
TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi rakamlarla ilgili olarak, “Geçen yıl parite, emtia-petrol fiyatlarındaki düşüş ve Rusya, Irak, Suriye, Libya’daki sorunlar nedeniyle toplamda 8,7 milyar dolar kayıp yaşadık. Bunlar olmasaydı ihracat yüzde 5 artışla 150,8 milyar dolar olacaktı. Ancak gururla söyleyebiliriz ki geçen yıl dünya ticaretinden aldığımız payı yüzde 0,89’a çıkararak rekor kırdık. AB’nin ithalatından alınan pay da yüzde 1,28’e ulaşarak yine rekor kırdı” dedi.
‘Kayıplar olmasaydı 150,8 milyar dolar olacaktı’
Türkiye ihracat fiyatlarının geçen yıl petrol ve emtia fiyatlarının düşük seyretmesiyle gerilediğini, 2015’te 1,44 dolar olan kg başı ihracatın 2016’da 1,37 dolara indiğini dile getiren Büyükekşi, “Bu gerilemeden kaynaklı ihracat kaybı geçen yıl 3,5 milyar dolar oldu. Rusya ile krizin yanı sıra Irak, Suriye ve Libya’da yaşanan çatışmalar da ihracatı düşürdü. Bu ülkelere ihracat toplamda 3,7 milyar dolar düştü. Ayrıca TL ve Sterlin para birimlerinin Dolara karşı değer kaybetmesi de yaptığımız ticaretin dolar karşılığının azalmasına sebep oldu. 2016’da parite kaynaklı toplam kaybımız 1,5 milyar dolar olarak gerçekleşti. Tüm bu etkileri topladığımızda 8,7 milyar dolar ediyor. Bütün bunlar olmasaydı 2016 yılı ihracatımız yüzde 5 artışla 150,8 milyar dolar olacaktı. Bir de yıl içinde yaşanan terör olayları, 15 Temmuz hain darbe girişimi gibi ölçülemeyen kayıplarımız var. Bütün bu olanlara rağmen ihracattaki azalmayı başarısızlık olarak değerlendirmek haksızlık olur. Çünkü en güçlü ekonomilerde bizden daha büyük kayıplar yaşandı. Örneğin 2016’nın ilk 10 ayında Rusya’nın ihracatı yüzde 22, İngiltere’nin yüzde 12,4 daraldı” şeklinde konuştu.
Büyükekşi, geçen yılın gerek küresel ticaret gerekse Türkiye ihracatı açısından da oldukça zor geçtiğine değinerek DTÖ verilerine göre 2016’da küresel ticaretin miktar bazında 2009 yılı hariç son 15 yılın en düşük büyümesini kaydettiğini söyledi. Büyükekşi, dolar bazında 2016’nın ilk 10 ayında küresel ticaretin yüzde 4 daraldığını, yıl sonunda ise dünya ticaret hacminin 16 trilyon dolar olmasının beklendiğini dile getirdi.
2017 yılı hedefi 155 milyar dolar
Bu yılı ihracatta atılım yılı ilan ettiklerini vurgulayan Büyükekşi, 2017 yılı sonunda ihracatın 155 milyar dolara yükseleceğini öngördüklerini söyledi. Mevlana’nın “Biz umudumuzu sadece Allah’a bağlarız. Elimizden geleni yapar, hedeflerimizin gerçekleşmesi için çalışırız.” sözünü rehber edindiklerini ifade eden Büyükekşi, “İnanıyoruz ki Bakanımızın öncülüğünde OVP hedefimiz olan 153,3 milyar doları geride bırakacağız” diye konuştu. Büyükekşi, 2017’yi neden atılım yılı ilan ettiklerine ve ihracatı olumlu etkileyecek gelişmelere ilişkin öngörülerini ise şu şekilde paylaştı:
“2017 yılında petrol ve emtia fiyatlarındaki düşüşün son bulması ile ihracat fiyatlarımız tekrar artışa geçecek. Rusya ile yaşadığımız siyasi kriz neticesinde ortaya çıkan ihracat kayıpları azalarak ortadan kalkacak. Çevremizde yer alan petrol ihracatçısı ülkelerin 2017 yılında toparlanacağını öngörüyoruz. Dolayısıyla bu ülkelere olan ihracatımız artışa geçecek. 2016 yılında Hükümetimiz tarafından açıklanan reform ve destek paketleri 2017’de ihracatımıza hız katacak.”
