Özellikle ekonomik krizi aşmaya çalıştığımız içinde bulunduğumuz dönemde kredi kartı kullanımı aşırı şekilde artmıştır. Ancak bu kartları nasıl kullanıyoruz? Harcama limitimizi dikkate alıyor muyuz gibi soruların cevabı maalesef olumsuzdur. Çünkü ülkemizde birçok kredi kartı mağduru vatandaşımız mevcuttur ve borç ödemek için kredi kartlarını bankalar arasında kullanmak suretiyle çözüm aramayı tercih ediyorlar. Ancak harcama limiti dikkate alınarak kullanılan kartlar için bir sorun yoktur hatta kullanıcıya avantaj da sağlayabilir.
İp sos araştırma şirketinin yaptığı bir araştırmanın sonuçları aşağıdaki şekildedir.
KREDİ KULLANIM ORANLARI
*Kendine ait kredi kartı olanların oranı=%61
*Bireylerin ek kart kullanım oranı=%9
*Kredi kartı olmayanların oranı=%30
KREDİ KARTI BORÇ ÖDEME ORANLARI
*Ekstrede görülen borcun tamamını ödeyenlerin oranı=%46
*Ekstrede görünen dönemlik borcun minimum tutarını ödeyenlerin oranı=%26
*Ekstrede görünen dönemlik borcun tamamından az ama minimum tutardan fazla miktarını ödeyenlerin oranı=%21
*Ekstrede görünen dönemlik borcun minimum tutarını dahi ödeyemeyenlerin oranı%3
*Bilmiyorum, fikrim yok diyenlerin oranı=%5
ALIŞVERİŞLERDE KREDİ KULLANIM ORANLARI
*Hemen hemen tüm alışverişlerinde kredi kullananların oranı=%49
*Hemen hemen tüm alışverişlerinde nakit kullananların oranı=%14
*Alışverişlerde kredi kartı ve nakit ödemeyi eşit yapanların oranı=%37
*Nakit ödeme için gelir yeterli olmayanların oranı=%55
*Alışkanlık gereği her zaman kredi kartıyla alışveriş yapmayı tercih edenlerin oranı=%36
*Kredi kartı kullanarak ödemeyi bir ay ertelemiş olduğunu söyleyenlerin oranı=%32
KREDİ KARTLI ALIŞVERİŞLERDE TAKSİTLİ ÖDEME TERCİH ORANLARI
*Taksit imkânı varsa taksitli ödemeyi tercih edenlerin oranı=%71
*Her zaman tek çekim yapanların oranı=%25
*Cevap vermeyenlerin oranı=%4
Yukarıdaki bilgilere göre halkın %70 i kredi kartı kullanmaktadır. Yaşanan ekonomik zorlukları aşmanın bir yolu olarak kart kullanımını çözüm olarak gören vatandaşlarımız harcama limitini aştıklarında işin içinden çıkılmaz bir borcun içinde kalabiliyor. Öte yandan taksitli satışlarda kredi kartı kullanımında gecikme faizi de alınabilmektedir. Ancak vatandaşın alışveriş sırasında bunu düşünemediği de bir gerçektir.
Bankavitrini.com’un haberine göre, TCMB referans faizi yüzde 1,25’ten yüzde 1,18’e düşürdü. Buna göre kredi kartı ve KMH hesaplara uygulanacak akdi ve gecikme faiz oranları de güncellenerek indirildi. Yeni uygulanacak azami TL akdi faiz oranı aylık yüzde 1,80’den yüzde 1,73’e düşürülürken, yıllık olarak ise yüzde 20,76 olarak belirlendi. Uygulanacak aylık gecikme faizi azami yüzde 2.03 (eskisi yüzde 2,10), yıllık olarak da yüzde 24,36 olarak belirlendi. Yabancı para (YP) akdi faiz oranı da aylık yüzde 1,44’ten yüzde 1’38’e, gecikme faizi de yüzde 1,74’ten yüzde 1,68’e indirildi.
Kredi ve kredi kartlarıyla geçinmeye çalışan vatandaşın borcu her geçen gün katlanıyor. Toplam 1 trilyon 359 milyar liraya ulaşan borçla piyasa alarm veriyor., bankaların takibe aldığı krediler son haftada 1 milyar lira artarak 163,2 milyar liraya yükseldi. Son 6 Mayıs-12 Ağustos arasında vatandaşların bankalara olan borçlarında 187 milyar liralık artış yaşandı. Bireylerin bankalara ve finansman şirketlerine olan borcu 26 Ağustos itibarıyla 1 trilyon 299 milyar liraya yükseldi. Son hafta tüketici kredilerinde 5,5 milyar liralık, kredi kartı borçlarında ise 11,1 milyar liralık artış yaşandı. Vatandaşların yıl başından bu yana toplam borçları ise 275 milyar lira arttı.
Geçtiğimiz günlerde yapılan kabine toplantısının ardından Sn. Cumhurbaşkanımız tarafından Vatandaşlarımızın bir kısmını icra takibine uğramasına yol açan 2 bin lira ve altındaki borçları tasfiye ediyoruz. 15 Ağustos 2022’den önce icra takibi başlatılmış 2 bin lira ve altındaki alacakların gider gösterilerek vergiden düşürülebilmesini ve tasfiyesini sağlıyoruz. Varlık yönetim şirketlerine devredilmiş alacaklar da buna dahildir.
İcra takibine konu yaklaşık 10 milyon dosya ve yaklaşık 5,5 milyon vatandaşımız icra takibinden kurtulmuş olacaktır. Hükümet olarak aldığımız bu kararın yasal düzenleme adımını, ekim ayında Meclis’in açılmasıyla Cumhur İttifakı’nın meclis grupları hemen atacaktır açıklaması geldi.
Günümüzde özellikle büyük mağazalar ve alışveriş merkezleri alışveriş hacmini arttırabilmek için kredi kartına üç taksit, beş taksit gibi seçenekler sunmaktadır. Bu teklifler tüketicileri cezbetmektedir ama sonuçta borç tüketiciye kalmaktadır. Halkımızın bu tür alışverişleri yaparken son derece dikkatli olması gerekir. Kredi kartı kullanırken aylık gelirimizin dışına çıkmamaya özen göstermeliyiz. Yukarıda bahsettiğim gibi bir bankaya olan borcun başka bir bankadan kredi alınarak kapatılması sorunu çözmez ve ileride daha büyük bir sorun olarak karşımıza çıkabilir.
Bankaların en büyük kar olanaklarından birisi de ödenmeyen kredi kartı borçlarından yapılan faiz tahsilatıdır. Bunun içindir ki her banka mudilerine hesap açılır açılmaz kredi kartı teklif etmekte, daha da ötesi sık sık telefonla rahatsız ederek kredi kartı vermeye çalışmakta hatta emir vaki olarak posta ile göndermektedir.
Borçlanmak vatandaşın geleceğini ipotek altına alınması demektir. Çünkü olmayan para gelecekte kazanılacak olan para ile borçlanılmaktadır. İçinde bulunduğumuz ve ekonomik krizi aşmaya çalıştığımız şu dönemde kart kullanarak yaşamını idame etmeye çalışan vatandaşlarımız oldukça fazladır.
Politika faizlerinin düşük olmasına rağmen bankalar kredi faizlerini yüksek tutarak bankacılık tarihinde en yüksek kar sağlamışlardır.
ZAFER ÖZCİVAN
Ekonomist
