DÜNYA, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) öncülüğünde, 81 ildeki oda ve borsa başkanlarıyla ekonominin nabzını tutuyor. “Başkanlar Konuşuyor” adlı dizinin son adresi Çanakkale oldu. Çanakkale Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Tamer Selçuk Semizoğlu ve Çanakkale Ticaret Borsası Başkanı Sefer Kaya Üzen, DÜNYA’nın sorularını yanıtladı.
İstanbul trafiğinin yükünü alacak bağlantı yolu yapılmalı
SELÇUK SEMİZOĞLU / ÇANAKKALE TİCARET VE SANAYİ ODASI BAŞKANI
Çanakkale, Türkiye’nin en önemli çimento, seramik ve demir-çelik yatırımlarına ev sahipliği yapıyor. Onun dışında çok çeşitli bir ekonomimiz var. Ağaç orman ürünlerinden tutun, tarım, tarıma dayalı sanayi, hayvancılık, maden ve turizme dayalı ekonomimiz var. Biliyorsunuz 1915Çanakkale Köprüsü tamamlandı. Ben de geçtiğimiz günlerde ailem ile İstanbul’daydım. 2 saat 15 dakikada Mahmutbey gişelerinden evime ulaştım ve tüm trafik kurallarına uyarak. Çanakkale ülkemizin en Batı’sında bir il. İstanbul, İzmir ve Bursa gibi üç büyük metropolümüze 3 saat uzaklıkta gibi gözükse de, aslında ulaşılamayan, kıyıda köşede kalmış, tercih edilemeyen bir ildi. Köprü bu durumu tersine çevirdi. 5 yıl önce köprünün temelinin atılması ile emlak piyasasında bir yükseliş oldu. Pek çok üyemiz bu durumdan pozitif etkilendi. Gelibolu’daki bir fabrikamız geçmişte Tekirdağ Limanı’nı tercih ederken şu anda Çanakkale merkez Kepez Limanı’nı ithalat için tercih etmeye başladı. Tabi ki bu durumun ihracatımıza katkısı olacak. Köprüden önce 25 yıllık geçmişi olan Çanakkale OSB’miz yüzde 50 doluydu. Köprünün temeli 5 yıl önce atıldıktan sonra satılık parselimiz kalmadı. Ancak beklentimiz; bu köprünün Çanakkale’ye indikten sonra bir bağlantısı daha olması lazım. Çanakkale; Umurbey, Savaştepe yoluna bağlanmalı. Bu bağlantı yapılırsa; Avrupa’yı İç Ege’ye bağlanır. Yoğun İstanbul trafiğinin yükünü alır.
ATATÜRK’ÜN BULGARİSTAN’DA KALDIĞI ODAYI RESTORE EDECEK
Köprü sayesinde, Balkan ülkelerine de çok yakınlaştık. Başkentimiz Ankara 640 kilometre uzaklıkta, Bulgaristan’ın başkenti Sofya ise 500 kilometre uzaklıkta. Kur nedeniyle biliyorsunuz sınır şehirlerimize büyük ilgileri var. Onları kentimize çekmek istiyoruz. Yunanistan’da Kavala’ya kadar, Bulgaristan’da Sofya’ya kadar olan kısım ile Balkan ülkelerinde tanıtım için çalışıyoruz. Çanakkale TSO olarak, ulu önderimiz Mustafa Kemal Atatürk’ün Çanakkale savaşlarına gelmeden Bulgaristan’da kaldığı odanın teşrifini üstlendik. Bu ay içinde onun açılışını yapacağız.
EZİNE VE AYVACIK’TA İKİ YENİ OSB
Çanakkale OSB, Boğaz manzaralı bir sanayi bölgesi. Kısıtlı genişliği olan bir OSB, ama biz bundan memnunuz. Kentimizin aynı lezzeti ile büyümesinden yanayız. Bunun dışında kentimizde kısa süre önce tüzel kişiliğini kazanmış Ezine Gıda İhtisas OSB’miz de var. Şu anda orada da parselimiz yok. Ulusal birçok markaya çok geniş bir ürün, üretim yelpazesi ile tahsislerde bulunduk. Çanakkale her konuda yatırıma açık, tabi ki çevreyi korumak şartı ile. Çanakkale’de Amerika’ya banyo satan firmamız da var, Almanya’ya rulman satan şirketimiz de. Yeni iki OSB da planı da bulunuyor. Biri Ayvacık Jeotermal OSB. 1300 dönüm üzerine olan bölge jeotermal sayesinde maliyet avantajıyla sera ürünlerini diğer üreticilere göre ucuzlatacak. 1915Çanakkale Köprüsü’nden indikten sonra Balya ve Savaştepe otoyoluna bağlanırken oradan Çan’dan geçmek gerekiyor. Çan ilçemiz bir lojistik üssü haline gelecek. Orada da karma bir OSB girişimimiz var. OSB’ler istediğimiz büyüklüklerde oluşamıyor, ortalama 1500 dönümler. Çünkü Çanakkale’nin yüzde 54’ü orman arazisi.
