Yener KARADENİZ
Bu yıl 21’incisi düzenlenen Perakende Günleri’nde geleneksel hale gelen perakende dernekleri basın toplantısına enflasyon damga vurdu. Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel, Alışveriş Merkezi Yatırımcıları Derneği (AYD) Başkanı Hüseyin Altaş, Zincir Mağazalar Derneği (ZMD) Başkanı Serhan Tınastepe, Gıda Perakendecileri Derneği (GPD) Başkanı Galip Aykaç, Tescilli Markalar Derneği (TMD) İzzet Stamati, Türkiye Alışveriş Merkezleri Ve Perakendeciler Federasyonu (TAMPF) Başkanı Alp Önder Özpamukçu ve Ev Dışı Tüketim Tedarikçileri Derneği (ETÜDER) Başkanı Melih Şahinöz katılımı ile gerçekleşen toplantıda dernek başkanları şu an için talebin canlı olduğunu ancak sürdürülebilirliği ile ilgili kaygı duyduklarını kaydetti. Bir diğer kaygılarının ise çalışan memnuniyeti olduğunu anlatan sektör temsilcileri, bu kapsamda çalışanlarına ara zam yaptıklarını söyledi.
Toplantıda konuşan ZMD Başkanı Tınastepe, “Enflasyon etkisi ile iç talepte öne alınan bir talep var. Turist harcaması da bunu canlı tutuyor. Fakat enflasyonun dizginlenememesi durumunda hem iç talebin daralması hem de şirketlerin bilançolarının bozulması riski ile karşı karşıya kalabiliriz. Bunun önlenmesi hepimizin beklentisi. Diğer konu da çalışan memnuniyetsizliği konusu. Enflasyondan en fazla sabit gelirliler etkilendi. Gelirleri ciddi derecede eridi. Yılbaşında güçlü bir zam yaptığımızı düşündük fakat 3-4 ayda bu maaşlar enflasyon karşısında eridi. Birçok üyemiz ara zamlar ile çalışanlarını destekleme gayreti içinde. Üyelerimizin tamamına yakını ya ara zam yaptı ya da temmuz da yapacak. Bu noktada asgari ücrete yapılacak zam da faydalı olacaktır. Biz bu beklenti içinde olmadan yaptık” ifadelerini kullandı. Edinilen bilgiye göre sektörde yüzde 40’a varan oranda ücret zammı yapıldı. Yabancı ortaklı markalara dövizle kiralamanın da haksızlığa neden olduğunu belirten Tınastepe, hem bu konu hem ortak alan hem de kozmetikte taksit yasağı ile ilgili düzenleme beklediklerini sözlerine ekledi.
Perakendeciler ihracatçı gibi
Toplantıda konuşan Alp Önder Özpamukçu, enflasyondaki artış nedeni ile cirolarda da artışın devam ettiğini anlattı. Tüketicilerin fiyatlar artacak beklentisi ile harcama eğilimlerinin öne çektiğini anlatan Özpamukçu, “Turizm de alışverişte önemli yer tutuyor. Perakendeciler ihracatçı gibi çalışıyor. Bu fırsatın daha iyi kullanılması için vergiler de düzenlemeye ihtiyaç var. Öte yandan maliyetler nedeniyle masraf artışları ciroların önüne geçiyor. Yerine koyma maliyeti sektörü zorluyor. Şu an satışlarda cirolarda iyi noktadayız ama sektörün önünü görmekle ilgili sıkıntıları var” dedi.
G-20 gıda krizi için toplanmalı
GPD Başkanı Galip Aykaç ise salgın döneminde gıda perakendesi sektörünün sağlıktan sonra ikinci alkışı hakkeden sektör olduğunu vurguladı. ÜFE ile TÜFE arasındaki farta önemli bir rolleri olduğunu anlatan Aykaç, “Enflasyon ile topyekun mücadele dilmesi gerekiyor. Gelir dağımı bozuldu. Zengin daha zengin oldu, orta sınıf ise fakirleşti. Bu da tüm dünya için büyük bir sorun” dedi. Enflasyon ile mücadeleye sektör olarak verdikleri desteklere devam ettiklerini dile getiren Aykaç, “Buna çözümü dünya bulacak. Dünya gıda ve beslenme ile ilgili sorun yaşamak istemiyorsa bu gündem ile toplanmalı. Aksi halde gıda krizi büyüyerek gelmeye devam edecek” diye konuştu.
AVM güvenlikleri yetki istiyor
AYD Başkanı Hüseyin Altaş da AVM’lerin yaşadığı zorluklara değindi. 150 milyar dolarlık yatırım değerine sahip kurumların değerinin düşen gelirler nedeniyle 40 milyar dolara kadar gerilediğini anlatan Altaş, “Konutlarda anormal kira fiyat artışı var. Bu AVM’deki bir dükkanda asla söz konusu değil. Bu nedenle sosyal konut ile ticari gayrimenkul kiralarının ayrışması zarureti yine ortaya çıktı. Bir diğer sorun eriyen kiralar. 7 yıl önceye göre 100 dolarlık kira 20 dolara geriledi. Yüzde 80 kayıp içindeyiz. Borçlarımız döviz gelirimiz TL olduğu için zorlanıyoruz. Bunun yapılandırılmasını talep ediyoruz. Bir diğer konu ise göçmenlerin AVM’lerde neden olduğu nahoş olaylar. Bunlar güvenlik sorunu olarak karşımıza çıkıyor. Bunlardan şikayetçiyiz. İçişleri Bakanlığı’ndan AVM güvenliklerine kimlik sorma yetkisi verilmesini talep ettik” dedi.
Taklitte ikinci sıraya çıktık
Son dönemde artan taklit ürünler konusuna dikkat çeken TMD Başkanı İzzet Stamati de, Türkiye’nin bu alanda Hong Kong’u da geride bırakarak ikinciliğe yükseldiğini, önlem alınmadığı taktirde yerli markaların da bundan zora gireceğini belirtti. Yine turizm alışverişinde yabancı rakiplerin gerisinde kalmamak için ithal markalara uygulanan vergilerde düzenleme talep eden Stamati, bu sorunlar nedeni ile bir çok yabancı markanın ülkeden çıktığını hatırlattı.
Caddede kira anlaşmazlığı daha yüksek
ETÜDER Başkanı Melih Şahinöz, enflasyonun kendi sektörlerinde çok iyi yönetildiğini ancak fiyatlarda yansımaya da yer olduğunu kaydetti. Şahinöz, “Enerji maliyetleri artıyor, iyi olan şey turizm ve yeme içme sektöründeki hareketliliğin devam ediyor oluşu” dedi. BMD Başkanı Sinan Öncel ise “Rubledeki değerlenme bizim ürünlerimizin cazibesini de artıracak. Rusya pazarı ilerleyen günlerde daha heyecanlı olacak gibi görünüyor” diye konuştu. “Enerji maliyetleri endişe verici” diyen Öncel, “Bu da ciddi bir maliyet artışı anlamına geliyor. Cadde kiralarındaki kira anlaşmazlıklarının daha yüksek olduğunu gözlemliyoruz. Mülk sahibi astronomik kira artışıyla gelebiliyor. AVM’lerde ise ciro üzerinden kiralama çok daha az mağduriyet yaşatıyor” diye konuştu.
