Emre KARTALOĞLU / TÜRMOB Genel Başkanı

5604 sayılı Mali Tatil İhdas Edilmesi Hakkında Kanun uyarınca 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu hükümlerine göre faaliyette bulunan meslek mensupları için her yıl Temmuz ayının birinden yirmisine kadar (yirmisi dahil) malî tatil uygulanmakta, Haziran ayının son gününün tatil günü olması halinde ise mali tatil, Temmuz ayının ilk iş gününü takip eden günden başlamaktadır. Adli Tatil ise Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK) 102’nci maddesi uyarınca “Adli tatil, her yıl yirmi temmuzda başlar, otuz bir ağustosta sona erer. Yeni adli yıl bir eylülde başlar”, İdari Yargılama Usulü Kanunu (İYUK) uyarınca da idari yargıdaki mahkemeler de “…her yıl bir eylülde başlamak üzere, yirmi temmuzdan otuz bir ağustosa kadar çalışmaya ara verirler”.

Görüldüğü üzere Mali Tatil meslek mensupları için öngörülmüşken, adli tatil mahkemeler için düzenlenmiştir. Bunun sonucu olarak vergilendirme işlemleri bakımından aslında tüm süreçler devam ederken, mahkemeler tatil yaptığından avukatlar gerçek anlamda tatil yapabilmektedir.

2022 yılı “Mali Tatil” uygulaması, bu yıl 1 Temmuz 2022 Cuma günü başlamış olup; 20 Temmuz 2022 Çarşamba günü sona erecektir. Yasa uyarınca son günü malî tatile rastlayan bazı süreler, tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzamış sayılmaktadır. Uzayan bu süreler dört başlıkta toplanmış durumda; bunlar beyanname verme süreleri, ikmalen, re’sen veya idarece yapılan tarhiyatta ödeme süreleri, uzlaşma ve ceza indirimine ilişkin süreler ve son olarak devamlı bilgi vermeye ilişkin sürelerdir. Ayrıca malî tatilin sona erdiği günü izleyen beş gün içinde biten 5604 sayılı Yasa kapsamındaki kanuni ve idari süreler, malî tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren beşinci günün mesai saati bitiminde sona ermiş sayılmaktadır.

Beyana dayanan ve beyanname verme süresi malî tatil nedeniyle uzamış olan vergilerde ödeme süresinin (aynı ay içerisinde kalmak kaydıyla), uzayan beyanname verme süresinin son gününü izleyen günün mesai saati bitimine kadar uzadığını da belirtelim.

Durum bu olmakla birlikte mali tatile ilişkin istisnalarda getirilmiş durumda. Özel tüketim vergisi, banka ve sigorta muameleleri vergisi, özel iletişim vergisi, şans oyunları vergisi ile gümrük idareleri, il özel idareleri ve belediyeler tarafından tarh ve/veya tahsil edilen vergi, resim ve harçlar için malî tatil uygulanmıyor.

Mali tatilin vergi türlerine göre farklılaşmasının yanında adli tatilin uygulamasında ise farklı bir yaklaşımla o ilde tek bir vergi veya idare mahkemesi bulunması koşuluna bağlı olarak adli tatilin uygulanması düzenlenmektedir. Her ne kadar HMK ve İYUK’da adli tatilde devam edecek işlemler sayılmış olmasına karşın, gerçek anlamda bir çalışmaya ara verme yani adli tatilin olduğu görülmektedir. İstisnası ise özellikle vergi mahkemeleri bakımından İYUK’ta yer alan “Ancak, yargı çevresine dahil olduğu bölge idare mahkemesinin bulunduğu il merkezi dışında kalan ve sadece bir idare veya bir vergi mahkemesi bulunan yerlerdeki idari yargı mercileri çalışmaya ara vermeden yararlanamazlar.” hükmü uyarınca örneğin, Adana Bölge İdare Mahkemesi’ne bağlı Hatay ilinde tek bir vergi mahkemesi olduğundan bu mahkeme çevresi adli tatil tatilden yararlanamayacaktır. Bir başka örnek olarak ise İstanbul Bölge İdare Mahkemesi’ne bağlı Tekirdağ’da tek bir vergi mahkemesi olduğundan, bu mahkeme çevresi de adli tatilden yararlanamamaktadır.

Meslek mensuplarının önemli bir iş yükünü oluşturan Haziran dönemine ilişkin KDV Beyannamesi ile Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamelerinin verilme tarihlerinin de hiçbir zaman mali tatil olarak belirlenen tarihlere denk gelmediği de düşünüldüğünde, aslında meslek mensupları için herhangi bir tatil bulunmuyor denilebilir.

Gerçek anlamdaki bir adli tatil ile çalışmaya ara veren avukatların yararlanabildiği bir hakkın bütün bir yıl özveri ile çalışan Mali Müşavirlerin de gerçekten faydalanabileceği bir düzenlemeye kavuşması gerekmektedir.