Ülkemizde her dönem kamuoyunu meşgul eden önemli konulardan birisi de asgari ücretle yaşayan ve emeklilerle birlikte en çok fedakârlık yapan, en fazla geçin sıkıntısı çeken toplum kesimidir. Özellikle asgari ücretin belirleneceği yılbaşlarına bir-iki ay kala ücret belirleme toplantılarını ilgiyle izleriz ve hepimiz bir fikir yürütmeye çalışırız.
Geçtiğimiz yılbaşında hatırlayacağınız üzere asgari ücret zammı %50 yi aşan bir oranda yapılmıştı ve hepimiz 2021 yılı enflasyon oranının (TÜİK’e göre) üzerinde verildiği için memnuniyetle karşılamıştık. Önümüzdeki sürecin enflasyon tahminleri yüksek olsa da verilen zam oranı tatmin edecek gözüküyordu. Fakat geldiğimiz noktada TÜİK tarafından açıklanan enflasyon oranına göre olsa bile %55 in altında kalmıştır ve enflasyon karşısında yapılan artış kaybolup gitmiştir. Yapılan hesaplara göre yılbaşından mart ayı başına kadar asgari ücretlinin maaşı 357 TL, emeklinin maaşı ise 250 TL azalmıştır yani enflasyon karşısında eriyip gitmiştir. Kaldı ki TÜİK tarafından verilen %55 enflasyon oranı gerçekçi değildir ve hissedilen enflasyon oranı %100 ün üzerindedir. Önümüzdeki süreçte de yüksek enflasyonla yaşayacağımızı tahmin ettiğimizde dar gelirlilerin geçim sıkıntısını daha fazla çekeceği aşikardır. Asgari ücretin artması hayat pahalılığı ile baş etmek için yeterli olmayabilir. Çünkü paranın alım gücü önemlidir ve her geçen gün azalmaktadır. Bugün için göz önüne almak gerekirse zamdan önceki asgari ücretli maaşı ile bugünkü zamlı maaştan çok ürün alınabilmekteydi. Yani enflasyon artmasaydı da maaşlara zam yapılmasa belki daha iyi olacaktı. İsterseniz Avrupa ülkelerinden asgari ücretin alım gücünü anlamak için aşağıdaki tabloyu inceleyelim
ÜLKE ASGARİ ÜCRET (Euro) BENZİN FİYATI (Euro) ALINABİLECEK MİKTAR (Lt)
Almanya 1621 1,82 890,6
İtalya 1622 1,88 884
Fransa 1603 1,82 880,7
Hollanda 1725 2,06 837,3
Slovenya 1074 1,44 745,8
İspanya 1126 1,61 699,3
Polonya 655 1,15 569,5
Litvanya 730 1,49 489,9
Portekiz 823 1,83 449,7
Macaristan 542 1,29 420,1
Türkiye 4253 TL 18,77 226,5
Tablodan anlaşılacağı üzere en düşük asgari ücret ve en az alım gücü ülkemizdedir. Bir diğer önemli konu da ülkemizde asgari ücretle çalışanların oranıdır. Asgari ücreti yüksek tutmak kadar asgari ücretli sayısını azaltmak da önemlidir. Çünkü demografik analiz açısından ülkelerin gelişmiş olması ve işsizlik açısından önemli bir veridir. Gelişmekte olan ülkelerde işsizliğin çoğalması bazı durumlarda normaldir. Çünkü ülke halkı kendini gelişen teknolojiye uydurmak ve bireylerin kendilerini yetiştirmeleri zorunludur. Ülkemizde üniversitelerimizin sayısının çokluğu ve yurdun her tarafına dağılmış olmasına rağmen işsizlik oranı yüksektir ve bunun temelinde bireylerin gelişimi bulunmaktadır. Üniversitelerin yanında ara eleman yetiştiren endüstri meslek liselerinin de sayısı arttırılmalıdır. Çünkü üretime dayalı büyüme planları yaptığımızı ele aldığımızda üretim birimlerinin her alanında eleman ihtiyacı olacağı ve olduğu hepimiz tarafından bilinmektedir.
Aşağıda asgari ücreti çalışan sayılarının genel çalışan nüfusa oranları yüzde olarak verilmiştir. Kaynak: Euronews
Türkiye 36,2-Slovenya 15,2-Bulgaristan 14,1-Romanya 13,3-Polonya 12,1-Fransa 11,6-Yunanistan 8,9-İrlanda 8,3-Macaristan 7,7-Letonya 7,3-Almanya 6,6-Litvanya 6,1-Hollanda 6,1-Slovakya 5,7-Lüksemburg 5,1-Hırvatistan 5,0-Portekiz 4,1-Estonya 3,6-Çekya 3,1-Malta 1,8-Belçika 0,9-İspanya 1,8
İsterseniz 1 Ocak 2021 itibariyle asgari ücretlere de bir göz atalım. (EURO)Kaynak: Euronews
Lüksemburg 2202-İrlanda 1724-Hollanda 1685-Belçika 1626-Almanya 1614-Fransa 1555-İspanya 1108-Slovenya 1024-Malta 785-Portekiz 775-Yunanistan 758-Litvanya 542-Slovakya 623-Polonya 614-Estonya 584-Çekya 579-Hırvatistan 563-Letonya 500-Romanya 458-Macaristan 442-Türkiye 392-Bulgaristan 312
Yukarıdaki bilgilerden sonra yorumu sizlere bırakıyorum.
Saygılarımla
ZAFER ÖZCİVAN
Ekonomist