KÖPRÜDEN DOLAYI ÇANAKKALE LİMANI’NI TERCİH ETTİLER
Çanakkale’de üç ihracat limanımız var. İÇDAŞ’ın, Akçansa’nın limanı ve bir de merkez OSB’ye 10 kilometre uzaklıkta limanımız var. Türkiye’nin dış ticaretinin yüzde 50’den fazlası limanlar marifeti ile yapılıyor. Çanakkale’de bu oran yüzde 60. Çanakkale Limanı’nın daha işlevsel hale gelmesi için çalışmalar var, yetkililer ile görüşüyoruz. Tekirdağ Limanı’na köprüden dolayı rakip olduk diyebilirim. Hem köprü çalışacak hem limanımız…
TRUVA ATI DÜNYANIN 100 ÜLKESİNİ DOLAŞTI
Çanakkale’nin sahil şeridi 671 kilometre. Türkiye’de Muğla’dan sonra ikinci uzun sahil şeridine sahibiz. Dört mevsimi bir günde yaşayabilirsiniz, kültürel, tarihi ve gastronomik zenginlikleri tartışılmaz. Ancak Çanakkale turizmden yeterli pastayı kesinlikle alamıyor. Türkiye’deki bütün turizm sevdalılarını yatırım yapmak isteyenleri Çanakkale’ye davet ediyorum. Gökçeada başka Bozcaada başka, Yenice başka bir lezzet. Assos, Geyikli bambaşka… 2018’in Truva yılı ilan edilmesinin temelleri çok şükür odamızda atıldı. Böylece Truva’nın Yunanistan’da olduğunu bilen dünya, Truva’nın Çanakkale’de Türkiye’de olduğunu duydu. Dünyanın 100 ülkesinde Truva atımız teşhir edildi. Elbette sadece bu yeterli değil. Biz de oda olarak bu sürece katkıda bulunmak için çalışıyoruz. Eski oda binamızı, kalkınma ajansımızla birlikte gastronomi müzesi, gastronomi evi yapacağız. Oda olarak pandemiden etkilenen bu sektörümüzü özellikle destekleyeceğiz. Ancak Gökçeada havalanı var, 60 kişi çalışıyor senede bir uçak bile inmiyor.
Organik tarım ve turizm konusunda Gökçeada ve Bozcaada öne çıkacak
SEFER KAYA ÜZEN / ÇANAKKALE TİCARET BORSASI BAŞKANI
Çanakkale pandemide üreten bir kent olmaya devam etti. Ancak alınan tedbirlerin bazılarından olumsuz etkilendik. Bunlardan biri de zeytinyağı ihracatçılarımız. Pazarlarımızı kaybetmememiz için bu izne yeniden ihtiyacımız var. Öte yandan gıda enflasyonu maliyetler düşmediği sürece artmaya devam edecektir. Çanakkale tamamen bir marka şehri. Biz gıda, tarım ve hayvancılıkta da marka olmak için ciddi çalışmalar yapıyoruz, bu konuda da mütevazı olmayacağız.
AYVACIK’TA DOMATES İÇİN ÖZEL OSB
Coğrafi işaretler konusunda önemli bir kentiz. Bayramiçi Beyazı’mız Avrupa Birliği coğrafi işaretini Türkiye’den alan 7’nci ürün. Aynı şekilde şimdi Ezine peyniri ile ilgili uzun ince bir yola çıktık. Tağşişin önüne geçmek için çalışıyoruz. Diğer bir el attığımız konu Çanakkale domatesi, bunda tahşiş yok ama İstanbul’dan nereden domates alırsanız, hep Çanakkale domatesi diyorlar. Oysa tadı bozuk olan o domatesler Çanakkale’den değil. Biz borsa olarak aradaki farkı anlatmak için yola çıktık. Pazar payımızı böylece artıracağız. Ezine Gıda İhtisas OSB’nin yanında Ayvacık’ta yapılacak olan jeotermal de çok önemli. Özellikle burada da sadece domates üretimi yapan seraların oluşumu sağlanacak. Çok ciddi bir potansiyel var, yer altı zenginliği var. Bunun da yine Türkiye ekonomisine çok daha değerli bir şekilde kazandırılması sağlanmış olacak. Çanakkale’de 145 ürün üretiliyor. Bunun 45 tanesinde Türkiye’de ilk 10 sırada yer alıyoruz. Özellikle organik konusunda Gökçeada önemli. Bozcaadamızda bağcılık öne çıkıyor. Bu iki adamız da tarım ve turizm merkezi olmalı.
TEKNOPARKIMIZ YÜZDE 100 DOLU
Çok önemli bir diğer gücümüz de teknoparkımız. Yazılım firmalarının Çanakkale’ye ilgisi çok. Teknoparkımızda tam doluluğa ulaştık. Facebook yeni ismiyle Meta da Çanakkale’ye geliyor. Bu Çanakkale’ye ivme kazandıracak bir yatırım. Teknoparkta da bir farkındalık yaratan il olma özelliğine de kavuşmuş olacağız.
46 TRAFİK IŞIĞINI ÇAN’A YOL YAPARAK AŞARIZ
Köprümüz tamamlandı. Ancak bazı bağlantı yollarının yapılması gerekiyor. Özellikle Çanakkale’den Ayvalık’a kadar olan hatta 46 trafik lambası var. O yüzden bizler için en hızlı ve sağlıklı çözümlerden bir tanesi Çan güzergâhında olan yolun bağlanması.
SEZONA SIKIŞMIŞLIĞIN ÖNÜNÜ KÖPRÜ AÇACAK
Ayrıca Bulgaristan’la ilgili ciddi çalışmalarımız var. Haftasonları Bulgaristan sınır kapısında ciddi bir hareketlilik var. Edirne ve Tekirdağ ekonomisi bundan ciddi bir şekilde nasibini alıyor. Biz köprümüz sayesinde bu hareketlilikten payımızı alacağız. Çanakkale turizmi belli bir sezona sıkışmış durumda. Bu sayede bu sorunu aşacağız.