Merve YİĞİTCAN
Maliyet kıskacındaki firmaların merakla beklediği 60 milyar TL’lik KGF kefaletli kredi paketleri, iş dünyasında hayal kırıklığı yarattı. Aracı bankalarının limitlerinin çok düşük kaldığını söyleyen reel sektör temsilcileri, limitlerin bir an önce artırılmasını istiyor. Aynı zamanda sektör temsilcileri, kredinin geri ödemesinde TLREF’e endeksli değişken faiz kriterinin sabit faize çevrilmesi için düzenleme bekliyor. Verilere göre KGF kefaletiyle Ocak 2022 sonu itibarıyla, Hazine destekli kefaletlerden faydalanan işletme sayısı 1b3 milyona ulaştı. Kredi hacmi 741.3 milyar lirayı bulurken, kefalet hacmi ise 635.8 milyar lira seviyesine çıktı.
Son üç KGF kefaletli kredi paketine ilişkin TOBB Plastik, Kauçuk ve Kompozit Sanayi Meclis Başkanı Yavuz Eroğlu, paketin miktar olarak genişletilmesi için çeşitli sektörlerden talepler olduğunu belirtti. Eroğlu, “60 milyar TL’lik kredinin kullandırımı aracı bankalara bölündü, bankalar da tabana yaymak için tüm şubelerine dağıtınca teknik olarak firmalara da çok az limit düşüyor. Olması gereken, paketin çok hızlı bir şekilde genişletilmesidir. Zaten Hazine ve Maliye Bakanımız KGF paketini ilk açıkladığı gün de miktarın artırılabileceğine ilişkin bir açıklamada bulunmuştu” dedi.
KGF’nin kasımda açıkladığı ‘İmalata Dayalı İthal İkamesi Destek Paketi’nde hala limit bulunduğuna dikkat çeken Eroğlu, “Bu destekten İstanbul hariç tutulduğu için kullanılmamış çok fazla limit var. Belki orada bir revizyon yapılabilir ve oradaki limit de kullandırılabilir” ifadelerini kullandı.
Paket büyüklüğü 250-300 milyar TL olmalıydı
TOBB Hazır Giyim ve Konfeksiyon Sektör Meclisi Başkanı Şeref Fayat da, 60 milyar TL’lik limitin yetersiz olduğunu açıklandığı ilk günden itibaren dile getirdiğini belirterek, şubelerden firmalara çok düşük limitler tanımlandığını, bu limitlerle şirketlerin beklentisini karşılamanın çok zor olduğu vurguladı. Şirketlerin özellikle hammadde fiyatlarındaki artışlar nedeniyle işletme sermayelerinin çok azaldığına dikkat çeken Fayat, “İşletmelere harcamaları için sunulan limitler, bir esnafa verilecek boyutta. İhracatta firmaların çok talebi var, ama bankalardan limit olmadığını öğreniyoruz. Yatırım için sadece bir firmanın talep ettiği kredi miktarının üçte biri, dörtte biri gibi, tüm şubenin limitine denk geliyor. Dolayısıyla beklenti büyüktü, hayal kırıklığı yarattı” dedi. Limitlerin bir an önce artırılması gerektiğini savunan Fayat, beklentilerinin 250-300 milyar TL’Lik bir KGF paketi olduğunu da sözlerine ekledi.
Değişken faiz düşündürüyor
Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) Başkanı Ramazan Kaya, KGF paketinin ilk açıklandığı gün kulağa hoş geldiğini, ancak detaylar açıklandığında beklentileri karşılayamadığının görüldüğünü söyledi. Aracı bankaların şubelerine tesis edilen limitlerin çok yetersiz kaldığını kaydeden Kaya, “Sektörün 2021 yılının son çeyreği itibariyle yatırım teşvik belgesi başvurusu 1500’ü buldu. Firmalar yatırım için başvurdu ama sermaye yetersizliğinden harekete geçemediler. KGF’den beklentileri vardı. Ama aracı bankaların limit yetersizliği ve kredilerin değişken faizli oluşu firmaları tatmin etmedi” dedi. Değişken faizin firmaların KGF’ye çekimser yaklaşmasına neden olduğunu söyleyen Kaya, “Bu demek oluyor ki yarın faiz yüzde 20-30’a çıkarsa onu da baştan kabul etmek gerekecek. Belirsiz bir faiz oranının altına imza atmak, düşük kar marjlarının olduğu sektörlerde sorun yaratıyor” ifadelerini kullandı.
Finansmanın maliyeti daha avantajlı olmalıydı
İstanbul Tüccarlar Kulübü Başkanı İlker Önel de paketin hem limit hem de finansman maliyeti olarak işletmeleri tatmin etmediğini dile getiren isimlerden. Paket ile ilgili ilk taslaklarda 24 aya kadar sabit faiz, 24 üstünde de değişken faiz kriterinin olduğunu, ancak sonrasında tüm vade seçeneklerinde değişken faize geçildiğinin altını çizen Önel, değişken faizin işletmeler için çok can sıkıcı olduğunu söyledi. En azından 24 aya kadar sabit olmasının firmaların maliyetlerini hesaplayıp önünü görmesi adına anlamlı olacağını kaydeden Önel, faiz oranlarında da kamu bankalarının rotatif kredilerinden daha avantajlı bir tablo olmadığını belirtti. Önel, “Bugün bilançosu iyi olanlar zaten kamu bankalarından bu oranlarda rotatif kredi kullanabiliyor. Dolayısıyla burada faiz oranlarında bir avantaj söz konusu değil. Faiz oranı en azından yüzde 12-13 olabilirdi” dedi. Bankaların firmalara sundukları limitlerin çok düşük olduğunu vurgulayan Önel, “İşletme harcamaları için verilecek kredinin sadece yüzde 10’unun nakit olarak verilecek olması da sıkıntılı. Bu oranın en azından yüzde 30 olması gerekiyordu” ifadelerini kullandı.
KGF destekli krediye 20 finans kuruluşu aracı
Üç ayrı paketten oluşan 60 milyar liralık KGF destekli kredide, yatırım desteği için 25 milyar TL, ihracat desteği için 25 milyar TL, işletme harcamaları için de 10 milyar TL’lik limit tanımlanmıştı. 22 Şubat itibariyle başvuruları alınmaya başlayan destek paketlerine 20 finans kuruluşları aracılık ediyor. Aracı kurumların listesi şu şekilde: Akbank, Albaraka Türk, Denizbank, Garanti BBVA, Halkbank, ING Bank, İş Bankası, Kuveyt Türk, QNB Finansbank, Şekerbank, TEB, Emlak Katılım, Türkiye Finans, Türkiye İhracat Kredi Bankası, Vakıfbank, Vakıf Katılım, Yapı ve Kredi, Ziraat Bankası, Ziraat Katılım, Türkiye Kalkınma ve Yatırım Bankası.
